شفاخانههای دولتی و خصوصی در ولایت دایکندی با مشکل نبود پزشکان متخصص در بخش امراض نسایی مواجه هستند.
در شهر نیلی مرکز ولایت دایکندی، یک پزشک زن به عنوان متخصص امراض زنانه به صورت نیمهوقت فعالیت میکند، در این فاصله سالن انتظار این معاینهخانه پر است از زنانی که از بیماریهای نازایی، عفونتهای رحمی، کیست تخمدان و فیبروم یا فبرویید در رحم رنج میبرند.
فاطمه یک بانوی ۳۳ ساله است که از یک سال بدینسو از مشکل غده فیبروم در رحمش رنج میبرد. او به نیمرخ میگوید که برای تداوی این بیماریش به دنبال یک متخصص زن میگشت که وی را تداوی کند؛ چون خانوادهی او اجازهی مراجعه به داکتران مرد را نمیدادند. فاطمه که هنوز ازدواج نکرده است؛ میگوید: «یک روز بعد از لباسشویی در شکمم درد سوزناک احساس میکردم و مدت عادت ماهیانهام هم طولانی شده بود، فکر میکردم طبیعی است اما به مرور زمان شکمم نیز بزرگ شد و دردهایم بیشتر شد تا اینکه یک داکتر نسایی پیدا کردم و بعد از معاینه تلویزیونی گفت که در رحمم فیبروم دارم.»
از وقتی که بیماری او فیبروم تشخیص داده شده است، خانوادهی وی مجبور شد که جهت اطمینان او را نزد داکتران مرد ببرد، اما شماری از این داکتران گفته بودند که باید فاطمه جراحی شود اما خانوادهی فاطمه با عملیات جراحی او نیز مخالفت میکنند؛ زیرا به باور خانوادهی او اگر فاطمه جراحی شود، بعد از ازدواج بچهدار نخواهد شد و در تمام عمرش یک زن «نازا» باقی خواهد ماند.
فاطمه احمدی متخصص امراض نسایی میگوید: یکی از علل پیدایش غدهی فیبرویید در زنان به عدم آگاهی آنان از بهداشت قاعدگی بوده است.
بگفته وی، این غده به خاطر عفونت های مداوم در دستگاه تناسلی زنان و عدم رعایت بهداشت قاعدگی به وجود میآید، گفتگوهایی که با برخی از زنان روستایی داشتم، آنها به امکانات صحی مانند: صابون و نوار بهداشتی دسترسی ندارند و کارهای شاقه انجام میدهند و این احتمال قوی وجود دارد که فیبروم در رحم برخی از بیماران به خاطر عفونتهای مکرر در دستگاه تناسلیشان بوده است.
از سوی دیگر دختران جوان هنوز هم به خاطر آنچه نام بردن از قاعدگی تابو پنداشته میشود، از سوی خانواده و اطرافیان به آنها آگاهی داده نمیشود .
داکتران متخصص نسایی در دایکندی میگویند که شمار زیادی از زنان روستایی به امکانات اولیهی صحی دسترسی ندارند و از موارد بایدها و نبایدهای دوران قاعدگی نیز آگاهی ندارند، ازینرو بیشتر از عفونت های ناشی از« عدم رعایت بهداشت قاعدگی » رنج میبرند و اکثر زنان به خاطر همین عفونت ها دچار امراض چون کیست تخمدان، فییبروم یا فیبرویید ، دردهای شدید هنگام قاعدگی و حتی نازایی میشوند.