زنان و کودکان بلخاب از رنج بی‌پناهی تا مرگ‌ومیر در دل کوهستان
نویسنده: نرگس سادات
پس از افزایش تنش‌ها بین طالبان و مولوی مهدی یکی از فرماندهان هزاره‌تبار این گروه در ولسوالی بلخاب ولایت سرپل افراد ملکی زیادی از سوی طالبان به گونهٔ بی‌‌رحمانه‌ای سلاخی شدند. از این‌رو حداقل باشندگان ۱۰ روستا از بلخاب به دلیل ترس از تعرض و کشته شدن توسط طالبان، خانه و کاشانهٔ‌شان را رها کردند و به دل کوهستان‌های بلخاب پناه برده و از آن‌جا خود را به ولایت‌های هم‌جوار رسانیده‌اند، شماری از این خانواده‌ها به مزارشریف، سمنگان و بامیان رسیده و متأسفانه در مسیر راه، تعداد زیادی از زنان و کودکان از گرسنگی و سرما جان باختند.
از وضعیت پیش‌آمده در بلخاب هیچ خبرنگاری حق تهیهٔ گزارش و اجازهٔ رفتن به محل را دریافت نکرده و نهادهای حقوق‌بشری نیز به دلیل مخالفت طالبان؛ موفق به نظارت از محل رویداد نشده‌اند. تنها خانواده‌هایی که به بامیان، مزارشریف و سمنگان رسیدند در مورد وضعیت‌شان با مردم محل و خبرنگاران محلی صحبت کردند و در بعضی موارد پناهجویان نحوهٔ فرار از بلخاب را تصویربرداری نموده‌اند. در نوار تصویری که به دست نیمرخ رسیده، یک گروه بزرگ از زنان را نشان می‌دهد که با شمار اندکی از مردان، یک تپهٔ سنگی و صعب‌العبور را با حیوانات‌شان در حال حرکت به یک جای امن هستند.
یکی از این زنان می‌گوید: “پای از زمین دست از آسمان کنده، می‌رویم که تا کجا می‌رسیم! کودکان ما گرسنه‌اند، هیچ‌کدام‌مان غذا و لباس گرم نیاوردیم، فقط می‌رویم که زنده بمانیم، اما نمی‌دانیم تا کی زنده هستیم؟” یکی دیگر از زنان که با چهار طفل، خود را به ولسوالی یکاولنگ بامیان رسانیده می‌گوید: هفت شبانه روز طول کشیده تا خود را به بامیان برسانند. ” هفت شبانه روز در بین کوه و دشت و دره بودیم؛ هیچ‌کدام‌مان غذا نخوردیم، وقتی کودکان غذا می‌خواستند به آن‌ها خاک دادم، بعضی‌هایشان خاک خوردند و آن‌هایی که هوشیارتر بودند خاک نخوردند. طفل‌های من شکر سالم رسیدند اما در گروه ما طفل‌های زیادی از گرسنگی تلف شدند، آن‌ها را همان‌جا دفن کردیم و آمدیم.” او در مورد شوهرش می‌گوید: از مرگ و زندگی او اطلاعی ندارد. به گفتهٔ وی، ممکن است نزد طالبان زندانی باشد و ممکن است که کشته شده باشد.
یکی از فعالین مدنی ولایت سرپل به نقل از باشندگان محل در بلخاب و آواره‌های این ولسوالی از مرگ حداقل ۵۰ کودک بر اثر گرسنگی و سرما خبر می‌دهد. احمدی بلندی با نشر فهرستی از قربانیان نگاشته‌است: “یک خانم از قریهٔ هوش به همراه دو فرزند کوچکش بر اثر گرسنگی در ایلاق شاخ‌دار جان داده‌اند، سه طفلی که در کوه از فامیل خود جدا شده بودند، به‌خاطر گرسنگی خار غزبه خورده بودند و هر سه طفل فوت کرده‌اند. یک خانم باردار در کوهستان هنگام زایمان، خود و طفل‌اش هر دو از بین رفته و در کوه‌ها دفن شدند، یک مرد کهن‌سال از روستای گلورز در اثر گرسنگی در کوه‌ها فوت شده، دو روز قبل نیز یک کودک را در کوه مار گزیده و جان باخته‌است. همچنان یک گزارش تأیید ناشده از تلف شدن ۵۰ کودک بر اثر گرسنگی دریافت شده‌است.”
طالبان در ولسوالی بلخاب سرپل به مردم حتی اجازهٔ دفن جسدهای قربانیان را نمی‌دهند. احمدی بلندی در پیامی نگاشته‌است :” یک زن با دو کودک دخترش به محله‌ای در کنار روستایش پناه برده بود اما به دلیل این‌که او از روستای مولوی مهدی است، کسی به وی پناه نداده و او با دخترانش به سوی کوه‌ها آواره شدند؛ اما هفت روز بعد جسد بی‌جانشان را چوپان‌های محلی پیدا کردند. وقتی طالبان خبردار شدند، اجازه ندادند که آن‌ها را دفن کنند و گفتند: بگذارید جسدهایشان را گرگ‌ها بخورند. “
به گفتهٔ بلندی: پس از پادرمیانی و وساطت بزرگان محل، جنازهٔ این زن و دخترانش در کوهستان‌ها دفن شدند، چرا که طالبان نگذاشتند آنان را در قبرستان به خاک بسپارند. زنان آوارهٔ بلخاب، ترس از بازگشت به این ولسوالی را دارند؛ آنان می‌گویند که مردان‌شان سلاخی شده‌اند و به زنان و کودکانشان نیز رحم نخواهند کرد.
سازمان اوچا به تازگی اعلام کرد که: تاکنون ۲۷ هزار خانواده از بلخاب آواره شده‌اند. اوچا نخستین سازمانی است که پس از دو هفته بی‌جا شدگان این ولسوالی را رصد کرده و آمادگی دارد تا غذا، مراقبت‌های صحی، آموزشی و حمایت‌های روانی، کمک‌های نقدی و سایر تدارکات را به بی‌جاشدگان ارائه دهد.
قابل یادآوری‌است که تاکنون هیچ نهادی به بی‌جاشدگان بلخاب کمک نکرده؛ از این‌رو شمار زیادی از زنان و کودکان، حین فرار در کوهستان‌ها تلف شده‌اند. با این‌حال استخبارات طالبان، آوارگان بلخاب در بامیان را تعقیب و مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند. عصر روز ( پنجشنبه، ۱۶ سرطان) افراد طالبان، مردان چهار خانواده از آوارگان بلخاب را از ولسوالی یکاولنگ بامیان به اتهام هم‌کاری با مولوی مهدی باخود برده‌اند.
