قمرگل؛ زنی که صدای طلایی موسیقی افغانستان بود

قمرگل، آوازخوان مشهور افغانستان، روز جمعه در کانادا چشم از جهان فرو بست.

مرگ او واکنش‌های گسترده هنرمندان افغانستان را در پی داشته است و بسیاری‌ها از او به عنوان یکی از زنان پیشکسوت در عرصه موسیقی افغانستان یاد کرده‌اند. او دومین آوازخوان زن به زبان پشتو بود که صدایش از رادیو افغانستان پخش شد و سالها مردم آهنگ‌های او را از طریق این رادیو شنیدند.

قمرگل در سال 1326 خورشیدی در روستای «بازارک» ولسوالی «شیگی» ولایت ننگرهار در شرق افغانستان متولد شد.

یماناشر یکمنش (کاکه تیغون) نویسنده و طنرپرداز کشور، در مطلبی که در صفحه فیسبوک خود در مورد مرگ خانم قمرگل نشر کرده، نام اصلی او را «شکریه» ذکر کرده و گفته که او تنها دختر خانواده‌اش بود و شش برادر داشت.او افزوده که نام هنری «قمرگل» در یکی از جشن‌ها در ولایت ننگرهار، توسط شخصی بنام حفیظ الله، شاروال آن زمان شهر جلال آباد، برای شکریه انتخاب شد.

قمرگل از هفت سالگی شروع به آوازخواندن کرد. او ابتدا در محافل عروسی و در بین زنان آواز می‌خواند، آهسته آهسته، شهرتش بیشتر شد و در جشن‌های که در شهر جلال آباد بر گزار می‌شد، از او دعوت می‌شد تا آواز بخواند.

در یکی از جشن‌های استقلال افغانستان، گروهی از هنرمندان، به شمول استاد حفیظ الله خیال، از طرف رادیو افغانستان به شهر جلال آباد رفتند و صدای آوازخوانی قمرگل را شنیدند. حفیظ الله خیال، مجذوب صدا و آواز قمرگل شد، او را ستایش کرد و از او دعوت کرد که برای همکاری با رادیو افغانستان، به کابل بیاید.

او در سال 1347 خورشیدی به دعودت رسمی «ریاست کلتور» آن زمان، با خانواده‌اش به کابل کوچ کرد و به عنوان آوازخوان، همکاری خود را با رادیو افغانستان آغاز کرد.

اولین آهنگ قمرگل بنام «په ما مینه سترگی دی سری دی» در رادیو افغانستان ضبط و نشر شد و بر دل مردم نشست و نامش را بر سر زبان‌ها انداخت. پس از مدتی، او احساس کرد که هنر موسیقی را باید به شکل اساسی بیاموزد و برای شاگردی به استاد دین محمد زاخیل معرفی شد.

دین محمد زاخیل، آهنگساز و شاعر، آهنگ «زه چه په تورو سترگو تور رنجه کوومه پوری موری» را برای قمرگل ساخت و او خواند. پس از مدتی، زاخیل به قمرگل پیشنهاد ازدواج داد و او با وجود مخالفت برادرانش، این پیشنهاد را پذیرفت و در سال 1349 باهم ازدواج کردند.

دین محمد زاخیل، بعدا آهنگ «ورو ورو کیژده قدمونه آشنا» را برای قمرگل ساخت، آهنگی که او را به اوج شهرت رساند و مردم در کوچه‌ها و پس کوچه‌ها آن را زمزمه می‌کردند.

همچنان بخوانید

سازها در آتش

19 عقرب 1402

گوگوش، شاه‌ماهی موسیقی پاپ ایران از صحنه خداحافظی می‌کند

24 سنبله 1402

قمرگل، آهنگ‌های زیادی را با شعر و کمپوز دین محمد زاخیل خوانده است و با آوازخوانانی چون رخشانه، گل‌ زمان و زرسانگ، آهنگ‌های دوگانه خوانده است.

قمرگل به دلیل فعالیت هنری در عرصه موسیقی از طرف محمد ظاهر، شاه سابق، داوود خان، ببرک کارمل و داکتر نجیب الله، رؤسای جمهور وقت افغانستان، هنرمند «حنجره طلایی» لقب گرفت و «مدال طلا» دریافت کرد.

او در سال 2007 میلادی از طرف حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان، لقب «بلبل افغانستان» را دریافت کرد.

خانم قمرگل پس از آغاز جنگ‌های داخلی و روی کار آمدن مجاهدین در سال ۱۳۷۱ خورشیدی، افغانستان را ترک کرد و به پاکستان مهاجر شد. او سپس به عنوان پناهنده به کانادا رفت و تا آخر عمر آنجا زندگی کرد.

قمرگل  روز جمعه، 18 قوس 1401 خورشیدی در سن 70 سالگی و بر اثر بیماری سرطان، در شهر تورنتوی کانادا درگذشت.