امروز، ۲۱ سپتامبر مصادف است با روز جهانی صلح. از سال ۱۹۸۱ میلادی بدینسو روز جهانی صلح به عنوان یک فرصت درنگ بر عوامل جنگ و راهکاریابی برای ختم منازعه و تأمین صلح در جهان شمرده می‌شود. روز جهانی صلح برای کشورهای مانند افغانستان که درگیر جنگ و تروریسم جهانی است یک مناسبت نیک است. امروز در کابل و دیگر ولایات افغانستان مراسم بزرگداشت از روز جهانی صلح در حالی برگزار می‌شود که گفت‌وگوهای صلح میان دولت افغانستان و گروه طالبان در دوحه پایتخت قطر جریان دارد. گفت‌وگوهای صلح میان هیأت‌های مذاکره کننده دولت و طالبان زیر نظارت مستقیم ایالات متحده امریکا در قطر جریان دارد، اما آتش جنگ میان سربازان دوطرف در خاک افغانستان شعله‌ور است. ما روز جهانی صلح را در سایه‌ی جنگ سپری می‌کنیم. در حالی که امروز فرصت مناسبی‌ست برای ابراز حسن نیت دوطرف بر تأمین صلح در کشور؛ تا اعلام آتش‌بس کنند و خشونت‌ها را کاهش دهند.
مردم افغانستان از آنچه در دوحه جریان دارد، به اندازه‌ی کافی مطلع نیستند. حدود یک هفته است که گفت‌وگوهای مستقیم میان هیأت مذاکره کننده دولت افغانستان با هیأت مذاکره کننده گروه طالبان جریان دارد، اما تاهنوز بر سر آجندای گفت‌وگوها به توافق نرسیده اند. رسیدن به یک توافق نهایی که بتواند جنگجویان طالب را از سنگر جنگ به خانه‌های شان بازگرداند، بدون شک زمان‌بر است. همزمان با آغاز نخستین دور گفت‌وگوهای صلح در دوحه، اساسی‌ترین خواست مردم و جامعه جهانی از طرف‌های درگیر این بود که سطح خشونت‌ها کاهش یابد و آتش‌بس سراسری برقرار شود. این یک امر مسلم است که پیش‌برد گفت‌وگوهای سیاسی برای رسیدن به صلح، همزمان با تشدید آتش جنگ نتیجهی مثبتی نخواهد داشت.
در گرماگرم این شعله‌های آتش جنگ و چانه‌زنی‌های تنش‌آلود صلح، این مردم افغانستان اند که به صورت مستقیم و غیرمستقیم قربانی می‌شوند. جنگ به صورت آشکار از جان و مال مردم قربانی میگیرد، اما مردم افغانستان حالا از صلح نیز می‌هراسند. نفس صلح ولو صلح سیاسی که به معنای ختم جنگ و انفجار و انتحار باشد هم پذیرفتنی است. زیرا صلح اجتماعی و دسترسی قربانیان جنگ به عدالت یک روند طولانی است. اما مردم افغانستان امروز از صلحی که دیگران در دوحه رقم بزنند بیشتر می‌هراسند تا جنگی که میان خود افغان‌ها جریان دارد. ترس از صلح به این دلیل است که تصمیم و پلان این توافق در اختیار خود مردم و دولت افغانستان نباشد.
صلح نیاز به قربانی دارد. وهمی که مردم افغانستان دارند این است که ارزش‌ها و دست‌آوردهای دو دهه اخیر قربانی صلح نشوند. مهم‌ترین ارزش‌ها و دست‌آوردهای دوره دموکراسی پساطالبان شامل قانون اساسی و دیگر قوانین نافذ افغانستان، حقوق شهروند، آزادی بیان، حقوق و آزادی زنان، انتخابات و زیرساخت‌های کشور است. طالبان اما تاکنون همه‌ی این موارد را هدف قرار داده و به هیچ‌کدام احترام نگذاشته اند. از سویی هم مردم و دولت افغانستان طی دو دهه اخیر تلاش کرده تا شریک و همکار خوبی با جامعه جهانی باشد. عکس آنچه طالبان می‌کنند. گروه طالبان در دوره‌ی امارت اسلامی شان طی پنج سال هیچ نوع رفتاری از خود نشان ندادند که بتواند حمایت جامعه جهانی را جلب کند ویا از سوی دیگر کشورها به رسمیت شناخته شود. تنها کشورهایی نظام طالبان در افغانستان را به رسمیت شناختند که به عنوان حامی و پناهگاه تروریسم شناخته می‌شوند. رفتارها و اصول سیاسی نظام طالبان برای همه جهانیان آشکار است. هیچ کشوری نمی‌تواند بر تعهدات طالبان تکیه و اعتماد کند ویا طالبان را شریک خوبی بپندارد. گفتارهای دونالد ترامپ، رییس جمهور ایالات متحده امریکا مبنی براینکه گویا توافق‌نامه صلح امریکا و طالبان می‌تواند سند معتبری برای ختم جنگ در افغانستان باشد ویا این گروه شریک خوبی برای تأمین منافع امریکا در منطقه خواهد شد، مورد انتقاد قرار گرفت. نیروهای ناتو نیز در افغانستان خلاف آنچه در توافق‌نامه صلح میان امریکا و طالبان در قطر به امضا رسیده بود، به صورت مکرر بر مواضع طالبان حملات هوایی راه‌اندازی کردند و همکاری‌های شان بدون هیچ‌گونه تغییری با نیروهای ملی دفاعی و امنیتی افغانستان ادامه یافته است.
این رویکردها نشانگر بی‌اعتمادی جهان به طالبان است. مردم افغانستان که به هیچ وجه به این گروه اعتماد نخواهند کرد. همین بی‌اعتمادی نسبت به گروه طالبان و ابهام در اینکه ممکن امریکا نیز طبق گفتارهای دونالد ترامپ با طالبان معامله‌ای داشته باشد، موجب گسترش نگرانی در میان مردم افغانستان شده است. در سراسر کشور، زنان بیش از همه اقشار نگران اند. نگران از بازگشت شلاق طالبان. اما طالبان دیگر توانایی بازگشت به شکل و شمایل گذشته خود را ندارند. هرچند که احتمال تداوم جنگ وجود دارد و ما امرو در روز جهانی صلح نیز در سایه‌ی جنگ زندگی می‌کنیم، اما چون طالبان شریک و همکار خوبی برای جهان بوده نمی‌تواند، اکثریت کشورهای دخیل در پروسه صلح از پایداری نظام جمهوری اسلامی در افغانستان حمایت خواهند کرد.
