ولایت دایکندی که یکی از ولایات سردسیر افغانستان است هر سال زمستان سختی را پشت سر می‌گذارد. به شمول سه ماه زمستان، ماه اخیر خزان و ماه اول بهار نیز از سردترین ماه‌های سال در این ولایت است. هرسال زنان و کودکان زیادی در فصل سرما از عدم دسترسی به خدمات صحی رنج می‌برند و تلف می‌شوند.
امسال نیز در کنار ویروس واگیر کرونا با سرد شدن هوا در فصل خزان سروصدا‌های زیادی از عدم دسترسی به خدمات صحی و کیفیت پایین عرضه‌ی خدمات صحی در دایکندی بلند شده است. وضعیت شفاخانه‌ها در مرکز و ولسوالی‌های دایکندی خوب توصیف نمی‌شود.
بی‌نظیر جعفری رییس امور زنان ولایت دایکندی در گفت‌وگو با هفته‌نامه نیمرخ از کیفیت عرضه‌ی خدمات صحی در این ولایت سخت انتقاد می‌کند و می‌گوید تمام این مشکل‌ها از مدیریت ضعیف ریاست صحت عامه دایکندی نشأت می‌گیرد و این اوضاع توجه حکومت مرکزی کشور را می‌طلبد: «واقعن جای تأسف است که منحیث یک مسؤول حکومتی از کارکرد‌های سکتور صحت در دایکندی انتقاد می‌کنم. عرضه‌ی خدمات صحی در این‌جا بسیار پایین است. موسسه تطبیق کننده به شفاخانه‌ها ادویه‌ی کم را خریداری می‌کند که به هیچ عنوان پاسخگوی نیازمندی‌های مردم نیست. دیگر امکانات و تجهیزات مثل معاینات تلویزیونی و لابراتواری اصلن وجود ندارد و مردم مجبور است به دواخانه‌ها و معاینه‌‌خانه‌های شخصی مراجعه کنند.»
در ولایت دایکندی تاکنون هیچ نوع شفاخانه و کلینیک معیاری وجود ندارد. تنها سه مرکز صحی جامع در ولسوالی‌های شهرستان، میرامور و خدیر است که این‌ها نیز پاسخگوی نیازمندی‌های مردم نیست و عرضه‌ی خدمات نیز به دلیل صعب‌العبور بودن راه‌های مواصلاتی و کمبود امکانات و تجهیزات، بسیار پایین است.
به گفته‌ی بانو جعفری، در ولایت دایکندی داکتران متخصص نسایی وجود ندارد و این معضل سلامتی زنان و کودکان زیادی را تهدید می‌کند.
از سویی هم، شکایت‌های زیادی از برخورد نادرست داکتران در شفاخانه‌های ولایتی و «شفاخانه نسایی زهرا بیات» در شهر نیلی مرکز ولایت دایکندی وجود دارد.
معصومه سیرت یکی از مراجعین به شفاخانه‌ی نسایی زهرا بیات می‌گوید که چندی پیش یک خانم حامله را نصف شب به شفاخانه آورده بود اما داکتران و قابله‌ها او را با بدرفتاری از شفاخانه بیرون نمودند و بعد از اصرار زیاد وقتی دوباره تحویل می‌گیرد بعد از زرق نمودن یک پیچکاری خانم به کُما می‌رود و تاکنون سلامتی‌اش را به دست نیاورده است: «بعد از بدرفتاری داکتران با خانم باردار به خاطر پیچکاری که به او زرق شده بود به کما رفت و ما مجبور شدیم او را به کابل انتقال دهیم. طفل خود را از دست داد ولی تا حال خودش صحتمند نشده است. در این شفاخانه اگر یک خانم یک بار مراجعه کند برای بار دوم بمیرد هم مراجعه نمی‌کند از بس که توهین و تحقیر می‌شود. خیلی اوقات خانم‌ها به خاطری که از درد زیاد فریاد می‌زنند و یا گریه می‌کنند لت‌وکوب شده اند.»
با این حال میرزا حسنی رییس شبکه جامعه مدنی دایکندی نیز در مورد کیفیت عرضه‌ی خدمات صحی در شهر نیلی می‌گوید که وقتی یک بیمار عاجل را به شفاخانه می‌بریم ساعت‌ها طول می‌کشد تا به او رسیده‌گی شود: «سه روز پیش وقتی یک بیمار عاجل خانم به خاطر سوخته‌گی به شفاخانه آورده شده بود از انتظار زیاد در سالون به خاطر کم‌خونی فوت شد. در حالی‌که سوخته‌گی‌اش خفیف بود. وقتی وضعیت شفاخانه‌ها در مرکز نیلی این‌گونه باشد در ولسوالی‌ها بدون شک که بدتر از این است. به خصوص اکنون که هوا سرد شده است، نگرانی‌ها این است که به خاطر نارسایی‌های مسؤولان و عدم امکانات و تجهیزات فاجعه انسانی رخ بدهد.»
علی خان آرام معاون ریاست صحت عامه‌ی ولایت دایکندی در گفت‌وگو با هفته‌نامه نیمرخ، تمام شکایت‌ها از پایین بودن عرضه‌ی خدمات صحی را در مرکز و ولسوالی‌های دایکندی می‌پذیرد و می‌گوید تمام این مشکل‌ها از ضعف مدیریت موسسه‌ی همکار ناشی می‌شود. او بحث فساد را نیز در شکل‌گیری این مشکل‌ها دخیل می‌داند اما در مورد برخورد نادرست داکتران با بیماران می‌گوید که تاکنون به گونه‌ی رسمی هیچ شکایتی در ریاست صحت عامه‌ی دایکندی ثبت نشده اس: «درمورد عرضه‌ی پایین خدمات صحی در شفاخانه‌های مرکز تأیید می‌کنم که شکایت‌های زیادی وجود دارد و این شکایت‌ها از ضعف مدیریت موسسه همکار و تطبیق کننده‌ی خدمات ناشی می‌شود؛ برای اینکه پول بیشتری به خودشان بماند ادویه و دیگر تجهیزات را کمتر خریداری می‌کنند و ما هم تاکنون موفق نشدیم که این جنجال‌ها را حل کنیم.»
قابل یادآوری است که ریاست صحت عامه‌ی دایکندی اکنون توسط سرپرست اداره می‌شود. با آغاز فصل سرد خزان و نزدیک شدن زمستان در کنار شرایط دشوار کرونا، کمبود امکانات و تجهیزات صحی تأثیر منفی روی سلامت قشر آسیب‌پذیر، زنان و کودکان خواهد گذاشت و برای جلوگیری از بحرانی شدن وضعیت هرچه زودتر باید رسیده‌گی شود.
