ولایت دایکندی در مرکز کشور یکی از ولایتهای زراعتی است که اکثریت مصارف زندگی خانوادهها از طریق زراعت و کشاورزی تأمین میشود و زنان کشاورز بیشترین نقش را در ترویج، پرورش و جمعآوری محصولات زراعتی دارند.
دومین جشنواره سیب دختر شاه با اشتراک زنان زراعتپیشه در ولایت دایکندی در حالی برگزار شد که سخنرانان این جشنواره افزایش حاصلات زراعتی شان را مدیون زحمات و تلاشهای دهقانان دانست و نقش زنان که در نبود مردان خانواده بار سنگین تمام امورات کشاورزی را از آبیاری گرفته تا کشت، پرورش و جمعآوری محصول بالای شانههای خود میکشند، اندکی اشاره هم نکردند و حتا به زنان زراعتپیشه و کشاورز فرصتی برای سخن گفتن داده نشد تا از تجربیات، مشکلات و انگیزههای شان در بخش تجارت و زراعت سخن بگویند.
گلجان سمر بانوی باغدار که سیب دختر شاه پرورش داده و به بازار عرضه میکند از نام نبردن نقش زنان در افزایش محصولات زراعتی انتقاد کرده، میگوید: «اکثر مردان دایکندی معمولن در معادن، ادارههای دولتی و یا بیرون از کشور کار میکنند و زنان خانواده مجبورند که امورات زراعتی را به دوش بگیرند، اما تا اکنون هیچ کسی از نقش آنان در ترویج، پرورش و افزایش محصولات زراعتی یاد نکردهاند و این مایهی نگرانی من است که برای تشویق آنان کوچکترین کاری هم صورت نمیگیرد و نتیجه زحمات زنان زراعتپیشه هم به کسی دیگر ربط داده میشود.»
تنها کسی که در جشنواره سیب دختر شاه از زنان زراعتپیشه یاد نمود فاطمه نعیمی وکیل شورای ولایتی دایکندی بود. وی از برداشت محصولات به گونهی سنتی توسط زنان یاد نمود و از ترویج گیاهان کوهی و محصولات زراعتی توسط زنان ابراز امیدواری کرد. به باور او همت زنان دایکندی در راستای ترویج و افزایش محصولات زراعتی ستودنیست و برای خودکفایی نیازمند حمایت و تشویق است و همچنان نیازمند جدی آموزش زراعت به شکل مدرن میباشد.
یکی از محصولات زراعتی دایکندی که اخیرن ترویج آن افزایش یافته است و بیشتر در آبیاری، پرورش و جمعآوری آن زنان نقش دارند، سیب دختر شاه است که در والسوالیهای شهرستان و میرامور پرورش مییابد. هرچند قدامت تاریخی آن تا اکنون مشخص نشده است، اما طی سالیان متمادی در دایکندی وجود داشته است. سیب دختر شاه معمولن دارای رنگ زرد مرغوب و مزهی شیرین و پایدار و همچنان ظاهر متفاوت است.
محمد حسین سیرت رییس اطلاعات و فرهنگ دایکندی میگوید در جوامع سنتی و گذشتههای دور این سیب به دلیل زیبایی ظاهری و منحصر به فردش اینگونه نامگذاری شده است: «درگذشتهها معمولن خانوادههای شاهی و اشرافی به لحاظ زیبایی ظاهری زبانزد همه بودهاند و مردمان سنتی یک نوع سیب را که به لحاظ کیفیت و زیبای بیرقیب و زیبا بوده و به باور آنها لیاقت تحفه دادن به دختر شاه را داشته، به دختر شاه به عنوان تحفه اهدا میکردند که بعدا همان سیب به نام دختر شاه معروف شده است.»
درکنار سیب دختر شاه دیگر محصولات زراعتی مانند: انواع بادام، چهار مغز، انار، انجیر، انگور، زعفران، شفتالو، آلبالو، گیلاس و انواع سیب در ولایت دایکندی مروج است که بیشتر زنان در پرورش و جمعآوری آن نقش دارند.
هرچند وضعیت اقتصادی مردم در ولایت دایکندی قسمی است که 90 درصد مردم این ولایت زیر خط فقر زندگی میکنند و تمام مصارف زندگی خانوادهها از محصولات زراعتی به دست میآید، اما به دلیل سنتی بودن روشهای کشت و برداشت محصولات، پاسخگوی نیازمندیهای مردم نمیباشد. با آنکه این محصولات به لحاظ کیفیت ستودنیست، اما به دلیل عدم بازاریابی مناسب تا اکنون جایگاه اصلی خود را در سطح منطقه پیدا نکرده است. دراین اواخر از کیفیت محصولات زراعتی دایکندی سخن زده میشود، اما تا اکنون بازار مناسبی برای آن پیدا نشده است. اکنون امیدواریها براین است که با ترویج روشهای مدرن کشاورزی، محصولات زراعتی نیز افزایش یابد و اقتصاد خانوداههای زراعتپیشه بخصوص زنان دایکندی نیز بهبود یابند و به استقلالیت مالی دست یابند.