نیمرخ
  • گزارش
  • هزار و یک‌ شب
  • گفت‌وگو
  • مقالات
  • ترجمه
  • پادکست
  • ستون‌ها
    • زنان و مهاجرت
    • نخستین‌ها
هیچ نتیجه‌ای یافت نشد
نمایش همه‌ی نتایج
EN
نیمرخ

چرا هیچ مکانی به نام زنان تاریخ‌ساز نیست؟

  • نیمرخ
  • 9 حمل 1400
download

در پایان ماه مارچ سال 2021 قرار داریم، ماهی که در بسیاری از نقاط جهان به عنوان «ماه تاریخچه زنان» به شمار می‌رود تا در این ماه، مسئولان در کشورهای مختلف، مشارکت و نقش زنان در رویدادهای تاریخی را مورد بررسی و تاکید قرار دهند. ما به تاسی از این نام‌گذاری، مناسب دانستیم، یادی کنیم از زنان تاریخ‌ساز افغانستان، زنانی که در دوره قدیم‌تر از امروز، تکلیف جنگ و صلح را روشن کردند و پایه‌ای برای فرهنگ و تمدن در این سرزمین داشتند.

رابعه بلخی و گوهرشاد بیگم، دو بزرگ بانویی بودند که شهرهای تاریخی و فرهنگی بلخ و هرات وامدار زحمات و اندیشه این زنان بود، اما امروز در گوشه‌ای از این شهرها آرمیده‌اند با یک مشت خاکی که به نام مقبره آن‌ها یاد می‌شود، نه بنای یادبودی و نه هیچ مکانی به نام آن‌ها نیست. رابعه بلخی با اشعار پرمایه و پرسوز و گدازش، سمبول عشق زنانه بود و زن تابوشکنی که در مسیر تابوی عشق زنانه با جانش بها پرداخت و اینگونه شد که چهره فرهنگی بلخ علاوه بر مولانا با آواز یک زن قرین شد. گوهرشاد زنی که کمتر از نیم قرن، فرمانروای این خاک و بوم بود و به تعبیر برخی مورخان، با همسرش سلطان شاهرخ تیموری آغازگر یک رنسانس فرهنگی بود. او بود که مسجد و مدرسه و خانقاه ساخت.

وقتی به هر گوشه این سرزمین نظری بیاندازیم، جای انگشت‌های هنرمندانه یا نشان تیغ زنی نقش بسته است که تاریخ این سرزمین را ساخته‌اند. در این میان رابعه و گوهرشاد تنها نیستند. در ارزگان، شیرین، زنی که فن تیراندازی آموخته بود و قلعه علی مردان را به قلعه تسخیرناپذیر تبدیل کرد، گویی که تسخیر قلعه شیرین برابر با تسخیر ارزگان بود. او با نیروهایش به جنگ با امیرآهنین رفت و تا پای جان در این قلعه جنگید و عاقبت در چند قدمی اسارت، او و چهل دختر همراهش به مرتفع ترین قله کوه رفتند و از آنجا خود را به پایین قله انداختند تا همچون دیگر زنان ارزگان به دست لشکریان عبدالرحمان خان(پادشاه افغانستان) اسیر و در بازار برده‌فروشی کابل فروخته نشوند.

ملالی قندهاری که از خاکش در مقابل انگلیسی‌ها دفاع کرد. در جنگ میوند، ملالی نقش آبرسانی به لشکر را داشت، از آنجایی که نیروها در مقابل انگلیس رو به شکست بودند، وی با سرودن لندی پشتو به سپاهیان نیرو و دلگرمی می‌داد. سروده‌های ملالی باعث تقویت روحیه نیروهای رزمی و در نتیجه باعث پیروزی در مقابل انگلیس شد. همین‌طور «آبه میرزا» یا به عبارتی دختر مالستانی که آوای فرهنگ و ادب در مالستان غزنی است و صدایش از شهری به شهر دیگر، علاقمندان بسیاری دارد. زنی که تحت فشار روحانیان و مخالفان صدای زن قرار داشت، زنی که صدای زن را از پشت پرده های تابو و ننگ به نوایی روح‌افزا تبدیل کرد و بخاطر این تابوشکنی رنج و آوارگی به جان خرید.

«آی خانم» در تخار، نام زنی که ریشه در اساطیر زن در دوره باستان دارد. امروز همان‌طور که می‌بینیم زنان با وجود داشتن شخصیت‌های تاریخی، همچنان که در حاشیه تاریخ باقی مانده است، نامشان هم کم‌کم به فراموشی سپرده می‌شود. لازم است، حداقل در اماکن عمومی شامل اماکن بزرگ فرهنگی- هنری، دانشگاه‌ها و فرودگاه‌های شهرهایی که بزرگ‌بانوهای تاریخ‌ساز را در خود دارد، بنام این زنان مسما شود تا باشد که از حافظه تاریخی مردم، این زنان برای همیشه به فراموشی سپرده نشوند.

همچنان بخوانید

خطای راهبردی؛ جهان معطلِ دارالخلافۀ زن‌ستیزِ کابل

خطای راهبردی؛ جهان معطلِ دارالخلافۀ زن‌ستیزِ کابل

6 میزان 1402
حضور زنان ورزشکارِ افغانستانی در المپیک آسیایی «چین»

حضور زنان ورزشکارِ افغانستانی در المپیک آسیایی «چین»

6 میزان 1402
موضوعات مرتبط
دیدگاه شما چیست؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

به دیگران بفرستید
Share on facebook
فیسبوک
Share on twitter
توییتر
Share on telegram
تلگرام
Share on whatsapp
واتساپ
پرخواننده‌ترین‌ها
کودک همسری
گوناگون

خاطرات عروس ۱۱ ساله

5 حوت 1401

قسمت دوم | بعد از «شب زفاف» تا هفت ماه با شوهرم همبستر نشدم. چون ترسیده بودم و شب زفاف برایم شبیه یک کابوس شده بود.تا آنجا که می‌توانم بگویم بدترین قسمت زندگیم آن شب بود.

بیشتر بخوانید
تراژدی چهار‌بُعدی؛ 25 سال اسارت یک زنِ افغانستانی به‌دست برادرش
مقالات

تراژدی چهار‌بُعدی؛ 25 سال اسارت یک زنِ افغانستانی به‌دست برادرش

2 میزان 1402

«نیک‌بخت، یک زن افغانستانی که 25 سال پیش توسط برادرش در دخمه‌یی تاریک زندانی شده بود، بالاخره توسط مأمورانِ طالبان آزاد می‌شود و درحالی‌که در بدترین وضعیت صحی قرار دارد، برای برادرش مجازات نمی‌خواهد.» 

بیشتر بخوانید
کودک همسری
هزار و یک شب

خاطرات عروس 11 ساله

5 حوت 1401

قسمت اول‌ |‌ روزی که عروس شدم هنوز به بلوغ نرسیده بودم. پوشیدن پیراهن «خال سفید» و چادر سبز گلدار مرا از بقیه متفاوت نشان می‌داد، به همین خاطر حس غرور داشتم و خود را از همه برتر...

بیشتر بخوانید
هبوط در تاریکی
هزار و یک شب

هبوط در تاریکی؛ روایت دردناکِ مینه از کودکی تا بزرگ‌سالی

30 سنبله 1402

مینه (مستعار) دختری ۲۸ساله است که خاطرات زنده‌گی‌اش از کودکی تا بزرگ‌سالی، چیزی جز پژواکِ درد و مظلومیت نیست. او از کودکی، مورد سوءاستفادۀ جنسی شوهرعمه‌اش قرار می‌گیرد و این اتفاق، سرآغازی برای سقوط ممتدِ...

بیشتر بخوانید
سنگ صبور
هزار و یک شب

سنگ صبور؛ آمنه و خواهرش تحت سلطۀ طالبِ خانه‌گی

3 میزان 1402

آمنه هر روز نزدیک اذان صبح بیدار می‌شد و به گاو،گوسفندان و بزها علف می‌داد تا وقت دوشیدن، شیرشان بیشتر باشد. بعد از اذان وقتی هوا کمی روشن‌تر می‌شد، سرِ زمین می‌ر‌فت تا علفِ تازه...

بیشتر بخوانید
Nimrokh Logo

نیمرخ رسانه‌‌ی آزاد است که با نگاه ویژه به تحلیل بررسی و بازنمایی مسایل زنان می‌پردازد. نیمرخ صدای اعتراض و پرسش زنان است.

  • درباره نیمرخ
  • تماس با ما
  • شرایط همکاری
Facebook Twitter Youtube Instagram Telegram Whatsapp
نسخه پی دی اف

بایگانی

نمایش
دانلود
بایگانی

2022 نیمرخ – بازنشر مطالب نیمرخ فقط با ذکر کامل منبع مجاز است.

هیچ نتیجه‌ای یافت نشد
نمایش همه‌ی نتایج
  • گزارش
  • هزار و یک‌ شب
  • گفت‌وگو
  • مقالات
  • ترجمه
  • پادکست
  • ستون‌ها
    • زنان و مهاجرت
    • نخستین‌ها
EN