نیمرخ
  • گزارش
  • هزار و یک‌ شب
  • گفت‌وگو
  • مقالات
  • ترجمه
  • پادکست
  • ستون‌ها
    • زنان و مهاجرت
    • نخستین‌ها
هیچ نتیجه‌ای یافت نشد
نمایش همه‌ی نتایج
EN
نیمرخ

معصومه رها؛ شاعر درگیر با چرخ خیاطی

  • فاطمه روشنیان
  • 11 عقرب 1400
20211102_082606

پشت چرخ خیاطی که می‌نشیند با پارچه هنر می‌کند. مهارت کارش با قیچی، تماشایی‌ست؛ فرز، چالاک و خوشدست. نه اینکه هیچ وسواسی را در لحظه‌های خلق سلیقه به رسمیت نشناسد؛ اینکه لباس شیک روی دست مشتری بگذارد برایش هم دغدغه است و هم مشغله. او می‌داند که کابل بعد از سقوط بدست طالبان، اینک در سراشیبی سقوط به قحطی بزرگ است. حالا کار کجا، که بازارش باشد؟ چرخ خیاطی‌ها چه، که چرخ کراچی‌های دستی نیز کم‌کم از کار می‌افتند. قطار مردهایی که ساعات طولانی را کنار جاده‌ها و پیاده‌روها داخل کراچی‌های دستی‌شان با تمام افسردگی لم می‌دهند، هفته به هفته طولانی‌تر می‌شود. پس، رقابت در بازار خالی از کار برای معصومه ساده نیست.
معصومه در یکی از پس‌کوچه‌های شهر کابل، چرخ خیاطی‌اش را بکار انداخته است. اما دغدغه‌ی خلق سلیقه و ظرافت قیچی‌اش را فعال و اوتوکارش را روشن و داغ نگهداشته است. چون خیاطی برایش تفنن است و مجال خلق هنر و ظرافت می‌دهد.
معصومه در اصل یک شاعر است. از دانشکده‌ی ادبیات فارسی دانشگاه کابل، مدرک لیسانس گرفته‌ است. این‌روزها نیز گاه‌گداری کفش بر گردن زمان می‌آویزد و رنگ چادرش برایش معنا دارد.
«این روزها گاه گاه چادرم را سرخ می‌پوشم
و برگردن زمان تک و توک کفش‌هایم را می‌آویزم
شاید این روزها
تو و من و نوروزی که قرار است از راه برسد
زیر یک سقف و در بطن یک کتاب نفس بکشیم
و خاطرات چادر سرخم را در قاب یک طنز به رُخم بکشی
کاش این شایدها دست از سر مان بردارد و
تو دیگر در آرزوی محال مرا به سطرهای زمان نکشانی.»
معصومه قبل از سقوط کابل بدست طالبان، خبرنگار بود. در رادیو تلویزیون ملی افغانستان خبر می‌نوشت و درگیر پوشش تحولات و رویدادهای مسأله‌ساز برای کشورش بوده‌ است. زمانی را در تلویزیون مربوط به مجلس سنا نیز کار کرده است. او می‌داند که قصه‌های سیاسی و سطح بازی‌های پارلمانی از چه قرار بوده است. او که درونمایه‌ی شعرش تلفیق از فضای ذهنی و رویدادهای عینی پیرامونش هست، می‌داند که خبر و گزارش نوشتن از سخنرانی‌های خالی از محتوای یک نماینده‌ی بیسواد چه سخت و دشوار است.
نسبت بانو رها با فضای فکری و فرهنگی جامعه در شعرهایش بسیار معنادار است.

معصومه رها؛ شاعر درگیر با چرخ خیاطی
معصومه رها، یکی از هزاران زن افغانستانی است که سال‌ها کار موثر کرده است. از آن دست زن‌هایی‌ست که انرژی اصلی‌شان را پیش از کار، در راستای مبارزه برای تثبیت هویت زنانه‌گی و جایگاه و شخصیت اجتماعی‌شان صرف شده است. تقلای دشوار برای حداقل تغییر در ذهنیت بسته و انسان‌ستیزی که سال‌هاست بر سرنوشت سیاه یک کشور حاکم است.
به راستی، چه کسی جز زن افغانستانی تلخی و دشواری قربانی مضاعف بودن در فضای کار را می‌داند؟ اینکه هم در بازار رقابت نابرابر کار موثر بکنی و هم برای دسترسی به حق کار، عزیزترین بخش از عمرت را بجنگی و مبارزه کنی؟
قصه‌ی معصومه رها، فقط یکی از هزاران قصه‌ی زندگی و سرنوشت دشوار زنان افغانستان است. او یکی از هزاران زن دانش‌آموخته‌ است که با عالمی از ظرفیت و استعداد، در کام تفکر قهقرایی حاکم بر کشورش گیر مانده است.
زنان در افغانستان، تازه داشتند مسیر را معطوف به آزادی و برابری‌خواهی هرچه بیشتر، می‌پیمودند، تمرین رسیدن به استقلال مالی می‌کردند. زنان کارآفرین و شاغل تازه داشتند بیشتر می‌شدند که رویاها و آرزوهای همه‌شان در یک چشم بهم زدن ویران شد.معصومه رها؛ شاعر درگیر با چرخ خیاطی
حالا زنان افغانستان مانده‌اند و تقلای دشوار و دراز مدت برای مبارزه بخاطر سرنوشت. این گونه است که ذهن شاعرانه زن افغانستانی ناگهان در پرسش «چه باید کرد؟» درگیر گفتارهایی می‌شود که در شعرهای معصومه رها می‌خوانیم:
«چه می‌توان کرد؟
وقتی که روح طغیانگری بر وجودت حکم می‌راند
و تمام خلاهای زندگی‌ات پر است
از احساس‌های شکسته و فرسوده‌ی تمام عمرت و
هنوز می‌توان روزنه‌ای دید؟
نه فقط باورت را یک خیال موهومی فرا گرفته است
اینجا دیگر در پشت حادثه‌ها حکمتی نهفته نیست
و جاده‌ها همچنان پر از پیچ و خم است
این جا آدم‌هایش بدون مهربانی نفس می‌کشند
و حباب‌ها سنگی اند
زندگی پر از کذب و ریاست و
تو به نگاهی مهربانی رام نشو
و بر روزنه‌های دور و کوچک امید مبند
شاید روزی بدون دلیل
بدون معجزه‌ای روحت را آرامش ابدی فرا بگیرد
و از خاطر آشفته‌ات
به دور نفس بکشی.»
معصومه این‌روز ها با عالمی از بیم و امید برای زندگی و نجات، حتا وقتی پشت چرخ خیاطی می‌نشیند، دچار شعر است. دچار انبوهی از چهره‌‎های افسرده‌ای که در کوچه‌های ماتم‌زده‌ی شهر کابل، آرام و افسرده از کنار هم می‌گذرند.

همچنان بخوانید

سکینه و غم‌هایش در سایۀ مهربانیِ خواهر

سکینه و غم‌هایش در سایۀ مهربانیِ خواهر

10 میزان 1402
سنگ صبور

سنگ صبور؛ آمنه و خواهرش تحت سلطۀ طالبِ خانه‌گی

3 میزان 1402
موضوعات مرتبط
کلمات کلیدی: قصه زندگی زنان
دیدگاه شما چیست؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

به دیگران بفرستید
Share on facebook
فیسبوک
Share on twitter
توییتر
Share on telegram
تلگرام
Share on whatsapp
واتساپ
پرخواننده‌ترین‌ها
کودک همسری
گوناگون

خاطرات عروس ۱۱ ساله

5 حوت 1401

قسمت دوم | بعد از «شب زفاف» تا هفت ماه با شوهرم همبستر نشدم. چون ترسیده بودم و شب زفاف برایم شبیه یک کابوس شده بود.تا آنجا که می‌توانم بگویم بدترین قسمت زندگیم آن شب بود.

بیشتر بخوانید
کودک همسری
هزار و یک شب

خاطرات عروس 11 ساله

5 حوت 1401

قسمت اول‌ |‌ روزی که عروس شدم هنوز به بلوغ نرسیده بودم. پوشیدن پیراهن «خال سفید» و چادر سبز گلدار مرا از بقیه متفاوت نشان می‌داد، به همین خاطر حس غرور داشتم و خود را از همه برتر...

بیشتر بخوانید
قاتل سریالی دختران افغانستان فرهنگ سنتی است
هزار و یک شب

قاتل سریالی دختران افغانستان فرهنگ سنتی است

9 قوس 1402

پدرم دختران زیادی داشت و تمام دختران خود را در سن کم شوهر می‌داد. پدرم قریه‌دار بود و ما همیشه مهمان داشتیم، کار زنان در خانواده پذیرایی از مهمانان بود، پدرم دو زن داشت و...

بیشتر بخوانید
شبی که خواهرم سکوتش را شکست
سکوت را بشکنیم

شبی که خواهرم سکوتش را شکست

8 جدی 1400

روایت یکی از مخاطبان نیمرخ به مناسبت کارزار «سکوت را بشکنیم» صنف سوم مکتب بودم و با خواهران بزرگترم در یکی از اتاق‌های خانه کرایه‌ای‌مان قالین می‌بافتیم. خانه متعلق به شوهر عمه‌ام بود. گاهی شوهر...

بیشتر بخوانید
پریود در تاریخ، اساطیر و ادیان
گزارش تحقیقی

پریود در تاریخ، اساطیر و ادیان

22 ثور 1401

این مطلب براساس مصاحبه با محمد حسین فیاض، پژوهشگر علوم دینی و بررسی مقاله عصمت شاهمرادی در مورد تبعیض مثبت به نفع زنان با تاکید بر حقوق شهروندی، نوشته شده است.  مساله پریود و زایمان...

بیشتر بخوانید
Nimrokh Logo

نیمرخ رسانه‌‌ی آزاد است که با نگاه ویژه به تحلیل بررسی و بازنمایی مسایل زنان می‌پردازد. نیمرخ صدای اعتراض و پرسش زنان است.

  • درباره نیمرخ
  • تماس با ما
  • شرایط همکاری
Facebook Twitter Youtube Instagram Telegram Whatsapp
نسخه پی دی اف

بایگانی

نمایش
دانلود
بایگانی

2022 نیمرخ – بازنشر مطالب نیمرخ فقط با ذکر کامل منبع مجاز است.

هیچ نتیجه‌ای یافت نشد
نمایش همه‌ی نتایج
  • گزارش
  • هزار و یک‌ شب
  • گفت‌وگو
  • مقالات
  • ترجمه
  • پادکست
  • ستون‌ها
    • زنان و مهاجرت
    • نخستین‌ها
EN