جولان موج سوم؛ بی‌پروایی مسئولین و بی‌باوری مردم به کرونا

بی‌پروایی مسئولین و بی‌باوری مردم

این روزها کادر پزشکی و وزارت صحت عامه با موج سوم ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند. قرار است تا دو هفته دیگر گسترش ویروس کرونا در کشور به اوج برسد. اما کادر پزشکی و وزارت صحت عامه از بی‌پروایی مردم و مسئولان حکومت شکایت دارند که برای جلوگیری از شیوع و گسترش کووید 19 دستورهای صحی را رعایت نمی‌کنند.

عکس‌هایی که در کانال‌های نشراتی اداره‌های دولتی منتشر می‌شود، نشان می‌دهد که دیدوبازدیدهای مردمی مقام‌های حکومتی و سیاستمداران، نشست‌های اداری و دیدارهای سیاسی بسیاری از مقام‌های دولت بدون رعایت تدابیر صحی برگزار می‌شود. در این نشست‌ها فاصله‌ میان افراد، مایع ضدعفونی دست و ماسک صورت که از الزامی‌ترین و اساسی‌ترین تدابیر صحی برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا گفته می‌شود، وجود ندارد. طی یک هفته اخیر عکس‌های خبری حدود سی وزارت‌خانه و اداره‌های مهم دولتی را که ما بررسی کردیم در بیش از 70 درصد موارد مقام‌های ارشد دولتی و اشتراک کنندگان برنامه‌ها ماسک نداشتند و فاصله میان افراد(پزشکان فاصله حداقل دو متری را توصیه می‌کنند) رعایت نشده است.

دستگیر نظری، سخنگوی وزارت صحت عامه کشور به نیمرخ گفت که این طرز برخورد با اپیدمی کووید 19، از یکسو سبب سرایت ویروس کرونا می‌شود و از سوی دیگر بی‌باوری مردم نسبت به این اپیدمی را افزایش می‌دهد.

او افزود که وزارت صحت عامه از تمامی اداره‌های دولتی و خصوصی به صورت مکرر خواسته است که تدابیر صحی را برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا رعایت کنند، بخصوص دفترهای اداری-سیاسی حکومت که مردم بیشتر برنامه‌های آنان برای مهار کرونا را پیگیری می‌کنند.

هشت میلیون «نفوس متحرک» خانه‌نشین شدند

به گفته‌ی سخنگوی وزارت صحت عامه، «در 16 ولایت کشور اوضاع وخیم است، در 18 ولایت دیگر گردش ویروس کمتر است، به صورت کل، آمار مصاب شدن شهروندان به کرونا 30 درصد افزایش یافته است.»

پس از شیوع موج سوم ویروس کرونا در کشور، وزارت‌های معارف و تحصیلات عالی در 16 ولایتی که گردش ویروس سریع است، تمامی مراکز آموزشی (مکتب، دانشگاه و آموزشگاه‌ها) دولتی و خصوصی را برای دو هفته تعطیل کرد.

ولایت‌های کابل، غزنی، هلمند، قندهار، لوگر، ننگرهار، پکتیا، پروان، وردک، پنجشیر، بلخ، لغمان، بدخشان، کاپیسا، قندوز و نیمروز از هشتم جوزا به مدت دو هفته تعطیل شد.

دستگیر نظری می‌گوید: این اقدام حدود شش تا هشت میلیون نفر نفوس متحرک را خانه‌نشین کرده است. کودکان و جوانانی که هر روز برای آموزش از خانه بیرون می‌رفتند، امکان ابتلا و انتقال ویروس کرونا را افزایش می‌داد.

همچنان بخوانید

بحران در نظام صحی افغانستان و افزایش مرگ‌ومیر زنانِ باردار 

2 میزان 1402

تراژدی چهار‌بُعدی؛ 25 سال اسارت یک زنِ افغانستانی به‌دست برادرش

2 میزان 1402

برخی‌ انتقاد دارند که تعطیلی مراکز آموزشی تأثیری بر جلوگیری از شیوع کرونا نخواهد داشت تا زمانی که بازار، اماکن پر تردد، اداره‌های دولتی، سالن‌های عروسی، مارکیت‌ها، مسجدها و مجالس مردمی همچنان فعال باشد. اما سخنگوی وزارت صحت عامه می‌گوید این وزارت از شهرداری کابل و وزارت امور داخله خواسته است تا سالن‌های عروسی را برای مدت مشخصی تا عبور از اوج شیوع موج سوم کرونا مسدود کنند.

در همین حال، داکتران از بی‌پروایی مردم در قبال اپیدمی کووید 19 شکایت دارند. نجیب عزیزی، در شهر کابل پزشک است. او می‌گوید «مردم فکر می‌کنند، اگر تدابیر صحی را رعایت نکنند، باز هم به کرونا مبتلا نخواهند شد و اگر مبتلا شوند، باز هم کرونا کشنده نیست، اما واقعیت این است که این روزها از هر ده مریضی که به شفاخانه‌ی ما مراجعه می‌کنند، 6 تا 7 نفرشان اعراض و علایم کرونا را دارند.»

آقای عزیزی از شهروندان می‌خواهد که «ماسک بزنید، از رفت‌وآمد غیرضروری بپرهیزید، فاصله را رعایت کنید، دستان‌تان را ضدعفونی کنید یا با صابون بشویید. اگر جوان هستید و فکر می‌کنید در مقابل کرونا تاب می‌آورید، به این فکر کنید که کودکان، کهن‌سالان یا یکی دیگر از عزیزان‌تان در خانه، سیستم معافیت پایین داشته باشد و شما با انتقال کرونا جان‌شان را به خطر اندازید.»

تفاوت‌های موج سوم با موج اول کرونا

داکتر مسیح نوری، بر این باور است که موج سوم کرونا با موج اول آن که پارسال در افغانستان شیوع یافته بود، تفاوت‌ دارد.

او می‌گوید: داکتران متوجه شده‌اند که شش تفاوت عمده میان موج سوم و موج اول کرونا وجود دارد:

1. تغییر سن مبتلایان: در موج اول، افرادی با سنین بالاتر از 60 سالگی در معرض خطر قرار داشتند، اما در موج سوم این عدد به 47 سالگی کاهش یافته است. یعنی مرگ‌ومیر و نیاز به ICU یا مراقبت ویژه در سنین جوانتر بیشتر شده است.
2. کاهش دقت تشخیصه (RT-PCR): موارد جدید کووید 19 ممکن است توسط آزمایش‌های معمول RT-PCR تشخیص داده نشود.
3. عوارض ترومبوتیک یا لخته خون در مقایسه با موارد ابتلا در سال 2020 بیشتر شده است.
4. امکان ابتلا حتا پس از تکمیل دو دوز واکسینه وجود دارد و مواردی نیز مشاهده شده که اعراض و علایم آن خفیف بوده است.
5. مرگ‌ومیر بیشتر: در موج سوم کرونا که در این اواخر در هند، ایران و بعضی دیگر از کشورها شایع شد و در افغانستان به تازگی شیوع پیدا کرده حتا افراد سالم که در گذشته بیماری‌های مزمن نداشته نیز بیماری شدید و مرگ‌ومیر را تجربه کرده‌اند.
6. اختلاطات کووید 19 مانند بیماری فنگسی Mucormycosis یا قارچ سیاه در سال 2020 موجود نبود که این بار یک اختلاط بسیار وخیم در نزد مریضان دیده شده است.

در همین حال، دستگیر نظری، سخنگوی وزارت صحت عامه می‌گوید: امکان واکسینه کردن تمامی شهروندان در مقابل ویروس کرونا از دست وزارت صحت عامه ساخته نیست، تا هنوز حدود 620 هزار دوز واکسین تطبیق شده است که دور دوم آن نیز آغاز شده است. قرار است به زودی حدود 700 هزار دوز واکسین کرونا از چین وارد شود. اما در یک جامعه‌ی حداقل 35 میلیونی، این چیزی نیست که معافیت مردم در مقابل اپیدمی کووید 19 را تضمین کند. از همین رو، وزارت صحت عامه تأکید دارد که «مردم با رعایت تدابیر بهداشتی در جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس و مصئونیت خودشان با ما همکاری کنند.»

داکتر نجیب عزیزی نیز می‌گوید: «بی‌پروایی مردم به ویژه جوانان که اکثراً نقش ناقل ویروس را بازی می‌کنند، جان کهن‌سالان و داکتران را به خطر می‌اندازد.»

به باور او، تعطیل شدن مکاتب و دانشگاه‌ها اقدام مناسبی ا‌ست؛ زیرا «تا چند روز قبل کودکان زیادی در شفاخانه می‌آمدند که اعراض و علایم کرونا را داشتند، حتا کودکان در خانواده خود ما، اما پس از قرنطینه شدن مراکز آموزشی کمتر شده است.»

زنان کمتر مصاب می‌شوند؟

داکتر نجیب عزیزی می‌گوید: «تاهنوز علم طب ثابت نکرده که جنسیت فرد می‌تواند امکان ابتلا یا مصونیت فرد در مقابل کرونا را تعیین کند یا نه، ولی آنچه ما طی یک و نیم سال مبارزه با این اپیدمی مشاهده کردیم، این است که زنان کمتر مبتلا می‌شوند و کمتر بخاطر ابتلا به کرونا می‌میرند. شاید به این دلیل که زنان بیشتر در خانه هستند یا مصونیت‌شان بالاست.»