کابینه‌ی افغانستان چندی پیش درج نام مادر را در شناسنامه‌ی شهروندی تأیید کرد و از سوی رییس جمهور نیز توشیح شد. درج نام مادر در قانون ثبت احوال نفوس نافذ و قابل اجرا گردید. این اقدام حکومت اما بازخوردهای گوناگونی داشت. بانوان به صورت کل و بخشی بزرگی از مردان نیز این اقدام حکومت را ستایش کرده و از آن به گرمی استقبال نمودند. اما گروهی دیگر این اقدام حکومت را «بی‌ننگی و بی‌ناموسی» عنوان کرده علیه آن اعتراض کردند.
علی‌رغم این که این اقدام حکومت از سوی اکثریت قاطع شهروندان کشور استقبال شد، اما در کمال تعجب اداره‌ی ثبت احوال نفوس اعلام کرد که درج نام مادر در شناسنامه‌ی شهروندی اختیاری است. یعنی اگر کسانی که می‌خواهند نام مادر شان را درج کنند و اگر نمی‌خواهند درج نکنند.
اینکه از لحاظ حقوقی می‌شود قانونی را که حکم صریح دارد اختیاری ساخت، بماند به کارشناسان و آگاهان حوزه‌ی حقوق؛ اما این اقدام حکومت با توجه به پیشینه‌ی رفتار حکومتیان نشان‌گر دوگانگی و دورنگی در عمل‌کرد و رفتار شان است که از نظر بانوان و طرفداران برابری و عدالت، تبعیض‌آمیز و نا عادلانه می‌باشد. شهروندان کشور بارها نسبت به موضوعات گوناگون در 19 سال پسین اعتراض‌های گسترده کرده‌اند، اما حکومت هیچ وقت به این اعتراض‌ها محل نگذاشته و تمکینی به آن نکرده است. چگونه است که حکومتیان با اعتراض یک جمع کوچک آنهم نسبت به حق مسلم زن به ویژه حق مادر که یک خواست و رویه‌ی درست و پذیرفته‌شده‌ی جهانی است، انعطاف نشان می‌دهند؟ آیا این رفتار نوع باج‌دادن به گروه‌های افراطی و عقب‌گرا است؟ آیا حکومت در پی استفاده از درج نام مادر به عنوان یک ابزار سیاسی است؟ اگر چنین نیست، چرا در موارد دیگر حکومت هیچ‌گونه انعطاف نشان نداده است؟
درج نام مادر از لحاظ قانونی نافذ و اجرایی است. اختیاری ساختن درج نام مادر یک اقدام تبعیض‌آمیز علیه زنان است. زیرا هر انسانی با هویت خود شناخته می‌شود. این طبیعی‌ترین و بنیادی‌ترین حق هر انسان است. زنان نیز از این حق برخوردار استند. انکار از نام مادر، هم‌سر و خواهر در واقع انکار از هویت آنان است. انکار هویت زنان ریشه در باورهای عقب‌مانده و تحجری دارد که به برابری زنان و مردان باور ندارند و زنان را طبقه‌ی فرودست می‌شمارند. این نگاه در جهان امروز مردود، تبعیض‌آمیز، حق‌تلفی آشکار و محکوم است.
این که اختیاری ساختن درج نام مادر در شناسنامه‌ی شهروندی تبعیض علیه زنان است، هیچ تردیدی نیست. اما این موضوع یک پهلوی دیگر هم دارد و مردان زیادی را نیز به میدان این آزمون می‌کشاند که نام مادر برای چه کسانی افتخار و برای چه کسانی «بی‌ننگی» شمرده می‌شود. این هم راهی است برای محک زدن اندیشه و باور مردان دیگر اندیش و عقب‌گرا.
