بردگی و تجاوز بر زنان در جنگها به روایت اسناد
نقش زنان در جنگها چیست؟ پرسش اساسی همین است. جنگ بدون تفکیک جنسیت و تعلقات همه را درگیر و متأثر میکند. اما اسناد تاریخ معاصر بشر تاهنوز آغاز هیچ جنگی را منسوب به زنان ندانسته، بیشتر زنان را در نقش قربانی جنگ خوانده است. ولی زنان تنها قربانی جنگ نیستند. به صورت کلی میتوان چهار نقش را به زنان نسبت درگیر جنگ نسبت داد: 1. زنان به مثابه قربانی جنگ؛ 2. زنان به مثابه نیروی جنگ؛ 3. زنان به مثابه پشتوانه سنگرهای جنگ و 4. زنان به مثابه نیروی صلح و پایاندهندگان جنگ.
نقش زنان در جنگها – قسمت اول: زنان به مثابه قربانی جنگ
شاید بارزترین تصویری که از ارتباط «زنان» با «جنگ» در ذهن داشته باشیم، «زن به مثابه قربانی جنگ» باشد. چرا؟ به دلیل اینکه اسناد تاریخی و مستندهای ساخته شده از جنگ نشان میدهد: مردان در رأس قدرت و سیاست قرار دارند، جنگجویان جوانب جنگ نیز مردانند. نه تنها اینکه زنان در جریان جنگ کشته میشوند، گرسنگی و آوارگی میکشند بلکه همین مردان جنگجو پس از حمله و تسخیر مناطق همدیگر زنان را به بردگی میگیرند و برآنان تجاوز جنسی میکنند.
تجاوز جنسی به عنوان فجیعترین نوع خشونت علیه زنان، رویدادی است که در هر جنگی ممکن اتفاق بیافتد. چون در این مطلب نقش زنان در جنگهای افغانستان، ایران-عراق، ویتنام-امریکا و جنگ جهانی دوم بررسی شده است، به مثالهای مرتبط به این جنگها اشاره میشود.
در ماه جولای 2018 میلادی رویترز از شمال افغانستان گزارش داد که جنگجویان شاخه خراسان گروه داعش(دولت اسلامی عراق و شام) در ولایت جوزجان بر زنان تجاوز جنسی کردهاند.
دویچه وله فارسی با استناد به گزارش رویترز نوشته است که ظریفه زن میانسال و مادر سه طفل یکی از جمله زنانیست که توسط جنگجویان داعش مورد تجاوز جنسی قرار گرفته است. ظریفه گفته است: «هنگامی که من گپ فرمانده محلی داعش را قبول نکردم و بردگی او را نپذیرفتم، نفرهای او فرزندان مرا به اتاق دیگری بردند. بعد رئیس گروه محلی داعش تفنگش را سرم بلند کرد و هرکار که دلش خواست با من کرد.»
ظریفه پس از آنکه مورد تجاوز جنسی قرار میگیرد به شهر شبرغان، مرکز ولایت جوزجان فرار میکند. او به خبرنگار رویترز گفته است که «شوهرم دهقان بود و اکنون من نمیتوانم به چشمان او و همسایگانم نگاه کنم به همین خاطر آنجا را ترک کردم».
در همین گزارش، سمیرا داستان خواهر 14 سالهاش را نقل کرده که پس از ده ماه اسارت به دست فرمانده محلی داعش در درزاب جوزجان فرار کرده و روایتهای وحشتناکی از آزار جنسی و خشونت جنگجویان داعش بازگو میکند.
در جوزجان، تنها داعش نبود که با زنان چنین برخورد داشت، بلکه به تاریخ 6 اپریل 2021 صدها تن از باشندگان ولسوالیهای درزاب و قوشتپه جوزجان مظاهره کردند که طالبان یک دختر 16 ساله را به زور از خانهاش برده و پس از تجاوز جنسی گروهی به قتل رساندهاند.
طالبان تنها در جوزجان چنین نکرده بلکه براساس گزارش بیبیسی فارسی جنگجویان طالبان در ماه جولای 2020 دو خواهر 14 و 16 ساله را از ولسوالی خواجهغار ولایت تخار از خانه به زور کشیده و بر یکی از آنان تجاوز جنسی گروهی کرده بودند.
در ماه اسد 1394 خورشیدی، همان سالی که خبر تجاوز جنسی گروهی طالبان بر یک نوجوان انتحاری منتشر شد، در ولسوالی وردوج بدخشان جنگجویان طالبان بر یک خانه مسکونی هجوم برده یک زن را در مقابل شوهر و فرزندانش مورد تجاوز جنسی قرار دادند.
در سال 2019 دادگاه عالی کشور گزارش داد که طی چهار سال اخیر، 920 مورد تجاوز جنسی بر زنان را ثبت کرده که در صدر خشونتها علیه زنان قرار دارد. براساس اسناد دادگاه عالی، اکثریت این رویدادها در مناطق درگیر جنگ رخ داده که گروه داعش و گروه طالبان حضور و علیه دولت فعالیت داشتهاند.
تنها داعش و طالبان نبودند که در مناطق جنگی به خشونت جنسی علیه زنان میپرداختند بلکه به تاریخ 27 اکتبر 2020 سینا شنا منصور، معاون دادستانی کل افغانستان اعلام کرد که یک سرباز ارتش افغانستان در ولایت فاریاب بر دختر خردسال تجاوز جنسی کرده و به 20 سال زندان محکوم شده است.
اگرچه خشونت جنسی تنها رویدادی نیست که زنان در اثنای جنگ قربانی آن میشود ولی وحشتناکترین نوع خشونت است که در جنگهای مختلف بر زنان اعمال شده است.
جنگ ویتنام(حمله امریکا و متحدینش در ویتنام جنوبی بر مناطق ویتنام شمالی و سرزمین تحت قلمرو وایتکینگها یا جنبش آزادیبخش ویتنام در سال 1968 میلادی) رخ داد.
فجیعترین رویداد این جنگ، قتل عام «می لای» بود که براساس گزارش «جنگ بدون جبهه؛ امریکا در ویتنام» نشر شده در آمازون-2010، سربازان امریکایی در سال 1969 دست کم 500 شهروند ویتنام شمالی را که اکثریت مطلق شان زنان و کودکان غیرمسلح بودند در می لای به رگبار بستند.
تصویر شوکهکنندهای از یک دختر در این صحنه منتشر شد و به نام «دختر بلوز مشکی» مشهور شد. در جای دیگری از ویتنام «دختر ناپالم» یا کیم فوک، دختر 9 سالهی ویتنامی که در اثر بمباریهای امریکاییها لباسهایش در آتش سوخت و برهنه در حال فرار بود، تصویر جنگ امریکا با ویتنامیها را توضیح میداد. اما عکس دختر بلوز مشکی صحنهی تجاوز جنسی سربازان امریکایی بر زنان و دختران می لای را در هنگامهی پس از حمله و پیش از قتل عام به تصویر میکشد.
رسانهی فارسی مشرق به نقل چهار سال قبل به نقل از منابع نوشت: «آنچه درباره دختر بلوز مشکی رخ داد، تنها مورد خشونت جنسی نبود که در می لای اتفاق افتاد. …بلکه تحقیقات پیرز منتشر شده در Military Legal Resource فهرستی از بیست مورد تجاوز جنسی سربازان امریکایی بر زنان و دختران زیر 18 سال ویتنامی را براساس گفتههای شاهدان عینی ثبت کرده است.»

شاید سواستفاده از خشونت جنسی بر زنان نوعی از سیاست جنگی مشترک میان تمامی گروههای درگیر جنگ در جوامع بشریست. جنگ جهانی دوم که از لحاظ آمار قربانی و تبعات منفی اقتصادی بدترین جنگ تاریخ بشر گفته میشود، نیز با قربانی کردن زنان از طریق آزار، شکنجه و تجاوز جنسی هولناکتر شده است.
به گزارش بیبیسی ولادیمیر گلفاند، از افسران ارتش شوروی صحنههای وحشتناکی از جنایات جنگی و نقض حقوق بشری زنان آلمانی در جریان جنگ جهانی دوم را نوشته است.
او نوشته است که در نخستین دوچرخهسواری عمرش در برلین، یک دسته از زنان آلمانی را دید که با بقچههای بسته در حال فرار بودند. دختر خردسال آلمانی به گلفاند میگوید: «آنها (سربازان شوروی) در اولین شب ورود به من تجاوز کردند. بدن بعضیهایشان پر از زگیل بود، همهشان به من تجاوز کردند، بیشتر از ۲۰ نفر بودند.»
در همین گزارش بیبیسی، زن 90 سالهی آلمانی خاطراتش را بازگو کرده که «ارتش شوروی برلین را بمباران میکرد، در یک وقفه بمباران به طبقۀ بالا رفتم تا یک تکه طناب برای آویزان کردن لامپ پیدا کنم. ناگهان با دو سرباز شوروی مواجه شدم که اسلحۀشان را به سمت من نشانه رفته بودند. یکی از آنها به من تجاوز کرد و سپس جایشان را عوض کردند و نفر دوم هم به من تجاوز کرد. من فکر میکردم که قرار است بمیرم تا دههها این اتفاق را با کسی صحبت نکردم چون مادرم دوست داشت که با افتخار بگوید دخترش باکره است.»
بیبیسی در این گزارش معتقد است که هر چند آمار موثقی تاهنوز وجود ندارد ولی براساس تخمینهایی که در گزارشها از تبعات شکست آلمان نازی منتشر شده گفته میشود حدود دو میلیون زن آلمانی در شکست نظام هیتلر توسط متفقین (امریکا، شوروی، انگلستان و فرانسه) مورد تجاوز جنسی قرار گرفتند.
ادامه دارد…
دیدگاهها 1
دیدگاهی بدتر از این هست که الان مینویسم خدمتتون..؟؟ همه این گزارشها و پرسش پاسخ های راجب جنگ و زنان را خواندم و مقایسشون کردم شماهم بخونین و ببینیدکه ایا بین این همه کشورهای جهان که درگیر جنگ هستند و بودند وحشی تر از عراق و اعراب سوسمار خور که البته کون سوسمار خو بگم بهتره ، ببینید هست.سربازان. کدوم کشور دختر خردسالو تجاوز گروهی کرده و بعدشم با لباسای خودش از درخت اویزونش میکنند البتت بعده کشتنش؟ یا کدوم بیناموس سربازی بعداز تجاوز اورا از وسط پاهایش تو سرنیزه یا نیزه های بزرگ میکوبند طوزی که نیزه ازسرش بزنه بیرون؟؟ میدونم لنگ به دستان وحاصلجمع تخم عرب ها و برده اعراب و یه عده کص مغز که خواهر مادرشونو هم بشه دودستی تحویل برادران عراقی و حالا هم حشدالجیشهای گاو میدند، الان جوری دفاعیه هاشون شروع میشه که اگه به خانوادع خودش هم توهین میشد شاید هیچکاری نمیکردند ولی نه من که دنیا تو این مونده که اخه اعراب کی و کجا و کدوم گلی را به سراین پستان و وطن فروشان و ناموس فروشان برای اعراب، زده اند که… ـ