ورزش در افغانستان همواره به عنوان یک فعالیت مردانه به حساب میآید، اما هستند بانوانی که این تابو را شکستند و وارد فضای مردانهی ورزشی شدند. با گذشت زمان این فعالیتها گسترش یافت اما موضوع مهم این است که آیا فعالیتهای ورزشی زنان دستاوردی هم داشتهاست یا نه؟ در این مورد با زهره فیاضی صحبت کردیم.
خانم فیاضی در یک خانوادهی ورزشکار در ایران به دنیا آمده و دورههای آموزشی مکتب و دانشگاه را در آن کشور به پایان رسانیده است. زهره در دورههای تحصیلیاش فعالیتهای مختلف ورزشی را انجام داده اما این فعالیتها بنابر محدودیتهایی که بخاطر عنوان «مهاجر» به او خلق میکرد به صورت حرفهای نبوده است. اولین تجربهی ورزش حرفهای خانم فیاضی دعوت شدنش به تیم ملی والیبال افغانستان بوده است که به عنوان دستیار مربی تیم والیبال به کارش آغاز کرد. فعلا خانم فیاضی به عنوان مربی تیم والیبال فعالیت میکند. وی اولین و تنها خانمی است که مدرک درجه دوم مربیگری را در بخش والیبال در افغانستان دارد.
به نظر خانم فیاضی زنان افغانستان علاقه دارند که فعالیتهای ورزشی داشته باشند و عنوان قهرمانی را به دست بیاورند، اما مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و امنیتی جلو راه آنها هستند. این مشکلات باعث میشود خانمها از ورزش به خصوص ورزش حرفهای دور بمانند.
به نظر خانم فیاضی، ضعف اقتصادی از مهمترین دلایل نرسیدن زنان به قهرمانی است. در قسمت مشکلات مالی زنان ورزشکار از طرف دولت و از طرف کسانی که در این بخش سرمایهگذاری میکنند، حمایت لازم صورت نمیگیرد. اگر زنان از طرف خانواده حمایت نشود، دولت روی این فعالیت زنان سرمایهگذاری نکند و نهادهای حمایت کننده از ورزش هم توجهی در این مورد نداشته باشد؛ پس چطور یک خانم بتواند هزینه ورزش خود را پیداکند؟ به این دلیل میتوان گفت لازم است دولت از ورزش زنان حمایت کند و اهمیت قائل شود.
خانم فیاضی به این باور است که وزارت امور زنان به عنوان نهاد رسمی حمایت از زنان که باید برای خودکفایی زنان کار کند و تمام هدفش پیشرفت زنان باشد، توجهی به ورزش زنان ندارد. این کمتوجهی سبب شده کسانی که در بخش ورزش سرمایهگذاری میکنند فکر کنند خانمها دستآوردی ندارند و شاید سرمایهگذاریشان نتیجه ندهد.

ولی جامعه هم در این مورد نقش مهمی دارد. چون در یک کشور سنتی زندگی میکنیم بسیاری از شهروندان به ویژه مردان در آن سطحی از درک و ظرفیت نرسیده که از مرز جنسیت عبور کنند. از همین رو، دوست ندارند زنان را در لباسهای ورزشی یا در میدان رقابتهای ورزشی ببینند. خان فیاضی با طرح این مسأله میافزاید که در افغانستان مردان مدالآور از میدانهای ورزشی بیشتر استقبال میشوند تا زنان، ارچند که در مواردی زنان هم خبرساز بودهاند اما مهم این است که روی ورزش زنان برنامههای بلندمدت طرح و تطبیق شود تا استعدادهای ورزشی زنان شناخته و حمایت شود تا آنان ثابت کنند که زن هم میتواند قهرمان و افتخارآفرین باشد.
خانم فیاضی میافزاید: نبود امنیت در افغانستان دلیل دیگری است که ورزشکاران زن نمیتواند به قهرمانی برسند. افغانستان همیشه شاهد حملات انفجاری و انتحاری بوده؛ ورزشکاران و خانوادهای آنها نمیتوانند این خطر را بپذیرند که در شرایط خراب امنیتی فعالیت ورزشی کنند.
با این همه، خانم فیاضی میگوید مشکلات فرهنگی بزرگترین دلیلی دورماندن بانوان از ورزش است. مردم فکر میکنند این دختر بلاخره همسر و مادر میشود و باید به کارهای خانه رسیدگی کند شاید هیچ گاهی خود را در جایگاه آن دختر قرار نداده که بداند چی علاقه و عشق نسبت به ورزش مورد علاقه خود دارد. فقط تنها امتیازی که بر دختر میدهد اجازهی ادامه تحصیل میباشد. اما ورزش کاملا یک حیطه جدا است، برای یک دختر اعتماد به نفس و شخصیت میآورد. شاید یکی از ترسهای مردان این باشد که ورزش بر زن قدرت میبخشد یک ورزشکار زن زیر بار ظلم و زور نمیرود.
اینها از جمله بارزترین دلایلی است که سد راه پیشرفت ورزشکاران زن قرار دارند. که خود خانمها باید با آن مبارزه کند. اما تا وقتی که ورزش برای زنان به عنوان یک شغل ایجاد نشود و زنان از این طریق خودکفا نشود فکر نمیکنم ورزش زنان قهرمان داشته باشد.