نیمرخ
  • گزارش
  • هزار و یک‌ شب
  • گفت‌وگو
  • مقالات
  • ترجمه
  • پادکست
هیچ نتیجه‌ای یافت نشد
نمایش همه‌ی نتایج
EN
نیمرخ

فرهنگ مدارا با زن‌ستیزان پایان یابد

  • فاطمه روشنیان
  • 5 دلو 1398

گفت‌وگوی اختصاصی با بانو سمیه رامش، فعال حقوق زن

خوب است از عمده‌ترین محدودیت‌های زنان در هرات آغاز کنیم، این محدودیت‌ها چه‌ها هستند؟
هرات یکی از ولایت‌هایی است که عمومن با تاریخ و فرهنگ چند هزار ساله‌اش شناخته می‌شود و در کنار این، از جمله شهرهای سنتی و مذهبی کشور نیز است. این موضوع را به این دلیل عنوان کردم تا بگویم در یک شهر سنت‌زده عرصه‌ی کار برای زنان سخت‌تر است. زنان هرات همواره با چالش‌های گوناگونی روبه‌رو بوده‌اند که البته بسیاری از موارد مشابه، در سراسر افغانستان نیز به چشم می‌خورد و وجود دارد. مهم‌ترین مشکلات زنان؛ بی‌سوادی یا کم‌سوادی، عدم دسترسی به صحت، نداشتن استقلال مالی، خشونت‌های خانوادگی، ازدواج‌های زیر سن، تبعیض و نگاه جنسیتی به زن در جامعه است. ما در جامعه‌ای مردسالار و عنعنوی زندگی می‌کنم، هنوز رسم و رواج‌های ناپسند و برداشت‌های افراطی از دین در جامعه‌ی ما به قوت خود حاکم است. همه‌ی این‌ها در مواردی سد راه زنان برای داشتن یک زندگی انسانی می‌شود.

از نظر شما تندروی مذهبی چه مشکلاتی را برای زنان در هرات خلق کرده است؟
چنانکه قبلن اشاره کردم؛ هرات یکی از شهرهای سنتی و مذهبی در کشور است. در این ولایت تندروهای مذهبی نفوذ زیاد دارند و این جماعت با برداشت‌های تندروانه، افراطی و در بعضی موارد سلیقه‌یی از دین، تلاش می‌کنند مانع کار و حضور اجتماعی زنان در جامعه شوند. در صورت‌که قانون اساسی افغانستان از دین و شریعت منشأ گرفته است و تمام حقوق زنان در آن مشخص است، اما با آنهم گروه‌های افراطی می‌خواهند زنان را در چارچوب برداشت‌های شخصی خود از دین قرار دهند. چنانچه در این اواخر شاهد حرکت‌های فراقانونی این گروه‌ها در هرات بودیم و انتقادهای فراوانی را هم در پی داشت. افراط‌گرایان حقوق مدنی و فردی زنان را به رسمیت نمی‌شناسند، آنها تنها تصویری که از زن دارند، تصویر زنِ خانه است. نگاه برده‌گونه به زن که زن را فقط از دیدگاه  و خواست‌های سنتی مردانه می‌شناسد، نه نگاهی به یک انسان مستقل،آزاد و برابر!
این گروه‌ها با تحریک افکار عمومی می‌خواهند مانع کار، تحصیل و اشتراک مساویانه‌ی زنان در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شوند. این تحرکات تا حدی نگرانی‌هایی را نیز خلق کرده‌اند که باید آن را جدی گرفت. حکومت نباید خاموش بنشیند، نهادهای مدافع حقوق زن باید در این راستا مشخصن موضع گیری نمایند.

این وضعیت در حضور صدها نهاد مدنی و فعال حقوق زن پیش آمده‌است. همچنان مسؤولیت دولت است که از عمل‌کردهای خودسرانه که سبب سلب آزدی و حق شهروندان یا ایجاد مشکل برای فعالیت، تحصیل و کار آنا به‌ویژه زنان می‌شود، جلوگیری کند؛ حکومت محلی هرات در این باره چه کرده‌است؟
واقعیت این است که نهادهای مدنی و فعالان حقوق زن در این اواخر، فعالیت‌های کمتری داشته‌اند، چراکه اکثرن  کار این نهادها بر بنیاد پروژه‌هاست. نگاه پروژه‌محور برای وضعیت زنان خود یکی از مشکلات جدی برای آنان به شمار می‌رود. به این دلیل که ما برنامه‌های درازمدت، بنیادی و سازمان‌یافته برای حل مشکلات زنان نداریم و بیشتر کارها برای زنان به پروژه و به واکنش‌ها خلاصه می‌شود. در صورت‌که به کنش‌های اجتماعی هدفمند نیاز داریم.
با آنهم همین فعالیت‌ها و اعتراض‌های نهادهای مدنی بوده‌است که حکومت را تا حدی مجبور به پاسخگویی کرده‌است . همان طور که شاهد هستیم متأسفانه برخورد حکومت در این زمینه محافظه‌کارانه و غیرمسولانه است.

<

مولوی‌ها و مبلغان مذهبی که افراط‌گرایی را ترویج می‌کنند، در واقع جامعه را به خشونت کشانده برای زنان مشکل و محدودیت خلق می‌کنند؛ چرا مورد پیگرد قرار نمی‌گیرند؟
البته نمی‌توان گفت کار تمام نهادی‌های دینی فراقانونی است . اما آن عده‌ای که با توسل به دین و دینداری دکانداری می‌کنند و از این طریق آزادی‌های مدنی و فردی دیگران را زیر سوال برده و محدودیت وضع می‌کنند، تبدیل به قدرت‌های موازی با حکومت شده‌اند باید هر چه زودتر منحل شوند. حکومت باید در زمینه جدیت به خرج دهد. چرا که خودمختاری این گروه‌ها زمینه‌ساز نفاق، بی‌ثباتی و هرج و مرج در جامعه می‌شود. مردم انتظار دارند تا قانون بر همه‌ی اتباع افغانستان به طور یکسان تطبیق شود، هیچ فردی بالاتر از قانون نیست. فرهنگِ مدارا با تاجران دین باید تمام شود. اما به باور من چون حکومت درگیر مسایل کلان‌تر ملی و بین‌المللی از جمله بحث مصالحه و انتخابات است، در این زمینه کمتر توجه داشته و با مدارا و مصلحت‌طلبی می‌خواهد با این معضل مواجه شود.

 به عنوان فعال حقوق زن، علیه این تندروان مذهبی اعتراض و دادخواهی کردید؟ اگر نکردید چرا؟ اگر کردید نتیجه چه شد؟
نزدیک به چهار سال است یکی از دغدغه‌های اصلی من به عنوان نماینده‌ی مردم هرات و همچنان فعال حقوق زنان، مقابله با رشد افراط‌گرایی دینی در هرات بوده‌است. من در این زمینه دادخواهی‌های زیادی کردم. اعتراض‌های مدنی، نشر اعلامیه‌ها، گفت‌وگو با مسؤولان از جمله والیان هرات و همچنان در یکی از دیدارها با آقای رییس جمهور غنی، شخصن این بحث را مطرح کردم. چرا که من باور دارم تندرویی و افراط‌گرایی‌هایی را که امروز ما شاهد آن هستیم، آتشی‌ست که از کشورهای دیگر  به هرات و کل کشور آورده و مشتعل شده‌است. جنگ‌های نیابتی دیگر کشورها است که امروز به شکلی از اشکال در هرات شاهد آن هستیم. اگر حکومت با آن برخورد جدی نداشته باشد ما در آینده شاهد تبعات منفی بیشتر آن خواهیم بود.
اما هر بار که این بحث را مطرح کردیم، مسؤولان وعده‌هایی داده‌اند که کمتر جنبه‌ی عملی داشته‌است. تمام دادخواهی‌های ما در طی سال‌های گذشته با بی‌تفاوتی مسؤولان مواجه شده و از طرفی هم تهدید و توهین‌های گروه‌ها های افراطی را در پی داشته‌است. در اخیر این مسؤولان هستند که باید پاسخ بدهند تا چه اندازه در این زمینه اقدام کرده‌اند و چه پلان‌هایی برای مبارزه با این پدیده دارند؟

<

گفته می‌شود یکی از شاخه‌های قدرتمند طالبان در هرات فعالیت دارد؛ رقابت‌های سیاسی و قومی نیز در این ولایت بشدت گرفته است، شما آینده‌ی زنان را چگونه می‌بینید؟
وضعیت زنان مجزا از وضعیت کل کشور نیست. ما در گوشه‌وکنار کشور همه روزه شاهد ناامنی، جنگ، اختطاف، ترور، جرایم جنایی و همچنان با پدیده‌های فقر، فساد و بی‌کاری روبه‌رو هستیم. همه‌ی این‌ها بسترساز یک جامعه‌ی مریض است. در چنین جامعه‌ای نباید توقع داشته باشیم که وضعیت زنان خوب باشد و یا بهتر شود.
امروز در آزمون دشواری قرار داریم که مبارزه هوشیارانه از ما می‌طلبد. همه‌ی زنان و مردانی‌که به حقوق مدنی و شهروندی باورمند هستند، باید زیر یک چتر واحد آمده و دادخواهی و مبارزه کنند.
ما باید از حکومت و جامعه‌ی جهانی بخواهیم‌که نگاه جدی‎تری به مسایل حقوق بشر و زنان در افغانستان داشته باشند و همچنان زنان باید راه مبارزه برای عدالت را با تلاش و سخت‌کوشی بپیمایند تا این نگرانی‌ها کمتر شود و وضعیت بهبود پیدا کند.

p style=”text-align: right;”>خودکفایی اقتصادی زنان نقش بسزا در استقلالیت فکری، اجتماعی و سیاسی آنان دارد.آیاا صنایع دستی و فارم‌های زراعتی، چون: زعفران، برای زنان هرات از یک آینده بهتر نوید می‌دهد؟
یکی از اصطلاحات خیلی عامیانه در افغانستان این است: «هرکه نان دهد، فرمان دهد»!
این اصطلاح بسیار کاربردی‌ست. من هم به این باور هستم که استقلال مالی می‌تواند بسیاری از مشکلات زنان را حل کند. اما زنان اول باید آگاه شوند و ظرفیت کار را پیدا کنند. با داشتن توان مالی و استقلال شغلی نقش‌های کلیشه‌ای زنان کم‌رنگ می‌شود. دیگر تنها زن، زنِ خانه نخواهد بود. البته این تصویر امروز زیاد تغییر کرده‌است. باید کارهای بیشتری صورت گیرد تا زنان بتوانند مستقلانه زندگی کنند. زنان تجارت‌پیشه، زنان سیاست‌مدار، زنان کشاورز، زنان نویسنده و زنان شاعر یا هنرمند، هر زن با هر توانمندی که دارد باید در جامعه به رسیمت شناخته شود و بدون تبعیض، تعصب و نقش‌های از پیش تعیین شده کار کند. جامعه باحضور مساویانه و تلاش‌های زن و مرد می‌تواند  معنی پیدا کند  و در چنین فضایی مطمنن وضعیت زنان نیز بهتر  و انسانی‌تر خواهد بود.

به عنوان پرسش آخری، اکنون مسأله‌ی نگران‌کننده رشد افراط‌گرایی دینی مبتنی بر شورش علیه زنان است. آیا فعالان حقوق زن، نهادهای مدنی و وکلای مردم هرات برنامه‌ای علیه افراط‌گرایان و عمل‌کردهای شان دارند؟
به پاسخ پرسش‌های پیشین اشاراتی به این موضوع داشتم. بازهم به طور خلاصه بگویم که فعالان مدنی و نهادهای حقوق بشری در شبکه‌های اجتماعی و از طریق رسانه‌ها اعتراضاهای داشتند و دادخواهی‌هایی در زمینه صورت گرفت. اما باز هم من تأکیید می‌کنم ما در زمینه‌ی موضوعات زنان بیشتر واکنشی عمل می‌کنیم. یعنی وقتی اتفاقی میفتد ما در واکنش به آن اقدام می‌کنیم. در واقع هیچ برنامه مشخص راهبرادی یا پلان درازمدتی برای مبارزه با افراط‌گرایی یا برای بهبود وضعیت زنان نداریم.
وکلای پارلمان هم که مثل همیشه فقط در مسایلی کار می‌کنند که برای‌شان امتیازاتی در پی داشته باشد. هیچ کدام از وکلای هرات در زمینه دادخواهی نکرده و به همین دلیل زنان هرات یک «شرم نامه» را به رسم اعتراض به آنها اهدا کردند!

همچنان بخوانید

نوروز مبارک

نوروز مبارک!

1 حمل 1402
دفچه و کفچه

نوروز در سایه‌ی طالبان؛ از کفچه و دفچه خبری نیست

29 حوت 1401
موضوعات مرتبط
دیدگاه شما چیست؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

به دیگران بفرستید
Share on facebook
فیسبوک
Share on twitter
توییتر
Share on telegram
تلگرام
Share on whatsapp
واتساپ
پرخواننده‌ترین‌ها
 خاله‌ام از ساده‌لوحی‌ من سواستفاده کرد
هزار و یک شب

 خاله‌ام از ساده‌لوحی‌ من سواستفاده کرد

27 حوت 1401

خاله‌ی صدیقه زمانی‌که متوجه شد میان صدیقه و شریف تفاوت‌های فکری وجود دارد و شریف اندکی از صدیقه ناراضی است، از این فرصت استفاده‌ کرد تا آن‌ها را از هم دور بسازد و این پیوند...

بیشتر بخوانید
فرزندآوری برای مسئول ساختن شوهرم اشتباه بود
هزار و یک شب

فرزندآوری برای مسئول ساختن شوهرم اشتباه بود

23 حوت 1401

یاسمن را به ظاهر دادند و در بدلش خواهر ظاهر را به برادر یاسمن گرفتند. هرچند یاسمن از بودن و ازدواج با ظاهر خوشحال بود، اما ظاهر از این ازدواج راضی نبود و یاسمن را نمی‌خواست. او...

بیشتر بخوانید
ازدواج اجباری در بدل قرض پدر
گزارش

پدرم مرا در بدل قرضش به شوهر داد

25 حوت 1401

پدرم بی‌کار بود، مدت‌ها می‌شد که کار نمی‌کرد و درآمدی نداشت. نه نفر در خانه نان‌خور بودیم و فقط پدرم نان‌آور بود. ما چهار خواهر و چهار برادر بودیم که با پدر و مادرم یک‌جا ده نفر...

بیشتر بخوانید
نامادری
هزار و یک شب

نامادری

2 حوت 1401

مادرم که فوت شد، پدرم ازدواج مجدد کرد. زندگی ما از این رو به آن رو شد. نامادری‌ام تا که اولاد‌دار نشده بود با ما خوب رویه می‌کرد. اولاددار که شد رویه‌اش تغییر کرد.

بیشتر بخوانید
ازدواج زیر سن
هزار و یک شب

در چهار سالگی مرا به شوهر دادند

15 حوت 1401

نمی‌دانستم که شوهر دارم. اولین بار پدرم برایم گفت که وقتی چهار ساله بودم او مرا به شوهر داده و به نام پسر کاکایم کرده است.

بیشتر بخوانید
Nimrokh Logo
بستر گفتمان زنانه

نیمرخ رسانه‌‌ی آزاد است که با نگاه ویژه به تحلیل بررسی و بازنمایی مسایل زنان می‌پردازد. نیمرخ صدای اعتراض و پرسش زنان است.

  • درباره نیمرخ
  • تماس با ما
  • شرایط همکاری
Facebook Twitter Youtube Instagram Telegram Whatsapp
نسخه پی دی اف

بایگانی

نمایش
دانلود
بایگانی

2022 نیمرخ – بازنشر مطالب نیمرخ فقط با ذکر کامل منبع مجاز است.

هیچ نتیجه‌ای یافت نشد
نمایش همه‌ی نتایج
  • گزارش
  • هزار و یک‌ شب
  • گفت‌وگو
  • مقالات
  • ترجمه
  • پادکست
EN

-
00:00
00:00

لیست پخش

Update Required Flash plugin
-
00:00
00:00