سینما زینب یا «زینب ننداری» در روزگاری تأسیس شد که حضور زن در افغانستان روی صحنه‌ی تئاتر و در پرده‌ی سینما تابو بود.
در آن سال‌ها در «شاری ننداری» و «پوهنی ننداری» که از سالن‌های تئاتر مشهور کابل بود، مردان نقش زنان را بازی می‌کردند و زینب ننداری ایجاد شد تا زنان خود نقش خود را بازی کنند.
سینما زینب تنها محل فرهنگی در کابل است که به اسم یک زن مشهور شده و خاطرات نسلی از زنان تحصیل‌کرده و فرهنگی با آن گره خورده است.
اما امروز کمتر کسی می‌داند که زینب کیست، سینما زینب و یا زینب ننداری چگونه بنا شد و این محل فرهنگی قدیمی چگونه به نام یک زن نام‌گذاری شد؟
با ایجاد مؤسسه‌ی نسوان در سال 1322 خورشیدی، فعالیت فرهنگی زنان رونق بیشتری گرفت و مجله‌ی «میرمن» به عنوان جریده‌ی رسمی این مؤسسه، نشرات خود را آغاز کرد.
در اساسنامه‌ی این مؤسسه، ایجاد یک سالن سینما و تئاتر ویژه‌ی زنان نیز یکی از اهداف آن تعریف شده بود و به این منظور یک سالن نمایش در سال 1326 خورشیدی به نام «سالن نمایش مؤسسه‌ی نسوان»، توسط زینب عنایت سراج، رییس آن مؤسسه، ایجاد شد.
در این سالن، ابتدا شاگردان مکتب نسوان نمایش‌های آموزشی در مورد مسائل خانوادگی اجرا می‌کردند، اما آهسته‌آهسته، نمایش‌ها با نویسندگی لطیفه کبیر سراج، روی مسائل فرهنگی و حقوق زنان متمرکز شد و تلاش صورت گرفت آگاهی زنان از طریق نمایش تئاتر افزایش یابد.
بر اساس معلوماتی که در کتاب «آوای ماندگار زنان» آمده، صوفیه، نظیفه غازی، نسرین، حمیده وزیری، رخشانه و نوریه از اولین دخترانی بودند که در سالن مؤسسه‌ی نسوان روی صحنه رفتند و نمایش اجرا کردند و بعدها مستوره اصیل وزیری، شهلا جیلانی، نجیبه دینا، زلیخا نگاه، ساجده نگاه، گلالی نگاه و حبیبه عسکر نیز در این سالن نمایش اجرا کردند.
زینب کی بود؟
زینب عنایت سراج، از پیشگامان نهضت نسوان و از اولین مسئولان مؤسسه نسوان، دختر عنایت‌الله خان سراج و خیریه طرزی و از نوادگان حبیب‌الله خان و محمود طرزی بود.
پس از سقوط سلطنت امان‌الله، خانواده عنایت‌الله سراج، به ایران تبعید شدند و مدت 18 سال در تهران زندگی کردند.
بر اساس معلوماتی که یکی از خواهرزاده‌های زینب عنایت سراج ارائه کرده، او دوره‌ی مکتب را در مکتب معروف «ژاندارک» تهران به پایان رساند و مدتی نیز در آن مکتب به عنوان معلم کار کرد.
پس از به قدرت رسیدن ظاهر شاه، خانواده‌ی عنایت‌الله سراج دوباره به افغانستان برگشتند و زینب فعالیت فرهنگی خود را به عنوان رئیس مؤسسه نسوان آغاز کرد.
در زمانی که زینب ریاست مؤسسه نسوان را به عهده داشت، سالن سینما و تئاتر این مؤسسه تأسیس و به یک مرکز فرهنگی مهم برای زنان تبدیل شد.
زینب عنایت سراج در سال 1337 خورشیدی برای درمان بیماری سرطان از طریق مسکو به برلین آلمان رفت، اما در همانجا بر اثر این بیماری وفات کرد و به خاک سپرده شد.
پس از وفات او، شماری از فرهنگیان به ریاست مستقل مطبوعات آن زمان پیشنهاد کردند که سالن سینما و تئاتر مؤسسه‌ی نسوان به پاس خدمات فرهنگی زینب عنایت سراج برای زنان، به نام او نام‌گذاری شود.
این پیشنهاد از سوی ریاست مستقل مطبوعات پذیرفته شد و نام سالن سینما و تئاتر مؤسسه نسوان به «سینما زینب» و«زینب ننداری» تغییر کرد.
سینما زینب پس از مرگ زینب عنایت سراج نیز سال‌ها یکی از بهترین سینماها و سالن‌های نمایش در کابل بود و در آن علاوه بر اجرای نمایش تئاتر، فیلم‌های هندی و آمریکایی نمایش داده می‌شد.
پس از روی کار آمدن مجاهدین و در جنگ‌های داخلی، سینما زینب تخریب شد و در دوره‌ی اول تسلط گروه تروریستی طالبان بر افغانستان، نوارهای فیلم‌های سینمایی از پنجره‌های ساختمان آن به بیرون انداخته و آتش زده شد.
پس از سقوط گروه طالبان در سال 2001 میلادی و تشکیل دولت موقت بر اساس توافق‌نامه بن، سینما زینب به ملکیت وزارت امور زنان در آمد، اما به جای نمایش فیلم و تئاتر، آن‌ها در آن کنفرانس‌های سیاسی برگزار می‌کردند.
سالن سینما زینب پس از ترمیم توسط وزارت امور زنان، به مرکزی برای برگزاری همایش‌های سیاسی و فرهنگی این وزارت تبدیل شده بود و در سال 2002 میلادی برای اولین بار از هشتم مارچ، روز جهانی زن، در این تالار تجلیل شد.
پس از تسلط دوباره‌ی گروه تروریستی طالبان بر افغانستان، وزارت امور زنان از تشکیلات اداری حذف شد و ساختمان این وزارت در اختیار وزارت «امر به معروف و نهی از منکر» این گروه قرار گرفت.
