نهادهای مدافع حقوق زنان و فعالان حقوق بشر از تطبیق نشدن قانون منع خشونت با زنان در کشور شکایت دارند و خواهان اقدامات جدی حکومت در راستای محو خشونت علیه زنان استند.
در برنامهای که روز پنج شنبه، 20 قوس 1399 خورشیدی در کابل از سوی شبکهی زنان افغان برگزار شده بود، بر ایجاد سهولت در تطبیق قانون منع خشونت علیه زنان و اقدامات جدی حکومت برای مبارزه با خشونت تأکید شد.
ماری اکرمی، رییس اجرایی شبکهی زنان افغان در این برنامه گفت: «بنابه راپورهای وزارت امور زنان و اداره لوی سارنوالی، خشونت علیه زنان هنوزهم بیداد میکند. امیدوارم کمپاینهای محو خشونت علیه زن سالانه فقط در حد کاغذ نباشد، بلکه مرحله عمل هم داشته باشد.»
این برنامه که به مناسبت ختم کارزار شانزده روزهی منع خشونت با زنان و روز جهانی حقوق بشر دایر شده بود، نمایندگان نهادهایی همچون شبکهی زنان افغان، کمیسیون مستقل حقوق بشر، وزارت امور زنان، وزارت حج و اوقاف و وزارت اطلاعات و فرهنگ با صدور قطعنامهای بر ختم خشونت علیه زنان و رسیدگی به این قضایا در نهادهای مرجع تأکید ورزیدند.
در قطعنامهی این نشست آمده است که خشونت با زنان هیچگونه توجیهی ندارد، این یک عمل خلاف اصول دین اسلام و متضاد با ارزشهای انسانی و حقوق بشر است که باید دولت و نهادهای مسؤول به همکاری مردم در راستای محو این پدیده تلاش کنند.
شبکهی زنان افغان به دولت پیشنهاد کرد که برای کاهش خشونت با زنان باید در راستای آگاهی عامه از حقوق زنان گامهای جدی بردارد و در نهادهای عدلی و قضایی نیز برای تطبیق قانون سهولت ایجاد شود.
روشن مشعل، معاون اجرایی شبکهی زنان افغان در این مورد گفت: «با وجود پیشرفت زنان در عرصههای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بازهم در سالهای اخیر زنان مورد خشونتهای گوناگون قرار میگیرند. از جمله در ساحات دوردست دلیل عمدهی خشونت با زنان، عدم آگاهی از حقوق زنان است.»
مسکا قادری نمایندهی کمیسیون مستقل حقوق بشر در این برنامه گفت: طی ده ماه سال جاری (جنوری تا اکتبر 2020) میلادی، 3477 قضیه خشونت با زنان در کمیسیون مستقل حقوق بشر ثبت شده است که بیش از 35 درصد خشونتها فزیکی و بیش از 95 درصد آن در خانه اتفاق افتاده است.
او افزود که «کمیسیون حقوق بشر در این مورد پیشنهاد میکند آگاهی مردم از حقوق زنان افزایش یابد و با سنت مردسالاری که تداومدهندهی خشونتهاست مبارزه صورت بگیرد.»
در همین حال، نازیه فیضی نمایندهی وزارت امور زنان گفت در طول پنج سال اخیر وزارت امور زنان کمپاین شانزده روزهی منع خشونت با زن را در 34 ولایت افغانستان از طریق نشستهای مطبوعاتی و میزهای مدور برگزار کرده است. همچنین این وزارت برنامههای آگاهیدهی و پلانهای استراتیژیک برای محو خشونت علیه زن را برای کاهش خشونت در جامعه در نظرگرفته است.
اما نجیبالله شینواری نمایندهی وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت که خشونت با زنان در افغانستان به حدی نهادینه شده که به یک رفتار عام و عادی در سطح جامعه تبدیل شده است.
او افزود که «ارزشهای فرهنگی و ساختار فرهنگی جامعهی افغانستان نیز در اعمال خشونت بر زنان تأثیر مستقیم دارد.»
به گفتهی آقای شینواری، «برای محو خشونت با زنان باید ظرفیت و توانمندی زنان افزایش یابد. به طور نمونه: وزارت اطلاعات و فرهنگ که برای ترویج حقوق انسانی نقش بارز و ارزنده دارد کوشش میکند برای توانمندسازی زنان و ترویج حقوق زن سهم فعالتری داشته باشد. هماکنون از جمله 2200 کارمند این وزارت، 25 درصد آنان را زنان تشکیل میدهند و این یک نشانه مثبت از اشتراک زنان در امور سیاسی و اجتماعی است.»
در همین حال، شبکهی زنان افغان روند محو خشونت با زنان را یک پروسهی زمانبر و نیازمند تلاش همگانی و جدیت در عملکرد دولت میداند و برای دسترسی زنان قربانی خشونت به عدالت، خواهان توجه ویژهی حکومت به پروندههای خشونت با زنان است.
شبکهی زنان افغان میگوید در محاکم برای بررسی دوسیههای خشونت با زنان افراد شایسته گماشته شود و وزارت امور زنان نیز در بخش آگاهیدهی زنان و مردان برنامههای موثری روی دست بگیرد و برای تطبیق قانون عدم خشونت با زنان اقدامهای جدی کنند.
شبکهی زنان افغان همچنین خواستار حفاظت از حامیان حقوق زن شد و به حکومت پیشنهاد کرد که «چون مدافعان حقوق بشر شجاعانه برای جامعهی بهدور از خشونت کار میکنند، دولت مکلف به حفاظت از حقوق این مبارزان است.»
این در حالیست که خشونت با زنان به عنوان یک پدیدهی اجتماعی در سراسر جهان وجود دارد ولی در افغانستان بهخاطر وجود جنگ، فقر، عدم حاکمیت قانون و عدم آگاهی مردم از حقوق زنان و حاکمیت نظام مردسالاری، همه ساله هزاران زن به نهادهای عدلی و قضایی و نهادهای حامی حقوق بشر و وزارت امور زنان مراجعه میکنند تا پروندهای برای دادرسی ثبت کنند. اما هزاران زن دیگر که متحمل خشونت میشوند ولی امکان ثبت شکایت یا رسانهای کردن این موضوع ندارند، همچنان منتظر فرصتی برای دسترسی به عدالت ماندهاند. فرسایشی شدن جنگ و صلح افغانستان و افزایش فقر و بیکاری؛ تهدیدهای بزرگی علیه زنان به شمار میرود که پروسهی نه چندان فعال آگاهی مردم از حقوق زنان را آسیب میزند و خشونت با زنان را تقویت میکند.