شب یلدا یا شب چله یکی از آیین‌های دیرین سرزمین فارسی است که به ۵۰۲ قبل از میلاد و دوره‌ی داریوش اول برمی‌گردد و همه‌ساله در افغانستان، ایران، تاجیکستان، آذربایجان و شماری دیگر از کشورهای حوزه‌ی فارسی به صورت رسمی و عنعنوی بزرگداشت می‌شود.
اما شهروندان حوزه‌ی فارسی این “آیین خوشی” باستانی را با خود به سراسر جهان برده‌اند و در هرکجای جهان باشند شب چله، این سرآغاز زمستان را همچون روز” نوروز” که سرآغاز بهار است گرامی می‌دارند. اکنون فلسفه‌ی یلدا تنها طولانی‌ترین شب سال یا آغاز چله‌ی زمستان نیست، شب یلدا به نماد زیبای فرهنگ کهن فارسی مبدل گشته است.
سال گذشته وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان شب یلدا را در مراسم رسمی دولتی با حضور شاعران و فرهنگیان در کابل برگزار کرد. اما امسال مردم و فرهنگیان افغانستان شب یلدا را در مجلس‌های شخصی در سایه‌ی رژیم طالبان با هراس گرامی داشتند؛ چون این گروه با تمام نشانه‌های فرهنگی مردم سر مخالفت دارند و برگزاری هر نوع جشن آمیخته با لبخند و شادی را منع قرار داده‌اند، چه رسد که این نوع محافل از سوی زنان برگزار شود.
اما “جنبش زنان عدالتخواه” که یکی از تشکل‌های مدنی زنان است و بارها علیه طالبان اعتراضات خیابانی راه‌اندازی کرده است، شب یلدا را با پیام سیاسی گرامی‌داشت کرد.
اعضای جنبش زنان عدالتخواه در شب چله دور هم جمع شدند، حافظ‌خوانی کردند، انار دانه کردند، شعر خواندند و لباس رنگی پوشیدند، در حالی که طالبان هر روز در کوچه و خیابان‌های کابل علیه رنگ و زیبایی و حتا علیه حضور خود زنان دست به اقدامات خشن می‌زنند.
اعضای این جنبش اعتراضی زنان پس از برگزاری جشن باستانی شب چله عکس‌های یلدایی شان را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده نوشتند که خورشید بر تاریکی پیروز خواهد شد.
هدا خموش، شاعر و از بنیان‌گذاران جنبش زنان عدالتخواه که در تدویر برنامه‌ی شب یلدا کوشیده است در فیسبوکش نوشت: “شب یلدا را بخاطر پایداری فرهنگ و عنعنات در کشوری که غم، درد و رنج خانه‌نشین همه شده، با لباس‌های رنگارنگ و دکلمه شعرها و تعریفی از آهورامزدا تجلیل کردیم تا باشد این فرهنگ پایدار بماند و سالهای بعدی برای جنگ روشنی خورشید در مقابل تاریکی، جنگید و پیروز بود.”
مدینه دروازی یکی دیگر از این بانوان نوشت: “امشب شب یلدا است، من و ده‌ها هم‌نظر و هم‌امیدِ من در کنار هم این شب را تجلیل کردیم. با وجود اینکه روح هایمان آشفته هستند خواستیم با این گردهم آمدن‌مان به طالبان بفهمانیم، بال پرواز این نسل زنان و چینی نازک احساسات‌شان به هیچ وجه دیگر شکستنی نیست و هیچ زلزله‌ای پایداری این نسل را به سقوط نخواهد کشانید.”
او در ادامه گفته است “امیدوارم عشق و محبت، صلح و اعتدال، امید و نتیجه‌های مطلوب را همواره در زندگی‌های‌مان به مثال طویل بودن امشب تجربه کنیم.”
