شماری از خبرنگاران که بعد از سقوط کابل به پاکستان پناه برده تا از آنجا روند انتقال شان را به دیگر کشور ها پیگیری کنند، به مناسبت یک‌سالگی سقوط افغانستان به دست گروه طالبان که آن را «سالگرد مرگ آزادی بیان» می‌خوانند شمع افروزی کرده اند.
این خبرنگاران در شهر اسلام‌آباد پاکستان در یک گردهمایی مدنی جامعه جهانی و نهادهای حامی رسانه‌ها را به نارسایی برای نجات خبرنگاران متهم کرده و گفته اند: «جامعه جهانی خبرنگاران افغانستان را فراموش کرده‌اند و صدها خبرنگار افغان در داخل و خارج از این کشور در وضعیت نامناسب قرار دارند.»
پس از سقوط نظام جمهوری در سال گذشته رسانه ها و آزادی بیان از سوی گروه طالبان در شرایط اسفبار قرار گرفت؛ که باعث شد رسانه های زیادی از فعالیت باز بماند و خبرنگاران بیکار شوند یا برای زنده ماندن از کشور فرار کنند.
رسانه های که هنوز فعالیت دارند مجبور است با دستور العمل های طالبان نشرات داشته باشند، افراد گروه طالبان در بسیاری از موارد با خبرنگار رفتار خشونت آمیز دارند، آن‌ها بدور از نظارت نهاد های حامی رسانه و خبرنگاران کوشش می‌کنند اطلاع رسانی را محدود کرده که این خود باعث تحکیم سلطه‌گرایی این گروه می‌شود.
بر اساس گزارش سازمان خبرنگاران بدون مرز(RSF ) بعد از گذشت یک‌سال و روی‌کارآمدن طالبان در افغانستان، نزدیک به ۴۰ درصد رسانه‌های این کشور بسته شده و ۶۰ درصد از خبرنگاران نیز بیکار شده‌اند.
به گفته‌ی این سازمان، زنان روزنامه‌نگار بیشترین تأثیر را متحمل شده و ۷۶.۱۹ درصد از آنان شغل خود را از دست داده‌اند.
این نهاد همچنان نگاشته است که از ۱۵ آگست ۲۰۲۱، حداقل ۸۰ روزنامه‌نگار برای دوره‌های مختلف توسط نیروهای امنیتی طالبان، به‌ویژه توسط استخبارات طالبان بازداشت شده که در اکثر موارد آن، خودسرانه و در برخی از بازداشت‌ها هم خشونت‌آمیز بوده‌اند.
در حال حاضر سه خبرنگار در افغانستان بی‌دلیل زندانی هستند. تنها یک خبرنگار محاکمه شده است؛ او خالد قادری، شاعر و روزنامه‌نگار رادیو نوروز هرات است که در هفتم می ۲۰۲۲ توسط دادگاه نظامی طالبان به یک سال زندان محکوم شد.
در مورد دیگری که رفتار خشونت آمیز این گروه را با خبرنگاران نشان می‌دهد؛ دیروز شنبه ۲۲ اسد زمانی که خبرنگاران برای پوشش اعتراض زنان که بخاطربسته ماندن مکاتب دخترانه و دیگر محدویت های که این گروه بالای زنان اعمال می‌کنند راه اندازی شده بود، با خبرنگاران رفتار خشونت آمیز داشته و به گفته منابع ۱۰ خبرنگار را بازداشت کرده اند که یک خبرنگار زن(طوبا ولی زاده خبرنگار طلوع نیوز) نیز در این جمع بوده است.
به گفته منابع خبرنگاران رسانه های خارجی نیز در جمع باز داشت شده ها بوده که آن‌ها بعدا رها کرده است، ولی از سرنوشت خبرنگاران بازداشت شده داخلی اطلاعی در دست نیست.
