آسیب‌دیدگان جنگ مالستان می‌گویند گروه طالبان در حمله به این ولسوالی ۲۵ فرد ملکی را کشته و در اثر حمله این گروه سه هزار خانواده بیجا شده‌اند.
«خانواده شهدا، زخمیان، بیجاشدگان و بازمانده‌های جنگ در ولسوالی مالستان» امروز(یکشنبه، ۳ اسد ۱۴۰۰ خورشیدی) در کابل با تدویر کنفرانس مطبوعاتی اعلام کردند که گروه طالبان در حمله به این ولسوالی ۲۵ فرد ملکی به شمول یک زن و ۱۸ عضو نیروهای امنیتی را کشته‌اند.
آنان از وضعیت بحرانی آوارگان جنگی حمله طالبان بر این ولسوالی نیز ابراز نگرانی کردند.
مینا نادری، از فعالان اجتماعی ولسوالی مالستان گفت: «براساس آمار و جزئیاتی که تاهنوز جمع‌آوری شده، پس از حمله گروه طالبان بر ولسوالی مالستان به تاریخ ۱۹ سرطان، ۴۳ نفر کشته شده و ۱۲ نفر دیگر زخمی شده‌اند. همچنین سه هزار خانواده از این ولسوالی بیجا شده‌اند.»
خانم نادری افزود که جنگجویان گروه طالبان پس از تصرف مرکز این ولسوالی مرتکب جنایت جنگی شده اند: «غیرنظامیان را به صورت عمدی کشته، دکان‌ها و اموال خانه‌های مردم را غارت کرده و زیربناهای این ولسوالی را تخریب کرده اند.»
پس از اینگونه برخوردهای جنگجویان طالبان با مردم محل، حدود سه هزار خانواده زمین و خانه‌های شان را رها کرده به ولسوالی جاغوری-غزنی، مرکز غزنی و شهر کابل فرار کرده‌اند.
ضیاگل ۷۰ ساله با پنج عضو خانواده‌اش مدت یک هفته است که به شهر کابل پناه آورده‌اند. او در این کنفرانس مطبوعاتی آمده و از دولت می‌خواهد هرچه زودتر زمینه بازگشت او به خانه‌اش را فراهم کند. ضیاگل با پسر، عروس و نواسه‌هایش در مرکز ولسوالی مالستان زندگی می‌کردند که یک شب طالبان بر آنجا هجوم آوردند.
او می‌گوید: «طالبان مرکز ولسوالی را گرفتند، به خانه‌های مردم هجوم می‌بردند و خیلی‌ها را کشتند. زمین، خانه، موترسایکل پسرم و تمام داروندار مان را گذاشته فرار کردیم، مردم ترسیده بودند چون آوازه بود که طالبان زنان و دختران را با خود می‌برند. اما تاهنوز نشنیدیم که از مالستان دختر کسی را برده باشد.»
غلام‌حضرت ۳۰ ساله یکی دیگر از بیجاشدگان جنگ مالستان است. او می‌گوید «پسر مامایم توسط طالبان زخمی شده است. …یکی دیگر از باشندگان محل را دیدیم که طالبان با چادر خفه کرده و با خود برده بودند سپس چندین مرد ریش سفید و زن پیر پیش جنگجویان این گروه عذر و زاری کردند تا او را از چنگ طالبان رها کردند.»
خدابخش ۴۲ ساله پس از آنکه دید جنگجویان طالبان به هر بهانه‌ای مردم را لت‌وکوب می‌کند، خانه و حاصلات زمینش را به جا گذاشته یک شب به کابل فرار کرد.
خدابخش نیز در این برنامه دادخواهی آمده، می‌گوید: «اکثریت راه را شب هنگام آمدیم. مجبور بودیم. طالبان در خانه‌های ما (در مرادینه، مرکز ولسوالی مالستان) بودوباش داشتند. به زور نان می‌خوردند، خانه‌های مان را تلاشی می‌کردند تا اسلحه پیدا کنند، اگر اسلحه می‌داشتیم که می‌جنگیدیم و به طالبان اجازه نمی‌دادیم وارد مالستان شوند، وقتی از خانه کسی اسلحه پیدا نمی‌توانستند مردان خانه را با قنداق تفنگ لت‌وکوب می‌کردند.»
گزارش‌ها می‌رساند که گروه طالبان پس از تصرف ولسوالی‌ها در ولایت‌های شمال کشور به ویژه تخار، بدخشان، بلخ و جوزجان و فاریاب قیودات زیادی بر زنان وضع کرده و در ولسوالی‌های کهمرد و سیغان بامیان فهرست زنان بیوه نیروهای امنیتی و دختران مجرد را جمع‌آوری کرده بودند تا به زور به نکاح جنگجویان شان درآورند، اما تاکنون گزارش موثقی از بدرفتاری جنگجویان طالبان با زنان مالستان گزارش نشده است.
صمیم یکی از فعالان اجتماعی مالستان است که با تکیه بر روایت‌های بیجاشدگان می‌گوید: «از برخورد طالبان با زنان گزارش دقیقی وجود ندارد. چرا؟ چون در سه منطقه مهم مالستان مثل میرادینه(مرکز ولسوالی)، پشی و زردک هیچ کسی باقی نمانده تا طالبان با آنان بدرفتاری کنند.»
او افزود که طالبان فعالیت خدمات دولتی و مراکز صحی را متوقف کرده و هیچ زنی در این مناطق باقی نمانده تا طالبان بر آنان قیودات وضع کنند. اما قیود شبگردی برای همگی وجود دارد.
در قطع‌نامه‌ای که به هدف دادخواهی برای آسیب‌دیدگان جنگ در این کنفرانس مطبوعاتی منتشر شد از حکومت خواستند هرچه زودتر برای بازپس‌گیری کنترل ولسوالی مالستان از دست طالبان اقدام کند.
آنان تأکید کردند که حکومت هرچه زودتر کوتاهی‌هایش را جبران کند و ضمن تأمین امنیت این ولسوالی برای بیجاشدگان و آوارگان جنگ نیز رسیدگی کند.
در قطع‌نامه‌ی دادخواهان مالستان از طالبان خواسته شده است که دست از کشتار افراد ملکی و غارت خانه‌های مردم بردارند و زمینه بازگشت مردم به منطقه را فراهم سازند.
آنان همچنین از جامعه جهانی، یوناما(نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان) و نهادهای خیریه خواستند که جهت جلوگیری از فاجعه انسانی در مالستان هرچه زودتر برای بیجاشدگان جنگ این ولسوالی کمک‌های بشردوستان ارسال کنند.
جنگجویان گروه طالبان به تاریخ ۱۹ سرطان از ولسوالی اجرستان غزنی و ولایت ارزگان بر ولسوالی مالستان حمله کردند که پس از سه روز درگیری با نیروهای امنیتی و مردم محل به تاریخ ۲۲ سرطان کنترل این ولسوالی را به دست گرفتند. پنج روز بعد نیروهای ملی دفاعی و امنیتی کشور طالبان را از مرکز این ولسوالی بیرون راندند اما چند ساعت بعد شب هنگام جنگجویان طالبان دوباره بر مرکز ولسوالی حمله کردند و نیروهای امنیتی عقب نشینی کردند.
