یک مدسرا و مرکز تولید لباس که در شهر نیلی، مرکز ولایت دایکندی با نام «برند بانوی شرقی» فعالیت داشت پس از محدودیتهای شدید بر کار زنان، به مردان واگذار شد.
معصومه حیدری ۲۷ ساله، بنیانگذار و صاحب امتیاز برند بانوی شرقی و یکی از زنان کارآفرین در ولایت دایکندی است.
او به نیمرخ میگوید که پس از شش سال فعالیت در بازار «جهت استقلال مالی و ایجاد کار برای زنان» به دلیل محدودیتهای کار زنان، مجبور شده است که این برند زنانه را به مردان واگذار کند.
معصومه شش سال پیش زمانی که با تلاشهای مکرر نتوانست در بستهای دولتی و نهادهای غیردولتی وظیفه بگیرد به فکر استقلال مالی و اشتغالزایی افتاد و کارگاه خیاطی «برند بانوی شرقی» را در شهر نیلی، مرکز ولایت دایکندی به راه انداخت.
او پس از رونق گرفتن کسبوکار این مدسرا و تولید لباس، «کافه و رستورانت بانوی شرقی» را نیز راهاندازی کرد که در هردو بخش حدود ده نفر مصروف کار شده بودند.
اما دیری نگذشت که گروه تروریستی طالبان سر رسید و تمام اهداف و برنامههای او و کارمندانش را به خاک سیاه نشاندند.
خانم حیدری میگوید پس از ورشکست شدن کافه و رستورانت، میان یأس و امید، کارگاه خیاطیاش را سرپا نگهداشته بود، اما اکنون مجبور شده است همان منبع درآمد مالی و تجارت کوچکش را نیز به کارمندان مرد واگذار کند، خود و دیگر زنان همکارش از آن دست کشیده خانهنشین شوند.
پس از آمدن طالبان دیگر کسی به کافه نیامد و مردم برای خریدن نان روزمره دچار مشکل شدند، چه رسد به سفارش غذای رستورانت، حدود 500 هزار افغانی سرمایهگذاریام به باد رفت. بر در کافه و رستوارنت قفل بزرگی انداختیم و همکارانم خانهنشین شدند. چندی بعد با فشارهای مالک ساختمان وسایل و تجهیزات کافه و رستورانت بانوی شرقی را به قیمت ناچیز فروختم و پول اجاره را دادم. اما کارگاه خیاطی را باز نگه داشتیم و دوباره به کار شروع کردیم.
معصومه حیدری
فعالیت یک مرکز تولید لباسهای زنانه و مردانه که مسئول و کارمند آن زنان باشند، با وجود طالبان در دایکندی کار راحتی نبود.
به گفتهی معصومه، با وجودی که شماری از جنگجویان طالبان برای سفارش لباس به کارگاه خیاطی برند بانوی شرقی میآمدند اما به بهانههای مختلف او را مورد پرسش قرار میدادند و فضای کاری را روز به روز برایش تنگتر میکردند.
بانو حیدری، برای کارمندان زن و گرفتن سفارش لباسهای زنانه مجبور شد یک دکان دیگر اجاره کند تا کارمندان و مشتریان زن کامل از مردان جدا باشند.
با وجودیکه کرایه دکان بلند بود و اقتصاد پایین مردم هم روی کار ما تأثیر منفی گذاشته بود، بازهم مجبور شدم یک دکان دیگر برای کارمندان زن و مشتریهای زنانه اجاره کنم تا کاروبار مان را حفظ کنیم؛ چون این تنها منبع درآمد چندین خانواده بود.
اما پس از فرمان گروه طالبان مبنی بر منع کار زنان و بستن خیاطیهای زنانه، کارگاه خیاطی زنانهی بانوی شرقی نیز بسته شد و معصومه حیدری هم دیگر نتوانست در کارگاه خیاطیاش کار کند.
او اکنون مجبور شده است برای جلوگیری از ورشکستی کامل کاروبار خود، چهار نفر کارگر مرد را در کارگاهش نگهدارد، اما خود و بانوان همکارش خانهنشین شوند.
خودم به کارگاه خود رفته نمیتوانم، چون حالا اندک مشتری که داریم مردان اند و هیچ زنی حق ندارد وارد کارگاههای خیاطی مردانه شود.
او میگوید در این اواخر که خودش دو بار برای انجام بعضی کارهای کوچک به کارگاه خیاطی رفته بود نیروهای طالبان دو کارمندش را به دلیل «مراجعهی یک زن به دکان خیاطی مردانه» زندانی کرده بودند و پس از بازجویی و گرفتن تعهد رها کردند.
پس از بسته شدن کارگاههای خیاطی زنانه توسط طالبان، اکنون زنان در اکثر ولایتها از رفتن به کارگاههای خیاطی مردانه منع شدهاند و هیچ خیاطی حق ندارد که سفارش لباس زنانه بگیرد. در شهرهای کوچک مثل نیلی که طالبان در تمام گوشههای آن دسترسی دارند، این محدودیتها به شدت اعمال میشود.
معصومه حیدری نمونهای از هزاران زن کارآفرین در افغانستان است که طی یکونیم سال اخیر منبع درآمد و تجارت نوپای شان را به خاطر دستورهای زنستیزانهی گروه طالبان، از دست دادهاند.