نیمرخ
  • گزارش
  • هزار و یک‌ شب
  • گفت‌وگو
  • مقالات
  • ترجمه
  • پادکست
هیچ نتیجه‌ای یافت نشد
نمایش همه‌ی نتایج
EN
نیمرخ

ضیا احسانی

روان‌شناسی خشونت جنسی

  • نیمرخ
  • 20 اسد 1399

بر کسی پوشیده نیست که بنیان‌های اجتماعی در جامعه افغانستان متکی بر باورهای مردسالارانه است. در جامعه‌ای مانند جامعه افغانی که در فضای بین دموکراسی و باورهای سنتی قرار گرفته است، پرداختن به مسایل مربوط به زنان، از نگاه عده‌ی کثیری از مردان و حتا زنان طرفدار نظام پدرسالاری کار خلاف ارزش‌های اسلامی و باورهای نشأت گرفته از تعالیم دینی تلقی می‌شود. اما گذشتن و داشتن نگاه سرشار از بی‌اعتنایی نسبت به وضعیت زنان کشور که به عنوان طبقه تربیت کننده‌ی کارگزاران آینده محسوب می‌شوند هم نوعی خیانت به تمام آموزش‌هایی هست که افراد در مکاتب و دانشگاه‌ها فرا می‌گیرند. در این متن به بررسی روان‌شناسانه خشونت‌های جنسی علیه زنان پرداخته می‌شود و راهکارهای علمی در جهت پیشگیری از این معضل ویرانگر ارایه خواهم شد که درک صحیح این رهیافت‌ها، منوط به تسلط خوانندگان عزیز بر نظریه‌های «تن درمانی»، «درمان‌های روانکاوانه»، «رفتار درمانی» و «درمان رفتاری – شناختی» می باشد.

همه‌گی می‌دانیم که زیست شناسی، خشونت جنسی را از سوی طرفین خشونت‌ورز و قربانی، با توجه به عواملی مانند کارکردهای مغز، غریزه جنسی، اختلالات هورمونی، معلولیت و مواردی از این قبیل تبیین می‌کند؛ اما روان‌شناسی اجتماعی به تاثیر روانی خشونت بر قربانی و نیز روحیات و گرایش‌های خشونت‌ورزان توجه می‌نماید.

زنان قربانی خشونت جنسی، یا از خاطرات آن صرف در ایام کودکی رنج می‌برند و یا همزمان با تجربه آن، شاهد اعمال خشونت‌آمیز نسبت به فرزندان خویش اند، ضمنا این زنان قربانی، در قبال عمل انجام شده، احساس گناه نموده خود را سرزنش می‌کنند و در این موارد فراموش می‌شود که فرد متعدی بایستی سرزنش گردد نه قربانی‌ای که سوژه عمل مزبور بوده است.[1]

 در این شرایط، برخورد عاطفی با قربانی به زمان بیشتری نیاز دارد. در این میان بایستی این نکته را هم در نظر داشت که نه وضعیت ظاهری و نه شخصیت روانی قربانی، هیچ یک عامل عمدتا مهمی در اتخاذ تصمیم مجرمانه محسوب نمی‌گردد.[2]  

همچنین باید توجه نمود که «قربانی شدن» غالبا وجه تصادفی–هیجانی دارد و در بعضی موارد با نقشه قبلی افراد خشونت‌پیشه یا به واسطه‌ی پذیرش وضعیت روانی قربانی رخ می‌دهد. بسیاری از خشونت‌ورزان علیه زنان، تعارض یا مشکل ذهنی نسبت به زنان دارند[3]. این خشونت‌ورزان در بین تمام طبقات اجتماعی پراکنده اند و این در حالی است که تعقیب کیفری این گروه‌ها بیش‌تر متوجه طبقه متوسط و پایین جامعه می‌شود و خشونت‌گران طبقات بالای جامعه، به واسطه‌ی نفوذ و دارایی‌های شان، از این کیفرخواست‌ها مبرا می‌گردند و یا پرونده‌های قضایی شان هرگز روی میز دادخواهان جامعه، جهت بررسی قرار نمی‎‌گیرد. برای افهام و تفهیم بهتر این موضوع، به نمونه‌هایی مانند: قتل‌های زنجیره‌ای زنان، تجاوزهای گروهی، آزار و اذیت و استثمار زنان برای تجارت جنسی می‌توان اشاره نمود. افرادی که دست به چنین اعمال ضد انسانی می‌زنند، به دو دسته عوام و خواص تقسیم می‌شوند. تعقیبات کیفری، مجازات و تنبیه، عمدتا در میان مجرمانی که از طبقه عوام اند دیده می‌شود و طبقه خواص، کم‌تر از هر گروه دیگری در قبال این جنایات شان مواخذه می‌شوند. دلیل این تبرئه‌های ناعادلانه، فساد اداری و اخلاقی‌ای هست که متاسفانه در جوامع در حال توسعه و یا عقب‌مانده حکم‌فرماست.

از آنجا که امروزه جبران خسارات قربانیان خشونت‌های جنسی از مرحله انتقام‌گیری بازدارنده و پرداخت جریمه توسط دولت‌ها گذشته و برهه‌ی حل سیستمی مسایل انسانی–اجتماعی رسیده، لذا سه موضوع حمایت از قربانی، گردآوری داده‌های مربوط به خشونت جنسی و پیشگیری و مهار آن باید مورد توجه قرارگیرد.[4]

حمایت خاص از قربانیان خشونت جنسی توسط نظام عدالت کیفری صورت می‌گیرد، اما حمایت عام از آن‌ها مبتنی بر نگاه و مواجهه سیستمی با مسایل اجتماعی است. حمایت از قربانیان خشونت جنسی از شناسایی قربانیان بالقوه و اعمال مراقبت از آن‌ها آغاز شده و تا تفهیم و ترویج فرهنگ خود «ایمن سازی» شامل ارائه‌ی اطلاعات اجتماعی، آموزش جلوگیری از خطرپذیری و رهایی از آن، تقبیح اجتماعی بی‌احتیاطی‌ها و پیش‌بینی تنبیه‌های مناسب و عدم حمایت کیفری از قربانیان مقصر پیش می‌رود.[5]

حمایت از قربانیان خشونت جنسی هم بلافاصله پس از تحقق جرم (مساعدت‌های پزشکی و تسکین ناملایمات روانی) و در مرحله دادرسی (تفهیم حقوق قربانیان به آنان با جلب اعتماد ایشان، تسهیل اقامه دعوی، حفظ شخصیت قربانی در مراحل دادرسی، تسریع روند دادرسی با استخدام وکلای مناسب، پیش‌بینی معافیت هزینه دادرسی، امکان دسترسی قربانی به پرونده اش و تضمین امنیت آن‌ها در تمام مراحل دادرسی) صورت می‌گیرد و هم در مرحله تامین ضرر و زیان‌های عمل مجرمانه خشونت‌ورزان تحقق می‌یابد.

برای اقدام واقع‌بینانه علیه خشونت جنسی، آمار باید رقم واقعی آن را نشان دهد؛ زیرا آمار رسمی عمدتا نشانگر عملکرد قضایی–قانونی است و در صورت عدم آماده‌گی جامعه نه تنها تمام خشونت‌ها گزارش نمی‌شود، بلکه قانون نیز قادر به کشف آن نیست.

 بر پایه این آمارها است که می‌توان به پیشگیری و مهار خشونت جنسی اقدام نمود. در این راستا، پیشگیری باید به شکل عام و خاص دنبال شود، همچنین برای درمان خشونت‌ورزان می‌توان از نظریه‌های «تن درمانی[6]» ، «درمان روان کاوانه[7]» و «رفتار درمانی و درمان رفتاری–شناختی[8]» سود جست.

همچنان بخوانید

زنان بی خانمان و دختران قربانی تجاوز؛ خانۀ امن کجاست؟

زنان بی خانمان و دختران قربانی تجاوز؛ خانۀ امن کجاست؟

29 ثور 1401
آیا در تعرض جنسی زنان هم مقصرند؟

آیا در تعرض جنسی زنان هم مقصرند؟

6 جدی 1400

به امید روزی که دیگر هیچ زنی در جغرافیایی به نام افغانستان که متعلق به همه ماست، از نابرابری‌های اجتماعی، خشونت جنسیتی و عواملی مانند آن رنج نبرد.


[1] . McLaughlin and Muncie, 1996:300

[2] . McDonald, 1976:222

[3] . Queen’s Bench Foundation, 1976:70

[4]  . محمدی اصل، عباس، جنسیت و خشونت، ص32

[5]  . همان

[6] . Physical Therapies Theory 

[7] . Psyches analytic

[8] . Cognitive – Behavioral Therapy

موضوعات مرتبط
کلمات کلیدی: خشونت جنسی
دیدگاه شما چیست؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

به دیگران بفرستید
Share on facebook
فیسبوک
Share on twitter
توییتر
Share on telegram
تلگرام
Share on whatsapp
واتساپ
پرخواننده‌ترین‌ها
 خاله‌ام از ساده‌لوحی‌ من سواستفاده کرد
هزار و یک شب

 خاله‌ام از ساده‌لوحی‌ من سواستفاده کرد

27 حوت 1401

خاله‌ی صدیقه زمانی‌که متوجه شد میان صدیقه و شریف تفاوت‌های فکری وجود دارد و شریف اندکی از صدیقه ناراضی است، از این فرصت استفاده‌ کرد تا آن‌ها را از هم دور بسازد و این پیوند...

بیشتر بخوانید
فرزندآوری برای مسئول ساختن شوهرم اشتباه بود
هزار و یک شب

فرزندآوری برای مسئول ساختن شوهرم اشتباه بود

23 حوت 1401

یاسمن را به ظاهر دادند و در بدلش خواهر ظاهر را به برادر یاسمن گرفتند. هرچند یاسمن از بودن و ازدواج با ظاهر خوشحال بود، اما ظاهر از این ازدواج راضی نبود و یاسمن را نمی‌خواست. او...

بیشتر بخوانید
ازدواج اجباری در بدل قرض پدر
گزارش

پدرم مرا در بدل قرضش به شوهر داد

25 حوت 1401

پدرم بی‌کار بود، مدت‌ها می‌شد که کار نمی‌کرد و درآمدی نداشت. نه نفر در خانه نان‌خور بودیم و فقط پدرم نان‌آور بود. ما چهار خواهر و چهار برادر بودیم که با پدر و مادرم یک‌جا ده نفر...

بیشتر بخوانید
نامادری
هزار و یک شب

نامادری

2 حوت 1401

مادرم که فوت شد، پدرم ازدواج مجدد کرد. زندگی ما از این رو به آن رو شد. نامادری‌ام تا که اولاد‌دار نشده بود با ما خوب رویه می‌کرد. اولاددار که شد رویه‌اش تغییر کرد.

بیشتر بخوانید
ازدواج زیر سن
هزار و یک شب

در چهار سالگی مرا به شوهر دادند

15 حوت 1401

نمی‌دانستم که شوهر دارم. اولین بار پدرم برایم گفت که وقتی چهار ساله بودم او مرا به شوهر داده و به نام پسر کاکایم کرده است.

بیشتر بخوانید
Nimrokh Logo
بستر گفتمان زنانه

نیمرخ رسانه‌‌ی آزاد است که با نگاه ویژه به تحلیل بررسی و بازنمایی مسایل زنان می‌پردازد. نیمرخ صدای اعتراض و پرسش زنان است.

  • درباره نیمرخ
  • تماس با ما
  • شرایط همکاری
Facebook Twitter Youtube Instagram Telegram Whatsapp
نسخه پی دی اف

بایگانی

نمایش
دانلود
بایگانی

2022 نیمرخ – بازنشر مطالب نیمرخ فقط با ذکر کامل منبع مجاز است.

هیچ نتیجه‌ای یافت نشد
نمایش همه‌ی نتایج
  • گزارش
  • هزار و یک‌ شب
  • گفت‌وگو
  • مقالات
  • ترجمه
  • پادکست
EN

-
00:00
00:00

لیست پخش

Update Required Flash plugin
-
00:00
00:00