بار دیگر زنان و دختران افغانستان، از حق خود برای تحصیل، اشتغال و عدالت برابر محروم شدند. پس از آنکه طالبان در اول حمل سال جدید اعلام کردند همهٔ دختران و پسران میتوانند از روز چهارشنبه ۳ حمل به مدرسه برگردند، انتظار هفتماههٔ دختران برای بازگشت به مکتب پایان یافت و هزاران دختر دانشآموز در سراسر افغانستان، راهی مکتب شدند. ساعتی نگذشته بود که طالبان با ارسال پیامی شفاهی، دستور به لغو برگزاری کلاسهای صنف هفتم تا دوازدهم را دادند. سخنگوی وزارت معارفگ گروه طالبان اعلام کرد، تمام مکتبهای دخترانهٔ صنف ششم به بالا تا اطلاع بعدی بسته میماند. عزیز احمد ریان همچنین گفت که تصمیمگیرندهٔ نهایی «رهبری امارت اسلامی» خواهد بود.
مراحل پلکانی قدرتگیری ارتجاع و سلب حقوق اساسی بشر، با همان متد همیشگی سکوت خبری و عادیسازی جنایت از سوی طالبان بهپیش میرود، در حالی که دانشآموزان دختر در افغانستان همواره حجاب معمول اسلامی را رعایت کردهاند، در جامعهای که سنتها حکمروایی میکند، چطور یک دختر آنهم در مدارس افغانستان میتواند حجاب نداشته باشد. کدامیک از زنان افغانستان در طول تحصیلشان از یاد میبرند تحقیر و توهین را برای دیده شدن یک تار مو؟ حالا طالبان دلیل تعطیلی مدارس دخترانه را، کار روی طرح حجاب اسلامی برای دانشآموزان عنوان کردهاند و مدعیاند که با ایجاد طرحی جدید در چارچوب شریعت اسلامی، دختران دوباره به مدرسه باز خواهند گشت.
این تصمیم طالبان واکنشهای ملی و بینالمللی زیادی را در برداشتهاست. وزرای خارجهٔ ایالات متحدهٔ آمریکا، کانادا، فرانسه، ایتالیا، نروژ، بریتانیا و نمایندهٔ اتحادیهٔ اروپا در بیانیهای مشترک که وزارت خارجه ایالات متحده روز پنجشنبه ۴ فروردین منتشر کرد، تصمیم طالبان به تعطیلی مدارس دخترانه را محکوم کردند. آنها تأکید کردند که اقدام طالبان به تعطیلی مدارس دخترانه نه تنها دختران را از آموزش محروم میکند، بلکه فرصتهای دیگری همچون رشد اقتصادی و انسجام اجتماعی را نیز از مردم افغانستان میگیرد. این مقامهای غربی از طالبان خواستند تا فوری در این تصمیم تجدیدنظر کنند، در غیر این صورت، رویای داشتن حکومتی مشروع را در آینده در سر نداشته باشند.
در پی واکنشهای بینالمللی به بسته شدن مدارس به روی دختران، شورای امنیت سازمان ملل نشستی برای بررسی این تصمیم طالبان و اتخاذ موضعی مشخص در برابر محرومیت دختران افغانستان از آموزش، برگزار میکند. جمعه ۵ حمل برابر با (۲۵ مارس)، نمایندهٔ دائمی نروژ در سازمان ملل متحد از برگزاری نشست شورای امنیت سازمان ملل در مورد آموزش دختران در افغانستان خبر داد. این نشست به درخواست نروژ و بخش امور سیاسی و صلح سازمان ملل برگزار میشود. نمایندگی کشور نروژ گفته است که آموزش یک حق بشری است که البته در همینجا باید یادآوری کرد از رفتار دوگانهٔ دولت نروژ، از ارسال جت اختصاصی برای سفر نمایندگان طالبان گرفته تا مشروعیتبخشی به ارتجاع طالبان، جای سؤال است که از ۳۲ میلیون دلار کمک بشردوستانه به نیروهای طالبان چهمقدار آن، هزینهٔ حق تحصیل کودکان دختر افغانستان گردیدهاست؟
حتی اگر از این مسائل بگذریم، همه میدانند که طالبان هیچگاه به قردادها، اصول اخلاقی و انسانی پایبند نبوده و نخواهد بود. عجیب اینجاست که چرا جامعهٔ جهانی همچنان چشمهایشان را بستهاند و به دنبال روزنهٔ امیدی برای ادامهٔ گفتوگو با طالبان میگردند. در اطلاعیهٔ اخیر وزارت معارف طالبان آمدهاست که هرگاه مطابق شریعت، رسم و رواج و فرهنگ افغانی (که احتملاً نوعی برقع منظور نظرشان است)، لباس مکتب برای دختران طراحی شود، آنگاه بر اساس حکم رهبری طالبان مکاتب دخترانه باز خواهد شد. این تصمیم طالبان نشان داد پس از ماهها تلاش جامعهٔ جهانی برای حمایت از معلمان و باز شدن مکاتب برای دانشآموزان دختر بدون کارکرد و پیشبرد ماندهاست.
کاترین راسل، مدیر اجرایی صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) در واکنش به تصمیم طالبان دربارهٔ مکاتب دخترانه گفت: تصمیم طالبان برای به تأخیر انداختن بازگشت دختران به مکتب، یک شکست بزرگ برای دختران و آیندهٔ آنها است. ایشان بیان داشتند که یک نسل کامل از دختران نوجوان از حق خود برای تحصیل محروم میشوند. همهٔ کودکان شایستگی حضور در مکتب را دارند. این مطمئنترین راه برای قرار دادن کشور در مسیر صلح و رفاه است که مردم افغانستان شایستهٔ آن هستند.
در اینباره دبیر کل سازمان ملل نیز نوشت که طالبان باید برای نشان دادن تعهد واقعی به عضویت در جامعهٔ جهانی، نخست حقوق اولیهٔ بشری زنان و دختران را به رسمیت بشناسند و از آن حمایت کنند. ایشان افزودند: پیش از این نیز بارها از نقض گستردهٔ حقوق زنان و دختران در افغانستان انتقاد کرده و از طالبان خواستهاست که به درخواستهای مردم افغانستان و جامعهٔ جهانی، برای باز کردن مدارس به روی دختران و بازگشت زنان به محل کارشان پاسخ مثبت دهند.
در ادامهٔ اعتراضات بینالمللی، وزیران خارجهٔ زن در کشورهای مختلف جهان، اعلامیۀ مشترکی را در مورد ممانعت طالبان از آموزش دختران در افغانستان نشر کردهاند. در این اعلامیه که از سوی وزیران خارجه آلبانیا، آندورا، استرالیا، بوسنی هرزگووین، کانادا، استونیا، آلمان، ایرلند، کزوو، مالاوی، منگولیا، نیوزیلند، سویدن، تونگا و بریتانیا نشر شده، آمدهاست که آنها از تصمیم طالبان شدیداً مأیوس و ناامید شدهاند. چرا که طالبان بارها برای بازگشایی مکاتب به روی تمامی دختران در افغانستان تعهد سپرده اما این وعده را در هم شکستهاند.
عدهٔ زیادی از زنان، فعالین حقوق بشر و جامعهٔ مدنی افغانستان نیز در فضای مجازی لب به اعتراض گشوده و این بیقاعدگی و قانونشکنی طالبان را زیر سؤال برده، تحلیلها و گمانهزنیهای بسیاری بر آن نوشتهاند. این در حالی است که ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان، روز جمعه، هشتم بهمن، در یک نوار ویدیویی که در رسانههای طالبان منتشر شد، گفتهاست که همهٔ مسائل در چهارچوب شریعت اسلامی تنظیم میشوند و از جمله فعالیت مدارس دخترانه نیز بهزودی در همین چهارچوب باز خواهد شد. این ادامهٔ همان مسیر فراموشی برای جهان و پروپاگاندای رسانهای طالبان است. متأسفانه تنها درد مشترک افغانستانیها در شرایط کنونی مسائل داخل افغانستان ( محدودیتهای وضع شده بر زنان، کشتار مردم، بازرسیهای خانه به خانه و…) نیست، بلکه مهمترین درد مردم افغانستان این است که چگونه میتوان به جامعهٔ جهانی ثابت کرد که طالبان مورد اعتماد نیستند. با این تصور که طالبان مکاتب را بهروی دختران باز کنند و دنیا آنها را به رسمیت بشناسد؛ آیا آنها نمیتوانند دوباره مکاتب را ببندند؟ این همه عهدشکنی، قانونگریزی، آیا جامعهٔ جهانی تضمین رفتارهای طالبان را در چه میبیند؟