در شرایطی که گفتگوهای صلح با طالبان به حالت تعلیق درآمده است، اما تلاش‌های جهانی برای ادامه این مذاکرات ادامه دارد، در این میان مساله حقوق و آزادی‌های زنان از نگرانی‌های مهم در جامعه افغانستان به شمار می‌رود. نیمرخ در ادامه بحث‌های سلسله‌وار درباره صلح و زنان، گفتگویی با حسنا جلیل معین وزارت زنان انجام داده است.
حسنا جلیل، معین وزارت زنان می گوید که بارها همکاران بین المللی برای من پیام فرستاده‌اند که طالبان تلاش می‌کنند در میان چهار نماینده زنان در مذاکرات صلح نفوذ کنند، اما با شناختی که از این چهار نماینده دارم، اهل معامله نیستند. اگر این زنان موثر نبودند و صدایشان شنیده نمی‌شد، برای طالبان مهم نبود که بخواهند در بین آن‌ها نفوذ کنند.
تغییر روایت زنانه در صلح
حسنا جلیل می‌گوید: «در جلسه‌ای که پنج شنبه گذشته درباره صلح داشتم، تاکید من بر این بود که روایت زنانه در مذاکرات صلح تغییر کند. اینکه موضع ما در مذاکرات بر حفظ دستاوردهای کنونی زنان باشد، غلط است و باید روایت ما مبتنی بر ارائه پلان‌های طرف‌های مذاکره درباره پیشرفت‌ها برای زنان باشد.»
بگفته وی، طالبان گفته بودند که با زنان مذاکره نمی‌کنند اما چهار نماینده زن با تلاش‌هایشان حضورشان را برای طالبان قبولاندند. حکومت افغانستان هم در هر پلت‌فرم حق زنان را می‌گنجاند و می‌داند که اگر حق زنان را نادیده بگیرد با طالبان فرقی ندارد. این نمایندگان مسئولیتی فراتر از مسئولیت دیگر اعضای مذاکرات صلح حکومت با طالبان را برعهده دارند. نمایندگان زن علاوه بر تعهد برای نمایندگی از نظام جمهوری، مسائل حقوق بشری، حقوق کودکان و زنان و اقلیت‌ها را هم باید در مذاکرات پیش ببرند. این کار آسانی نیست.
وی در پاسخ به سوال نیمرخ درباره تفاوت ها میان انتظارات زنان روستا و شهر و دو نسل زنان دیروز و امروز از صلح می گوید: «ما تحقیقی که در همین مورد داشتیم بر خلاف انتظارمان، خواسته‌های زنان شهری سطحی‌تر از زنان روستایی بود، در حالیکه خواسته های زنان روستا کاملا عمیق، استراتژیک و ملی بود و وجوه مشترک زیادی در میان خواسته‌های زنان روستایی از صلح با طالبان بود. در حالیکه زنان شهری امروزی همه ریشه در قریه دارند و اگر امروز در شهر زندگی می کنند اخر هفته هایشان را قریه می گذرانند و زنانی که عروسان خانواده‌هایی هستند که خشویشان در قریه است و این گونه روابط زن روستا و شهر شکل می‌گیرد. به نظر من تفاوت چندانی بین زن شهری و روستایی نیست، همان طور که نمی توان بین دیدگاه زن دیروز و امروزی فرقی گذاشت. درست است که به طور مثال من از مادر کلانم تحصیلکرده‌تر هستم و آزادی عمل بیشتری دارم و نیاز ندارم که برای رفتن به دکان و شفاخانه و مسافرت با کمک یک مرد بیرون بروم و مادر کلانم دغدغه‌اش این است که باید برای بیرون رفتن کسی همراهش باشد اما او هم به عنوان زن دیروز دغدغه آینده من را که زن امروزی هستم، دارد.
وی ادامه می‌دهد: فوزیه کوفی، حبیبه سرابی و دیگر نماینده‌های زن باید نمایندگی از زن روستایی و شهری و زن دیروزی و امروزی را در مذاکرات صلح داشته باشد. شما می‌دانید که این هفتمین توافق صلح است و توافقنامه‌های صلح قبلی ناکام ماند. بدون در نظر گرفتن خواسته‌های زنان این مذاکرات هم ناکام می‌ماند.
نقش نمادین، از هر ده مرد یک زن
حسنا جلیل همچنین درباره حضور نمادین زنان در مذاکرات صلح می گوید: جایگاه نمادین داشتن یک مقام دولتی یا مذاکره کننده ربطی به جنسیت ندارد، من در جلساتی بوده‌ام که جز من در میز جلسات هیچ زن دیگری نبوده است. چون دیده‌ام می‌گویم به ازای هر ده مردی که به طور نمادین در یک پست حضور دارند، یک زن نقش نمادین دارد. در حالیکه اگر عملکرد زنان را در پست‌های پایین دولتی تا بالا بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که زنان نسبت به مردان نقش موثرتر و کارکرد بهتری را در شغل خود دارد و از وقتش استفاده مناسب‌تری می‌کند.
بگفته وی اگر بخواهیم وضعیت زنان را نسبت به دوره طالبان بررسی کنیم، زن حامله‌ای که چند وقت پیش مرمی به او اصابت کرد، فکر می‌کردند این زن می‌میرد، ولی طفلش را بدنیا آورد. همه متعجب بودند و می‌گفتند معجزه است که مرمی در هیچ جای بدن این زن نیست و بعدا فهمیدند که مرمی به پای جنین اصابت کرده بود. امروز وضعیت به گونه‌ای است که همان زن می‌تواند از روستا خودش را به شهر برساند و خواهان تطبیق عدالت شود و حکومت تا حدی عدالت را برای او تامین کند، ولی همان زن در دوره سیاه طالبان انتخابی جز مرگ نداشت.
