نیمرخ
  • گزارش
  • هزار و یک‌ شب
  • گفت‌وگو
  • مقالات
  • ترجمه
  • پادکست
  • ستون‌ها
    • زنان و مهاجرت
    • نخستین‌ها
هیچ نتیجه‌ای یافت نشد
نمایش همه‌ی نتایج
EN
نیمرخ

برداشت زن ستیزانه از شریعت

  • نیمرخ
  • 15 دلو 1398
download-16-765x510[1]

برداشت زن ستیزانه از شریعت
محمد نسیم جعفری

دنیای حاضر، برای زنان جای امنی نیست. برای بسیاری از آن‌ها خانه مبدل به جای ناامن و محلی برای خشونت‌ورزی شده و برای بسیاری دیگر، محل کار چنین کارکردی یافته است، برخی دیگر در خیابان و سطح شهر، مورد آزار و خشونت قرار می‎گیرند؛ طیفی از زنان نیز هر دو خشونت و آزار را تجربه می‌کنند. با ورود زنان به بازارِ کار و پذیرش نقش‎های اجتماعی، شاهد بروز، شیوع و افزایش انواع مختلف آزار و خشونت علیه آنان هستیم. مناسبات نابرابر قدرت و ساختا‌رهای عمیقن مردانه، زنان را بیشتر در معرض خطر خشونت‌های مختلف قرار داده‌است.
در فرهنگ سنتی و مردسالارانه‌ی افغانستان، زنان در زنجیر کور تعصب به بند و در قفس‌های آهنین تفکر قبیله‌ای، زندانی بوده و از هرگونه فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی، اشتغال و حتّی از تحصیل و آموزش که ابتدایی‌ترین حق هر انسان به‌شمار می‌رود، محروم بوده‌اند. تبعیض علیه زنان، در زمان حاکمیت طالبان به اوج خود رسید. طالبان با برداشت قبیله‌ای و بسته خود از قرآن و سنّت، زنان را از مشارکت در تمام امور زندگی به جز کارهای خانه محروم نمودند.
اجرای چنین سیاستِ برخاسته از اندیشه‌ی ارتجاعی و قرون‌ وسطایی، نه تنها زنان را از اشتغال و تأمین امکانات اوّلیه‌ی زندگی، برای آن عدّه از انسان‌های بینوا که جز زنان سرپرستی دیگری نداشتند، محروم نمودند؛ بلکه با بستن دَرهای مدارس و مکاتب بر روی زنان و دختران و اخراج آنها از اداره‌های دولتی و مؤسسه‌های خصوصی، آنان را از نخستین و ضروری‌ترین نیاز انسانی و طبیعی، یعنی حق تحصیل و آموزش نیز محروم ساختند.
اِعمال چنین تفسیرهای شرک‌آلود و انحرافی از دین، علاوه بر بی‌سواد کردن نیمی از جمعیت افغانستان، این کشور را تا سر حد یک تراژدی انسانی نیز پیش بُرد. طالبان از بدو ورود خود در شهر جنگ‌زده و مثله‌شده‌ی کابل، تنها در این شهر، بیش از 103000 دانش‌آموز دختر را از رفتن به مدرسه بازداشتند. در پی این اقدام ضدبشری 63 باب مدرسه‌ی دخترانه تعطیل و حدود 7800 تن از معلّمان زن از کار برکنار شدند.
با سقوط حاکمیت رژیم طالبان و روی کار آمدن نظام جدید، دریچه‎ای به روی زنان باز شد تا در مورد استیفای حقوق شان اقدام نمایند، هرچند ظاهر امر از بهبودی وضعیت زنان حکایت دارد؛ اما واقعیت غیر از این است، زیرا آمارهای منتشره از سوی کمیسیون مستقل حقوق بشر و وزارت امور زنان، نشان می‎دهد که خشونت علیه زنان هر سال، نسبت به سال قبل افزایش یافته است و این، هشداری‌ست که از وخیم‎شدن وضعیت زنان در آینده خبر می‎دهد.
در مجموع اکنون حقوق سیاسی، اجتماعی و دست‌رسی زنان به این حقوق، یکی از مهم‌ترین چالش‌های زندگی اجتماعی در کشور بوده و باورهای سنّتی حاکم بر جامعه، زنان را از پرداختن به سیاست و امور مربوط به تصمیم‌گیری‌ها و فعالیت‌های اجتماعی بازداشته است. طبق این باور؛ گفته می‌شود که زنان باید در انقیاد مردان باشند و در هر امری از دستور آنان تبعیت کنند. طوری‌که در اعلامیه‌ی شورای سراسری علمای کشور (1390هـ.خ) که مورد تأیید رییس جمهور نیز قرار گرفت، آمده است: «در خلقت بشر، مرد اصل و زن فرع می‌باشد… زنان نباید بدون محرم شرعی‌شان سفر کنند و از اختلاط با مردان بیگانه در عرصه‌های مختلف اجتماعی، مانند تعلیم، تحصیل، بازار، دفاتر و سایر شئون زندگی دوری نمایند».
این نوع برخوردها و محدودیت‌ها، که در پوشش دین و شریعت انجام می‌شود، در آینده چالش‌های جدّی را فراروی زنان در عرصه‌های مختلف آموزشی، سیاسی و اجتماعی قرار خواهد داد و زنان را از ورود در حوزه‌های مزبور، محروم خواهد ساخت. این نگاه جنسیت‎زده و باور به ناتوانی زنان در فعالیت‎های اجتماعی، به این دلیل است که نقش اجتماعی زنان همواره حاشیه‎ای و ثانوی تلقی شده و از طرف مردان جدی گرفته نمی‎شود. پیش‎فرض ذهنی مردان و حتی خود زنان این است که مردان نسبت به زنان در همه عرصه‌ها از توانایی بالاتری برخوردارند، عامل اصلی در ایجاد این کلیشه جنسیتی مبتنی بر تبعیض و تحقیر، آموزش‌های متفاوتی است که زنان و مردان از همان دوران کودکی در محیط خانواده، مدرسه و جامعه می‌بینند. یعنی زن و مرد از همان ابتدا در خانواده و سپس در روند جامعه‌پذیری، با هدف احراز نقش‌های متفاوتی تربیت می‌شوند.
زنان و مردان از ابتدای کودکی می‎آموزند که جهان را مردان اداره می‎کنند، نقش‎های اجتماعی و سیاسی بر عهده آن‎هاست، آن‌ها صاحب زنان، مالک زنان و رییس همه‎چیز و همه‌جا هستند و زنان از همان ابتدا برای نقش‌های خانوادگی آموزش می‎بینند و سرنوشت خود را در ازدواج و خانه‌داری می‎بینند، شغل و کار بیرون از خانه برای آن‌ها امور ثانویه است که تنها در صورت اجبار انجام می‎دهند.
در کنار فرهنگ سنتی و مردسالار افغانستان، برداشت‎های افراط‎گرایانه از دین و شریعت در مورد زنان، یکی از مهم‌ترین عامل خشونت علیه زنان و محروم‎ساختن از فعالیت‎های اجتماعی‌ست، باوجود این همه مشکلات و آسیب‎های بزرگی، مانند: اعتیاد، انتحار، انفجار و…، از منظر مولوی‎ها بزرگ‌ترین مشکل حجاب زنان تلقی می‎شود، گویا در این کشور همه مشکلات را چند تارِ موی زنان خلق کرده و ایمان مردان جامعه را متزلزل ساخته است. در این جامعه مردسالار، زن یک موجود طفیلی و در ارتباط با مردان تعریف می‎شود، زنان باید خود را بپوشاند تا ایمان مردان بر باد نرود، زن باید حجاب کند تا تقوای مردان محفوظ بماند؛ اما هیچگاه به مردان توصیه نمی‎شود که ذهن بیمار و چشم‎های هرزه شان را کنترل کنند.
مولوی مجیب‎الرحمن انصاری و هر کس دیگر حق دارد که دیدگاه‎های خود را بیان نماید؛ اما او و هیچ کس دیگری حق ندارد، به نام اجرای احکام شریعت، مردم را محاکمه صحرایی نموده و شلاق بزنند، جامعه انسانی، مانند جنگل نیست که هر کسی در هر گوشه‎ای برای خود حکومت خودمختار بسازد و به نام اجرای شریعت، مردم را محاکمه و شلاق بزنند. حکومت افغانستان باید جلو این افراطیت را بگیرد و به مولوی‎های افراطی اجازه ندهد که جامعه را به سوی افراطیت سوق دهد؛ زیرا جامعه افغانستان، برای ترویج افراطیت کاملن مستعد است و اگر غفلت شود، هر روز ما در شهرهای کشور، شاهد فرخنده‎سازی و فرخنده‎سوزی خواهیم بود.
مولوی انصاری آنگونه که پیداست دارای پلان‎های خطرناک برای کشور و ایجاد تنش‎های قومی و مذهبی‌ست، او کارش را تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر و از مسأله حجاب زنان شروع کرده و انگشت خود را روی غیرت مردانه‌ی مردان افغانستان که نگاه مالکانه به زنان دارند گذاشته‌است تا رگِ غیرت آنان را به جوش آورده و طرفداران زیادی برای خود دست و پا و سپس به اجرای دیگر پلان‎های خود بپردازد، در این زمینه، زنان کشور باید بیش از دیگران در برابر تفکر زن‎ستیزانه و افراطی مولوی انصاری ایستادگی و از حقوق اجتماعی و آزادی شان دفاع کنند، مشکل مولوی انصاری تنها حجاب نیست، بلکه او و همفکران‌اش با حضور زن در اجتماع مخالف بوده و اگر موفق شود، مانند طالبان زنان را در خانه‎ها زندانی و از همه حقوق انسانی شان محروم خواهند کرد.

همچنان بخوانید

تابو و درد

تابو و درد؛ روایت رنجِ زن بودن در افغانستان

1 میزان 1402
روحیۀ زنان معترض افغانستان در تباین با واقعیت‌های جهان

روحیۀ زنان معترض افغانستان در تباین با واقعیت‌های جهان

1 میزان 1402
موضوعات مرتبط
دیدگاه شما چیست؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

به دیگران بفرستید
Share on facebook
فیسبوک
Share on twitter
توییتر
Share on telegram
تلگرام
Share on whatsapp
واتساپ
پرخواننده‌ترین‌ها
کودک همسری
گوناگون

خاطرات عروس ۱۱ ساله

5 حوت 1401

قسمت دوم | بعد از «شب زفاف» تا هفت ماه با شوهرم همبستر نشدم. چون ترسیده بودم و شب زفاف برایم شبیه یک کابوس شده بود.تا آنجا که می‌توانم بگویم بدترین قسمت زندگیم آن شب بود.

بیشتر بخوانید
کودک همسری
هزار و یک شب

خاطرات عروس 11 ساله

5 حوت 1401

قسمت اول‌ |‌ روزی که عروس شدم هنوز به بلوغ نرسیده بودم. پوشیدن پیراهن «خال سفید» و چادر سبز گلدار مرا از بقیه متفاوت نشان می‌داد، به همین خاطر حس غرور داشتم و خود را از همه برتر...

بیشتر بخوانید
هبوط در تاریکی
هزار و یک شب

هبوط در تاریکی؛ روایت دردناکِ مینه از کودکی تا بزرگ‌سالی

30 سنبله 1402

مینه (مستعار) دختری ۲۸ساله است که خاطرات زنده‌گی‌اش از کودکی تا بزرگ‌سالی، چیزی جز پژواکِ درد و مظلومیت نیست. او از کودکی، مورد سوءاستفادۀ جنسی شوهرعمه‌اش قرار می‌گیرد و این اتفاق، سرآغازی برای سقوط ممتدِ...

بیشتر بخوانید
به دنبال نور در گوشه‌های تاریک زنده‌گی
گوناگون

به دنبال نور در گوشه‌های تاریک زنده‌گی

27 سنبله 1402

از دور به او نزدیک شدم. چهره‌اش آشنا به نظر می‌رسید اما باورم نمی‌شد چنین تصادفی با او روبه‌رو شوم. 

بیشتر بخوانید
تعرض بر زنان، از مهمان‌خانه تا تشناب‌های زندان طالبان
گزارش

تعرض بر زنان، از مهمان‌خانه تا تشناب‌های زندان طالبان

25 سنبله 1402

یادآوری این تجارب وحشت‌ناک، چنان دردِ آکنده از شرم را در وجود قربانیان تازه می‌سازد که اغلب در مقامِ پاسخ نفس‌شان به شماره می‌افتد و زبان‌شان از چرخش باز می‌ماند. 

بیشتر بخوانید
Nimrokh Logo

نیمرخ رسانه‌‌ی آزاد است که با نگاه ویژه به تحلیل بررسی و بازنمایی مسایل زنان می‌پردازد. نیمرخ صدای اعتراض و پرسش زنان است.

  • درباره نیمرخ
  • تماس با ما
  • شرایط همکاری
Facebook Twitter Youtube Instagram Telegram Whatsapp
نسخه پی دی اف

بایگانی

نمایش
دانلود
بایگانی

2022 نیمرخ – بازنشر مطالب نیمرخ فقط با ذکر کامل منبع مجاز است.

هیچ نتیجه‌ای یافت نشد
نمایش همه‌ی نتایج
  • گزارش
  • هزار و یک‌ شب
  • گفت‌وگو
  • مقالات
  • ترجمه
  • پادکست
  • ستون‌ها
    • زنان و مهاجرت
    • نخستین‌ها
EN