پنج‌شنبه 20 قوس سال روان برابر بود با 10 دسامبر روز جهانی حقوق بشر. از این روز در سراسر جهان گرامی‌داشت به عمل می‌آید. حقوق بشر یکی از مباحث بنیادی برای انسان‌ها در هر زمان و مکان بوده است. انسان امروز، انسان حق‌مدار و نسبت به حقوق و ارزش‌های انسانی خود بسیار حساس است. رعایت حقوق بشر یکی از اصل‌های مهم نظام بین‌الملل و کشورها است. اما متأسفانه هنوز هم حقوق بشر در کشورهای زیادی به گونه‌های مختلف نقض می‌شود. انسان‌های زیادی به دلایل گوناگون از حقوق خود محروم می‌شوند. این روند در کشورهای جهان سومی به ویژه در افغانستان بیداد می‌کند. این کشور هنوز در رده‌ی کشورهای قرار دارد که بلندترین میزان نقض حقوق بشر در آن جریان دارد.
افغانستان در نیم قرن اخیر درگیر جنگ‌ها و خون‌ریزی‌های زیادی بوده است که تأثیر منفی و جدی بر حقوق بشر گذاشته است. در این چهار دهه اکثر گروه‌های که به قدرت رسیدند، اعتنا و تمکینی به حقوق بشر نکردند. پس از شکل‌گیری نظام پسابن، بحث حقوق بشر یکی از مباحث بنیادی و مهم برای جامعه‌ی جهانی، حکومت و شهروندان افغانستان بوده است. تأکید و تلاش برای رعایت حقوق بشر بیشتر از هر زمان دیگر بالا گرفته است. اما بنا به دلایل گوناگون، هنوز افغانستان از کشورهای است که بالاترین آمار نقض حقوق بشر را داراست. هر روز در گوشه و کنار این کشور ده‌ها مورد خشونت، تعدی و ستم بر انسان‌ها به ویژه زنان، انجام می‌شود که نقض صریح حقوق بشر به شمار می‌رود.
کمیسیون مستقل حقوق بشر و نهادهای دیگر که در این عرصه فعالیت می‌کنند، نقش نظاره‌گر و گزارش‌ده دارند. تأثیر مستقیم و موثر کار این نهادها بر بهبود وضعیت حقوق بشر در افغانستان چندان ملموس نبوده است. جامعه‌ی جهانی که از نظام و حکومت افغانستان حمایت گسترده می‌کند، نیز اقدام جدی در راستای حل مشکلات حقوق بشری و جلوگیری از این پدیده‌ی زشت و رویه‌ی ناپسند نکرده است. حکومت افغانستان در شماری از موارد خود حقوق شهروندان این کشور را نقض کرده است و هیچ نهاد و مرجع را برای رسیدگی به موقع، منصانه و بی‌طرفانه‌ی قضایای حقوق بشری ایجاد و تقویت نکرده است.
اکنون شهروندان افغانستان به ویژه زنان و کودکان با مشکلات جدید نقض حقوق بشری مواجه‌اند. علل و عوامل که سبب می‌شود تا حقوق بشر در این کشور به گونه‌ی وحشت‌ناکی نقض شود، فراوان است. اما ناامنی، فقر، بیکاری، نبود مصونیت شغلی، مشکلات خانوادگی از مهم‌ترین عوامل استند که بر وضعیت حقوق بشر تأثیرات منفی به جا می‌‌گذارند. صبح روز پنج‌شنبه که برابر با روز جهانی حقوق بشر است، بانو ملاله میوند خبرنگار رادیوتلویزیون انعکاس در ولایت ننگرهار ترور کردند. روزانه به ده‌ها مورد خشونت و نقض حقوق بشر نسبت به زنان در این جغرافیا انجام می‌شود. هنوز چشم‌اندازی روشنی هم از بهبود و تغییر وضعیت وجود ندارد.
تازه بحث صلح با طالبان، گروهی که بزرگ‌ترین میزان نقض حقوق بشر را در کارنامه دارد و قرار است در تصمیم‌گیری‌های آینده‌ی این کشور نقش داشته باشند، نگرانی‌های زیادی را از جمله نگرانی‌های زنان را برانگیخته است. رویه و رفتار که تا اکنون با این گروه چه از طرف امریکا و چه حکومت افغانستان صورت گرفته، هیچ اعتنایی به حقوق قربانیان جنایت‌های این گروه نشده است. ادامه‌ی این روند با این وضع، می‌تواند تأثیرات جدی و منفی بر وضعیت حقوق بشر بگذارد.
