عارفه پیکار
استاد دانشگاه و فعال حقوق زن
برای نمایش قدرت زنان آماده شویم!
فصل انتخابات فصل تیم‌سازی و فصل مبارزه برای کسب قدرت است. اکنون که تیم‌های انتخاباتی در حال شکل‌گیری‌ست نصف از پیکر جامعه انگار در خواب زمستانی به‌سر می‌برد. تجربه سه انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان نشان می‌دهد که تکت‌های انتخاباتی با نگاه فصلی، انتخاباتی و ابزاری به مشارکت سیاسی زنان در زمان تدوین منشور انتخاباتی و تکت انتخاباتی موضوع مشارکت سیاسی زنان را در سطح رای دهنده تنزیل داده اند. در جریان کمپاین‌های انتخاباتی هم فقط تمام تمرکز بر سر جلب آرای زنان است نه داعیه حقوق شهروندی زنان. گذراندن سه انتخابات تجربه بزرگ و آموختنی سیاسی برای زنان است. این‌که چگونه در متن برنامه‌ها قرار بگیریم، معیار حمایت مان چه باشد، تعهدات قابل اجرا برای مشارکت زنان در ساختار قدرت را چگونه بدست آوریم و چگونه نگاه ابزاری با نگاه تعهد مدار و ارزش مدار به حقوق زنان را تقکیک نماییم از مواردی هست که می‌توان به راحتی بعد از مشاهده برنامه، نیت و گذشته سیاست تکت‌های انتخاباتی استنتاج نمود.
وضعیت اکنون زنان با پنج سال و یک دهه قبل کاملن متفاوت است. در کنار هزاران چالش و نگاه‌های سنتی؛ ظرفیت بلند برای مبارزه سیاسی در میان زنان وجود دارد. اکنون میدان بازی به‌روی ما نیز باز است. هیچ تکت انتخاباتی نمی‌تواند بدون حضور زنان برنده شود.اما موضوع مهم این است که صدای مان را بلند کنیم بجای این‌که در زمان انتخابات به یاد مشارکت زنان بیفتند از همین حالا مشارکت زنان را به عنوان اجندای جدی در دستور کار شان قرار دهند. برنامه‌های تکت‌های انتخاباتی یک طرف قضیه است اما این‌که زنان با چه مطالباتی و با چه برنامه‌ای در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری سهم می‌گیرند جانب بسیار مهم قضیه است. تا اکنون به دلیل ظرفیت پایین، عدم همبسته‌گی، بی‌برنامه‌گی و عدم آگاهی پایین سیاسی زنان؛ آن‌چه زنان می‌توانستند در انتخابات انجام دهند رفتن به پای صندوق‌های رای بر اساس شعار‌های دوران کمپاین انتخاباتی بود.
اما معیار قضاوت مان در انتخابات سال آینده باید متفاوت باشد و آن‌که فضا را متفاوت می‌سازد خودمان هستیم نه نامزدان انتخابات ریاست جمهوری. قدرت مشارکت مان در انتخابات برای سرنوشت سیاسی مان در چهار سال آینده نهایت مهم است. اما آن‌چه در کنار فرصت‌ها نا امید کننده است پراکنده‌گی میان زنان فعال افغانستان است. حلقه‌های کوچک فقط برای بیان مطالبات کوچک مناسب است اما آن‌چه سرنوشت زنان افغانستان را تغییر خواهد حضور قدرت‌مند و تاثیرگذار در مناسبات قدرت است. در انتخابات‌های گذشته با شعار حضور %30 زنان تیم‌های انتخاباتی را همراهی کردیم. ولی در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده با شعار%50 مشارکت از تیم‌های انتخاباتی حمایت نماییم. اکنون ظرفیت برای سهم‌گیری در کارو زارهای انتخاباتی و مشارکت در کابینه و کلیت نظام وجود دارد. زنانی که درکابینه و ساختارهای مختلف حکومت فعالیت کردند به هیچ وجه مدیریت ضعیف‌تر از مردان را به نمایش نگذاشتند.
در کنار این‌که این‌بار برای یک مطالبه کلان برنامه‌ریزی می‌کنیم باید سنجش و تحلیل آسیب پذیری‌های رای و مشارکت زنان را نیز فراموش نکنیم. تجربه انتخابات پارلمانی امسال نشان داد که فرصت برای پراکنده سازی رای، خرید رای و سواستفاده از میزان پایین آگاهی سیاسی زنان از جمله مواردی است که در استعمال رای بدون نتیجه در میان زنان به عنوان یک چالش جدی وجود دارد. ما با دو گروه از زنان تحصیل کرده و زنان خانه‌نشین به‌سوی انتخابات و سهیم شدن در قدرت می‌رویم. این مسوولیت زنان تحصیل کرده است که با کاربرد ابزارهای مختلف انگیزه دهی را برای بسیج کارا در میان زنان فراهم نماید.
رسانه‌ها و نشریه‌هایی که در محور حقوق زنان فعالیت دارند مسوولیت دارند مشارکت فعال سیاسی زنان را با همکاری زنان تحصیل کرده به تحلیل گرفته و ذهنیت‌ها را برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده فراهم سازد. قدرت بازی ما در انتخابات ریاست جمهوری نه تنها که برای مشارکت سیاسی ما مهم است بلکه می‌تواند جدیت زنان را در بازی قدرت نیز به نمایش بگذارد. موضوع رای و مشارکت زنان را آن‌قدر جدی و برجسته معلوم نماییم که هیچ تیمی بحث زنان را به عنوان اجندای دسته چندمی مطرح نسازند. مشارکت سیاسی زنان را آن‌قدر جدی مطرح نماییم که تعریف اقتدار مردانه جایش را به اقتدار شهروند مدار و فراتر از جنسیت بدهد. آن‌قدر حساب شده و بر مبنای مطالبات روشن موضع بگیریم که به‌جای رفتن به سراغ تیم‌ها، آن‌ها خود به دنبال جلب حمایت زنان بیایند.
