از درون متن: زنان، نه متولیان دین و نه تولیدکنندگان دستورهای دینی – مذهبی بودهاند. در تطبیق دستورهای دینی نظیر حجاب هم زنان نقشی نداشتهاند، صرفا به عنوان مصرفکنندگان چادر و پیروان درجه دوم مذهب عمل کرده و پذیرفتهاند که این مورد برای زنان بیشتر اسباب رنج و محرومیت فراهم کردهاست تا این که اسباب آسایش و آرامش فراهم کرده باشد.
نویسنده: امین آرمان
روزها و مناسبتهای جهانی بسیار داشتهایم. از روز جهانی مادر، روز جهانی کودک و روز جهانی سواد تا روز جهانی رادیو و آزادی بیان همه مناسبتهایی برای تجلیلکردن و روزهایی برای بازخوانی بودهاند که در چند سال اخیر، به لطف (نظمه خان) یک زن مسلمان پاکستانی – امریکایی، روز جهانی حجاب هم در جمع مناسبتهای مهم جهانی پیوسته و (سلیبریتی) شده است.
در بیست و ششم دلو همزمان با روز جهانی عاشقان (ولنتاین)، در کردستان عراق یا اقلیم کردستان، جشنوارهی (تاج طلایی) به مناسبت روز جهانی حجاب برگزار شد. در گزارشی که در این مورد خواندم، آمده است که در این جشنواره یک هزار و 357 دختر دانشآموز اشتراک کردند و با استفاده از پوشش خاص و یکنواخت منسوب به حجاب اسلامی، تاج طلایی بر سر کردند.
برگزار کنندگان جشنواره گفتهاند که این هفتمین دور و هفتمین سال است که در اقلیم کردستان، از روز جهانی حجاب تجلیل میشود و دخترانی که حجاب اختیار میکنند، مورد تقدیر قرار میگیرند.
اما رقص و پایکوبی در استقبال از این جشن حجاب در افغانستان برگزار شد. شمار زیادی از کاربران شبکههای اجتماعی این جشنواره را تقدیر کردند.

پرسش اساسی این است که چرا در افغانستان از برگزاری این جشن حجاب در کردستان عراق استقبال مثبت میشود؟ در حالی که افغانستان از لحاظ ساختار فرهنگی یک جامعه چندفرهنگی با وجوه مشترک و پوشش متناسب با سنتهای خودش را دارد.
به نظر میرسد در جوامع و کشورهای پسمانده که از جهانیشدن عقب افتاده و درمانده در گرو افراطیت، سنت، باورهای میراثی و محرومیت، وقتی مضمونی برای مصروفیت و پروژهی مثبتی برای انکشاف اجتماعی نباشد، چنگزدن به دامن خرافههای مذهبی سرگرمکنندهترین برنامهای برای گردهماییها میشود.
اقلیم کردستان یا کردستان عراق هم، نظیر افغانستان، در همین روزها در آتش جنگ و خشونت میسوزد و منطقهی اربیل، نظیر هلمند، زابل و فاریاب افغانستان شاهد حملههای تروریستی است. این ناامنیها، همانطوری که در افغانستان زمینهی نفوذ افراطیت و ورود پروژههای مذهبی پاکستان، ایران و عربستان را فراهم کرده، در کردستان نیز چنین است.
از آن جایی که کردستان بخشی از عراق و سرزمینهای عربی است، درصدی بالایی از مردمش هم شیعهمذهب هستند و همسایه شیعی مذهب نیز دارد. همینطور اختلافهای مذهبی در آنجا بسیار جدی است. کردها تلاش میکنند که به لحاظ سیاسی و نظامی به قدرت بیشتری برسند و منطقههای بیشتری را که ادعا دارند مربوط به کردستان است، بهدست آورند. از لحاظ وضعیت سیاسی کنونی عراق به ویژه کردستان، این ادعاها بدون حمایت یک کشور دیگر تحقق نمییابد.
در گزارشها هم آمده است که دختران دانشآموز اشتراککنندگان جشنواره بوده و مورد تقدیر قرار گرفتهاند.
گردهمآوردن دختران زیر سن کردستانی با پوشاندان چند متر رخت، در یک برنامه که به خوبی دیده میشود، پروژهی مذهبی است. اگر این کارها پروژهی مذهبی و بردن نوجوانان به سوی افراطیت نباشد، چرا اجازه نمیدهند که خود دختران چگونگی پوشششان را بدون جشنواره و نمایش، انتخاب و در همان قالب زندگی کنند؟
استقبالکنندگان افغانستانی از جشنوارهی کردستانی نوشتهاند که استفاده از حجاب بهتر از تجلیل ولنتاین است و به باور آنها، دختران بیحجاب در هماهنگی با پسران و مردانی که خلاف سنت و اسلام رویه میکنند، از ولنتاین تجلیل میکنند.
۱. حجاب یکی از دستورهای دین اسلام است. حتا خاستگاه روز جهانی حجاب برمیگردد به رویداد خونین انتحاری و خشونتباری که در غرب و به ویژه در امریکا مردم میپنداشتهاند که خشونتهایی از نوع ترور و انتحار همه کار مسلمانان است. پس از رویداد ۱۱ سپتامبر، واکنشهای اسلامهراسانهای در غرب و امریکا در برابر مسلمانان و زنان باحجاب ایجاد شد. نظمه خان، یک زن مسلمان امریکایی که هویت اصلی پاکستانی دارد، در برابر اسلامهراسی روز جهانی حجاب را پیشنهاد کرد، در فیسبوک و توییتر صفحههایی باز کرد. این پیشنهاد در رسانههای غربی بازتاب یافت و صفحهی فیسبوکش به زودی از سوی ۵۸۰ میلیون نفر پسندیده شد.
در غرب زنان غیر مسلمان با داشتن فرهنگ و فکر همدیگرپذیر و مسالمتآمیز در روز جهانی حجاب، پوشش حجاب اسلامی را استفاده میکنند و در کنار زنان باحجاب مسلمان عکس میگیرند که این نشانگر انعطافپذیری در فرهنگ غیرمسلمانان است؛ اما در اینجا (افغانستان) عدهای از مردم در شبکههای اجتماعی و در نشستهای حقیقی از جشنوارهی حجاب در کردستان استقبال میکنند و آن را از خود میپندارند؛ اما خوشحالی چند جوان محدود در روز عاشقان را با شدت رد میکنند و ولنتاین را فرهنگ بیگانه میپندارند.

2. پروژههای مذهبی چند کشور، روی بسیاری از مردم افغانستان تاثیر عمیقی داشتهاست که امروز نسبت به مهربانی، عشق، صمیمیت و دوستی حتا میان دو فرد مشکل داریم و نسبت به آن، با صددرصد بدبینی نظر میدهیم؛ اما یک برنامهی افراطی – مذهبی که هیچگاه آگاهانه و برخاسته از ارادهی جمعی نیست، را میپسندیم و از طریق آن انسانهای آگاه و عاشق در جامعهی خود را تحقیر میکنیم که همین تقابل و همزمانی (ولنتاین و برگزاری جشنوارهی تاج طلایی به مناسب روز جهانی حجاب در کردستان) این مورد را به اثبات میرساند.
جان سخن این است؛ ما از افراطیت مذهبی رنج میبریم که این وضعیت اسفبار است و نشان میدهد که زنان بیشتر از همه از این دست آسیبپذیر بودهاند.
زنان، نه متولیان دین و نه تولیدکنندگان دستورهای دینی – مذهبی بودهاند. در تطبیق دستورهای دینی نظیر حجاب هم زنان نقشی نداشتهاند، صرفا به عنوان مصرفکنندگان چادر و پیروان درجه دوم مذهب عمل کرده و پذیرفتهاند که این مورد برای زنان بیشتر اسباب رنج و محرومیت فراهم کردهاست تا این که اسباب آسایش و آرامش فراهم کرده باشد.