زنان افغانستان مدتی است کمپاین جدیدی را علیه گروه تروریستی طالبان راهاندازی کردهاند: «از خانه تا خیابان، برای سرنگونی طالبان».
این کمپاین پس از منع شدن کار زنان در سازمانهای داخلی و بینالمللی و تحصیل زنان در دانشگاهها و تمام مراکز آموزشی دولتی و خصوصی راهاندازی شد و هنوز ادامه دارد.
زنان افغانستان تاکنون به صورت گسترده به این کمپاین پیوستهاند و با ضبط ویدیوهای اعتراضی در فضاهای سربسته، به آپارتاید جنسیتی گروه طالبان علیه زنان، اعتراض کردهاند.
زنانی که به این کمپاین پیوستهاند، دارای مشاغل و جایگاه مختلف اجتماعی بودهاند که اکنون توسط گروه تروریستی طالبان خانهنشین شدهاند؛ معلم، فعال مدنی، کارمند سازمانهای بینالمللی و روزنامهنگار.
این زنان در ویدیوهایی که در شبکههای اجتماعی و با استفاده از کمپاین از خانه تا خیابان منتشر کردهاند، در مورد فعالیت، جایگاه اجتماعی و وضعیت زندگی خود صحبت میکنند.
شماری از مردان نیز با ضبط ویدیوهای اعتراضی، به این کمپاین پیوسته، نسبت به محدودیتهای گروه طالبان علیه زنان اعتراض کرده و همبستگی خود را با زنان معترض افغانستان نشان دادهاند.
در این گزارش تفاوتهای کمپاین از خانه تا خیابان با کمپاینهای اعتراضی پیش از آن و تغییراتی که در رویکرد اعتراضی زنان افغانستان به وجود آمده، بررسی شده است.
گذار از رویکرد تعاملی
از زمان تسلط گروه طالبان بر افغانستان، مسألهی اصلی زنان معترض، دفاع از حقوق اساسی زنان بوده است؛ حقوقی مانند حق آموزش، حق کار و حق مشارکت سیاسی.
اما گروه طالبان اکنون زنان افغانستان را از همهی این حقوق محروم کرده و ممنوعیتهای گسترده بر حقوق اساسی و آزادیهای مدنی زنان وضع کرده است.
هدا خموش، از جمله زنانی است که در آغازین روزهای تسلط گروه طالبان به خیابان آمد و با شعار «نان، کار، آزادی» علیه این گروه اعتراض کرد.
او به نیمرخ گفت که در گذشته خواستار ایجاد حکومت همهشمول بودیم که زنان نیز در آن شامل باشند و همچنین خواستار باز بودن دروازههای مکاتب بر روی زنان و دختران بودیم، اما اکنون گروه طالبان خلاف این خواستها عمل میکنند.
او میگوید: «ما هم کمپاین و یا هم شعارها و صداهای خود را عوض کردیم تا بتوانیم برای سرنگونی طالبان برنامهریزی بکنیم.»
وحیده امیری، از جمله زنان معترض افغانستان است که پس از حضور در اعتراضات خیابانی، از سوی جنگجویان گروه طالبان گرفتار و شکنجه شد.
او نیز به نیمرخ گفت که مهمترین پیام ما این است که «ما از خانه تا خیابان برای از بین بردن طالبان و سرنگونی این گروه اعتراض میکنیم و میخواهیم این صدا به گوش جهان برسد.»
زنان معترض افغانستان اکنون به تعامل جامعه جهانی با گروه طالبان نیز اعتراض میکنند. هدا خموش در بخشی از صحبتهایش با نیمرخ میگوید که «جهان بیدریغ در کنار طالبان ایستاده است» و تأکید میکند: «جهانی که در حال تعامل با طالبان است باید ببیند که چگونه مردم افغانستان، به ویژه زنان افغانستان، در حال حذف شدن و نادیده گرفته شدن استند.»
گذار از رویکرد تعاملی اکنون در بین زنان معترض افغانستان در حال تقویت شدن است و آنها اکنون روی این نکته تأکید میکنند که زنان افغانستان تنها با سرنگون شدن گروه طالبان، میتوانند به صورت معنادار و واقعی به حقوق اساسی و انسانی خود دست یابند و در سرنوشت جامعه و کشور نقش داشته باشند؛ نه در حکومتی که این طالبان نیز بخشی از آن باشد یا در شکلگیری آن سهم داشته باشند.
نمیگذاریم سکوت حاکم شود
گروه طالبان در یکونیم سال گذشته اعتراضات زنان افغانستان را به شکل گسترده سرکوب کردهاند؛ از شلیک بر آنها در خیابانها گرفته تا یورش شب هنگام بر خانههای شان و شکنجه بیرحمانه در زندانهای خودسرانه.
وحیده امیری میگوید که پس از سرکوب اعتراضات خیابانی زنان از سوی گروه طالبان، به این فکر بودیم که چگونه بتوانیم اعتراضات را نهادینه بسازیم و وضعیت جاری در افغانستان را انعکاس بدهیم.
به گفتهی خانم امیری، در نهایت اعتراضات از خانه آغاز شد و زنان افغانستان به صورت ناشناس از گوشههای مختلف صدای خود را بلند کردند و علیه گروه طالبان اعتراض کردند.
او میگوید هدف کلی این است که صدای اعتراض خاموش نشود و سکوت در جامعه به وجود نیاید و از هر طریقی ممکن باید صدای اعتراض بلند شود.
این زن معترض میگوید که ما میخواهیم در اعتراضات خود، از جمله کمپاین از خانه تا خیابان، توجه جهان را به افغانستان و آنچه در این کشور علیه زنان جریان دارد جلب کنیم و برای رسیدن به این هدف برنامهریزی داریم و تلاش میکنیم.
هدا خموش نیز میگوید از مردم افغانستان میخواهیم که دیگر سکوت نکنند و مثل مردم سایر کشورهایی که با دیکتاتوری بیرحمانه دچار هستند، در کنار زنان بایستند و صدای خود را بلند کنند.
او تأکید میکند که ما به هر صورت «در پی سرکوب و سرنگونی گروه طالبان هسیتم، چه از مردم تقاضا بکنیم، چه از جهان تقاضا بکنیم و چه خودمان در تقابل در خیابانها و میزهای بینالمللی قرار بگیریم.»
این زن معترض میگوید که زنان افغانستان به خاطر کشور و تاریخ خود در پی انقلاب سراسری هستیم و میخواهیم مردم افغانستان با ما یکجا شوند تا بتوانیم تغییری به وجود بیاوریم.