حدود ۱۱۰ روز از صدور فرمان رسمی گروه طالبان مبنی بر ممنوعیت آموزش دختران می‌گذرد. تمامی مکاتب دخترانه و مراکز آموزشی دولتی از دوره‌ی ابتدائیه مکتب تا سطوح عالی دانشگاه تعطیل است. سال تعلیمی و تحصیلی ۱۴۰۰ در اکثریت مناطق افغانستان به پایان رسیده است. دروازه‌های آموزشگاه‌ها طبق سیاست طالبان مسدود شده و در بسیاری مناطق شهری و روستایی مساجد و مدارس علوم دینی میزبان کودکان و نوجوانانیست که باید به مکتب بروند.
اما در برخی از روستاهای هزاره‌جات در ولایت‌های مرکزی افغانستان که تا چند ماه قبل بیشترین آمار اشتراک دختران به آزمون سراسری کانکور و ورود به دانشگاه را داشتند، هنوز هم از سیاست طالبان مبنی بر منع آموزش دختران نه تنها که پیروی نمی‌شود، بلکه تلاش‌ها برای آموزش غیررسمی بخاطر باسواد شدن جامعه شدت گرفته است.
زهرا پناهی، بانوی جوانیست که در یکی از روستاهای ولسوالی بهسود-مرکز ولایت وردک آموزشگاه زمستانی‌اش را طبق روال سال‌های گذشته بازگشایی کرده است.
زهرا پناهی روزانه ده‌ها دختر و پسر را در کلاسهای مختلط به صورت رایگان تدریس می‌کند. البته که مصارف اندک تدویر کلاس‌ها از سوی یک شخص خیر از کابل تمویل شده است.
اما زهرا می‌گوید: “مهم این است که توانستم در عین فقر و ناداری مردم و در عین محدودیت‌ها و مخالفت‌های طالبان با آموزش دختران، شماری از کودکان و نوجوانان را به کلاسهای درس بازگردانم.”
زهرا خودش هنوز دانشجو است و در سال‌های گذشته نیز در فصل سرد زمستان مسجد و یا یکی از خانه‌های محله شان را به کانون گرم آموزش برای کودکان و نوجوانان روستا تبدیل می‌کرد.
زمستان امسال اما بخاطر افزایش فقر در جامعه و ممانعت طالبان در برابر آموزش و کار دختران، قرار شده بود کودکان و نوجوانان این روستا بیکار بمانند. اما او با حمایت اندک مالی که بتواند لوازم اولیه‌ی آموزشگاهش را فراهم کند، بازهم کلاسهای درسش را برگزار کرد.
زهرا یکی از مسجدهای روستایش را به مرکز آموزشی تبدیل کرده و بیش از یکصد کودک و نوجوان در آن سرگرم آموزش کتاب‌های دوره‌های مختلف مکتب استند.
اما این تنها زهرا نیست که خلاف سیاست طالبان برای باسوادی جامعه می‌کوشد، بلکه منابعی از ولسوالی بهسود به نیمرخ تایید کردند که علاوه بر آموزشگاه زهرا، ۹ مرکز آموزشی دیگر نیز در این ولسوالی به گونه مختلط و یا با حضور دختران در کلاسهای جداگانه از پسران بازگشایی شده‌اند.
