بیش از دو ماه میشود که هیأتهای مذاکرهکنندهی جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان بر سر تعیین کارشیوه (طرزالعمل) آجندای گفتوگوهای صلح، بحث و تبادل نظر میکنند. جنجال بر سر مبنای گفتوگوها تا اکنون به درازا کشیده است. به تازگی منابع از قطر میگویند که میان طرفهای مذاکرهکننده تفاهم به میان آمده است و دو طرف برای دست یافتن به یک توافق موفق شدهاند و انتظار میرود که این هفته کارشیوهی تعیین آجندا و شروع مذاکرات نهایی شود.
زلمی خلیلزاد فرستادهی ویژهی وزارت امور خارجه امریکا برای صلح افغانستان، علیرغم نارضایتی حکومت افغانستان، توافقنامهای را با طالبان امضا کرد که بر اساس آن به تعداد 5 هزار زندانی طالب رها شد. مطابق این توافقنامه طالبان رها شده باید زیر نظر میبودند و در صف جنگ بر نمیگشتند و جنگ و خشونت کاهش پیدا میکرد. اما برعکس حکومت از اشتراک گستردهی رها شدگان طالبان به صف نبرد خبر داد و جنگها تشدید و خشونتها افزایش یافته است.
برگزاری انتخابات امریکا تردید و انتظار هیأتهای گفتوگوکنندهی دولت افغانستان و طالبان را در پی داشت. حکومت افغانستان منتظر بود که با روی کار آمدن جوبایدن، ممکن سیاست و رویکرد امریکا در قبال صلح افغانستان تغییر کند. باور حکومت افغانستان این است که توافق امریکا به سود طالبان تمام شده است و با پیروزی جوبایدن وضعیت تغییر میکند. اما معلوم میشود که سیاست امریکا در رابطه به صلح افغانستان تغییر چندانی نکرده است و زلمی خلیلزاد از چند روز به این طرف بالای دو طرف مذاکرهکننده فشار وارد کردهاست تا به نتیجهای برسند.
ظاهرن فشارهای اخیر نتیجه داده است. طالبان که منتظر پیروزی دونالت ترامپ بودند و از پیروزی جوبایدن نگران، با روی کار آمدن جوبایدن تیر امید شان به سنگ خورده است و از سرکشی پیشین ماندهاند. بر اساس گفتههای منابع در قطر، طالبان هیچگونه انعطافی در گفتوگوها از خود نشان نمیدادند و دلیل آن توافقنامهی امریکا با طالبان گفته میشود. اکنون که رهبری حکومت امریکا تغییر کرده است، طالبان نیز نگران استند و دیده میشود که اندکی از بلندپروزایهای قبلی شان عقب کشیدهاند.
اکنون که دو طرف بر سر کارشیوهی تعیین آجندا و شروع مذاکرات بر سر موارد اساسی نزدیک شدهاند و اگر این هفته به توافق نهایی برسند، نگرانی زنان یک بار دیگر در راستایی حقوق و آزادیهای شان در گفتوگوهای صلح بالا میگیرد. از زمان که گفتوگوها میان حکومت افغانستان و طالبان شروع شدهاست، طالبان هیچگونه ابراز نظر واضح در رابطه به حقوق، آزادی و حضور زنان در جامعه نکردهاند. برداشتها این است که هیچ تغییری در تفکر و رفتار طالبان نسبت به حقوق و آزادی زنان به میان نیامده است. آنچه که سبب نگرانی زنان میشود، سهیم ساختن طالبان در قدرت و محدود شدن آزادیهای نسبی و حضور اندک زنان در جامعه است. زنان در 20 سال به پیشرفتهای هرچند اندک، اما مهم و بنیادی دست یافتهاند. علیرغم نابرابری اجتماعی و تبعیض جنسیتی موجود، طالبان به عنوان یک گروه غیر دموکراتیک و بیگونهی به ارزشهای مشترک انسانشمول به گونهی ویژه حقوق آزادیهای زنان، نقطهی تهدید دیگر برای زنان است.
انتظار میرود که حکومت جدید امریکا در راستای حقوق و آزادیهای زنان در گفتوگوهای صلح توجه جدی کند. زنان افغانستان سالهاست بار سنگین خشم و خشونت جاری از بستری را به دوش میکشند که در ساختن و شکلگیری آن نقشی ندارند و اما قربانیان درجه یک این میدان هولناک استند. اکنون نباید قربانی تصامیم سیاسی و ایدیولوژیک گروههای افراطی و غیر دموکراتیک شوند. زیرا با این رویکرد هیچگونه تحولی در جامعه نخواهد شکل گرفت. بدون حضور زنان در جامعه، هیچگونه تحول و توسعهی رخ نمیدهد.
خاطرات عروس ۱۱ ساله
قسمت دوم | بعد از «شب زفاف» تا هفت ماه با شوهرم همبستر نشدم. چون ترسیده بودم و شب زفاف برایم شبیه یک کابوس شده بود.تا آنجا که میتوانم بگویم بدترین قسمت زندگیم آن شب بود.
بیشتر بخوانید