بیست و پنجم نوامبر، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان است. امروز شماری از جنبشهای زنان معترض علیه طالبان و برخی از نهاهای حامی حقوق بشر و سازمانهای بینالمللی دخیل در امور افغانستان و رسانهها به خشونتهای جاری علیه زنان پرداختند.
امسال در افغانستان از کارزار ۱۶ روزهی منع خشونت علیه زنان که همه ساله از بیست و پنجم نوامبر تا دهم دسامبر(روز جهانی حقوق بشر) در سراسر جهان برگزار میشود، خبری نیست بلکه نمایش شکنجهی زنان رونق بیشتر یافته است.
پس از آمدن گروه طالبان در افغانستان کارزار جدیدی به راه افتاده است؛ محاکمهی صحرایی زنان. طی پانزده ماه گذشته دهها مورد محاکمه صحرایی زنان توسط طالبان به شمول یک مورد سنگسار رسانهای شده است. طبق آمار آرشیف رسانهها دست کم چهل زن تنها طی سه ماه گذشته در ولایتهای مختلف کشور در ملا عام شلاق زده شدهاند.
هشت ماه قبل، کریمه ۳۵ ساله به تاریخ ۲۵ دلو ۱۴۰۰ خورشیدی، در روستای سر دیه از مربوطات مرکز ولسوالی نسی/درواز بالای ولایت بدخشان به اتهام «رابطه خارج از ازدواج» با مردی مشهور به حاجی که در بازار نسی رستورانت داشت به حکم ملا محمد جمعه، ولسوال نسی در ملا عام سنگسار شد. حدود ۵۰۰ نفر پس از ادای نماز جماعت ظهر دوشنبه، در مراسم سنگسار کریمه شرکت کردند و اکثریت مردان بر او سنگ زدند.
به تازگی محاکم صحرایی طالبان در بامیان نیز آغاز شده است. گروه طالبان روز پنجشنبه، ۲۶ عقرب یک دختر و یک پسر جوان را در استدیوم ورزشی مزاری در شهر بامیان به اتهام «رابطه خارج از ازدواج» در ملا عام شلاق زدند.
طبق معلوماتی که مردم محل به رسانهها دادهاند، آرزو و محمدعیسی از کابل به بامیان تفریح رفته بودند اما جنگجویان طالبان آنان را از پارک ملی بند امیر دستگیر کردند و سپس توسط دادگاه محلی طالبان در مرکز این ولایت، هرکدام به ۲۹ شلاق محکوم شدند.
بنابر آمار رسانههای محلی، حدود یک هزار نفر از باشندگان بامیان، مقامهای محلی به شمول مولوی عبدالله سرحدی، والی طالبان در بامیان و جنگجویان این گروه در نمایش شکنجهی آن دو جوان شرکت کردند.
دو روز پس از آن، به تاریخ ۲۸ عقرب دادگاه طالبان در شهر تالقان، مرکز ولایت تخار بر ۹ زن و ۱۰ مرد به اتهام زنا، فرار از منزل و دزدی حکم شلاق صادر کرد.
براساس گزارش رسانهها، این حکم با حضور دهها تن از مردان موسفید و متنفذان قومی، عالمان دین و باشندگان شهر تالقان اجرا شده است.
چهار روز پس از تالقان، روز چهارشنبه، دوم قوس طالبان در لوگر نمایش شکنجه برگزار کردند. مسئولان محلی طالبان سه زن و ۱۱ مرد را در استدیوم فوتبال شهر پل علم، مرکز ولایت لوگر به اتهام «خارج از ازدواج» و دزدی در ملا عام شلاق زدند.
گروه طالبان برای اشتراک گستردهی مردم لوگر در این رویداد خشن، یک روز پیش اعلامیه نشر کرده بود. براساس تصاویری که از محل رویداد منتشر شده است، صدها تن از مردم محل، مقامهای محلی و جنگجویان طالبان در این نمایش شرکت کرده بودند.
پس از اجرای این نمایش و محاکمهي صحرایی زنان و مردان در محضر عام، ریاست مطبوعات دادگاه عالی گروه طالبان با نشر خبرنامهای اظهار خرسندی کرد که «پس از بیست سال برای نخستین بار فرصت فراهم شده است تا تعزیر و مجازات شرعی اسلام در ملا عام اجرا شود.»


براساس خبرنامهی رسمی طالبان، محاکمهی صحرایی این زنان توسط مولوی فضلالرحیم عابد، سرپرست دادگاه استیناف ولایت لوگر صورت گرفته است.
برگزاری این نمایشهای شکنجهی زنان یکی پس از دیگری در نقاط مختلف کشور در آستانهی کارزار جهانی منع خشونت علیه زنان و حقوق بشر، واکنشهای زیادی در پی داشت. شهروندان در شبکههای اجتماعی و رسانههای همگانی از گسترش محاکمه صحرایی زنان توسط گروه طالبان ابراز نگرانی کردند.
شهرزاد اکبر، رییس پیشین کمیسیون حقوق بشر افغانستان با نشر توییتی در واکنش به افزایش محاکمههای صحرایی زنان توسط طالبان نوشت: «با خواندن این خبر درد در بدنم منتشر شد. به همه کودکانی فکر کردم که در کشوری بزرگ میشوند که حاکمانش شلاق زدن انسانها را تامین عدالت میدانند. در چنین فضایی چگونه میتوان عدم خشونت و احترام به کرامت انسانی را آموخت؟»
رینا امیری، نماینده ویژهی ایالات متحده امریکا در امور زنان و حقوق بشر برای افغانستان نیز با نشر توییتی گفته که این رویدادها وحشتناک است و نشان میدهد گروه طالبان «کشور را در همان مسیر خطرناک گذشته قرار میدهد.»
ضمن نگرانیها از افزایش محاکمههای صحرایی زنان توسط طالبان در ملا عام، آنچه از فردای وحشتناک برای زنان هشدار میدهد افزایش حضور پر شور مردم به ویژه جوانان و کودکان در برنامههای شکنجهی زنان است.
در چهار رویداد که در بالا ذکر شد، در هنگام سنگسار کریمه، در برنامههای شلاق زدن زنان در ملا عام در بامیان و تخار و لوگر؛ صدها تن با اشتیاق اشتراک کردند و به تکتک سنگها و شلاقهایی که طالبان بر جان زنان میزدند تماشا کردند؛ دریغ از یک اعتراض و ممانعت.
اگرچند پیش از این نیز گزارشها نشان میداد که خشونت علیه زنان به عنوان یک امر عادی و بخشی از تجربهی روزمرهی زندگی مردم پنداشته میشود. به طور نمونه: در آخرین آمار تحقیقی که کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان قبل از سقوط نظام جمهوری به تاریخ ۶ قوس ۱۳۹۹ خورشیدی منتشر کرد، مشخص شده بود که ۹۵.۸ درصد خشونتها علیه زنان در خانه رخ میدهد. بنابراین کسانی که در خانه تجربهی مشاهده یا اعمال خشونت بر زنان خانواده را دارند، تماشای خشونت طالبان با دیگر زنان ولو در ملا عام برای آنان امر عادی خواهد بود.
اما کارزار جدیدی که گروه طالبان به راه انداخته همگانی شدن خشونت به صورت عام و عادیسازی خشونت علیه زنان به صورت خاص است.
تجمع حدود یک هزار نفر در برنامهی شکنجهی دو جوان -به اتهام تفریح رفتن- در شهر بامیان که امنترین ولایت و یکی از مراکز مهم گردشگری در دو دهه گذشته محسوب میشد، نشان میدهد که چقدر خشونت عادیسازی شده و روند طالبانیزه کردن جامعه موفقانه به پیش میرود.
طالبان اکنون برای شلاق زدن زنان به اتهامهای مختلف دعوتنامه منتشر میکنند، هزاران نفر به شمول جوانان و کودکان حاضر میشوند، مفتیها و مقامات طالبان که سالها مصروف کشتن انسان و قتل و غارت خانه، اموال و سرزمین مردم بودهاند بر زنان سنگ و شلاق میزنند، جنگجویان شان نعره میزنند، «الله اکبر» میگویند و نمایش شکنجهی زنان را با مردم عام -به زعم خودشان- «تطبیق شریعت اسلامی» را جشن میگیرند.