تسلط گروه تروریستی طالبان بر افغانستان و وضع محدودیت بر زنان و دختران باعث شد که زنان از ابتدایی‌ترین حقوق شان محروم شوند. اما از سویی هم باعث شده تا زنان در زمینه‌های مختلف بیشتر از قبل تلاش کنند. از جنگیدن در برابر دستورهای زن‌ستیزانه این گروه گرفته تا دخترانی که می‌خواهند به طالبان نشان دهند که هیچ‌کسی نمی‌توانند آن‌ها را از آموزش و تحصیل دور کنند و از هر راه ممکن برای آموختن تلاش می‌کنند.
دراین مدت کشورها و نهاد‌های مختلف از کسانی که بعد از تسلط گروه طالبان بر افغانستان در عرصه‌های مختلف و مخصوصا در زمینه‌ی حقوق زنان و به خاطر بلند کردن صدای زنان تلاش کرده‌اند تقدیر کرده و به آن‌ها لقب و جایزه اهدا کرده‌اند.
در این میان «راضیه مرادی» دختری است که موفق شد مدال طلای دانشگاه گجرات هند را به‌دلیل عملکرد تحصیلی عالی در مقطع کارشناسی ارشد در رشته‌ی مدیریت دولتی به دست بیاورد.
راضیه مرادی، دختر ۲۷ سالهای است که دو سال پیش با دریافت بورسیه تحصیلی به هند رفت و تحصیلاتش را در دانشگاه گجرات آغاز کرد، او در پایان دوره تحصیلی‌اش، نمره ۸.۶۰ را به دست آورد که بالاترین نمره در سطح این دانشگاه است و به همین دلیل، مستحق دریافت مدال طلا شناخته شده و فرماندار ایالت گجرات، در مراسمی در دانشگاه این ایالت، این جایزه را به راضیه مرادی اهدا کرده است.
به نقل از بی‌بی‌سی، در حالی که راضیه مرادی برای دریافت جایزه عالی تحصیلی به روی صحنه می‌رفت، همزمان احساس شادی و غم داشته است.
او در حالی برای گرفتن بلندترین نمره در سطح دانشگاه آمادگی گرفته است که در افغانستان دختران از آموزش در مکتب و دانشگاه محروم هستند و بیشتر مردم در میان نگرانی و ناامنی زندگی می‌کنند.
برای راضیه گذراندن این مقطع تحصیلی، آمادگی برای امتحان و رسیدن به بلندترین نمره دانشگاه آسان نبوده است، او در زمانی برای امتحانات دانشگاهش آماده شده است که گروه طالبان از هیچ‌گونه ظلم بر زنان و شهروندان افغانستان دریغ نمی‌کنند، او در این مورد به رسانه‌ها گفته است: «در یک منطقه درگیری، همه در معرض خطرند. مدام خبرهای انفجارها و حملات را می‌شنیدم و سعی می‌کردم هر زمان که بتوانم از امنیت خانواده پرسان می‌کنم، اما انترنت ضعیف در افغانستان این کار را دشوار کرده است.»
او افزوده است، «من همچنین به تمام دختران و زنان افغانستان فکر می‌کردم که از حق تحصیل و کار محروم شده‌اند.»
راضیه مرادی اکنون تحصیلاتش را در مقطع دکترا در رشته مدیریت دولتی در همین دانشگاه آغاز کرده و گفته است: «در حال حاضر، آینده روشنی برای من در افغانستان وجود ندارد.»
او به دلیل علاقه‌اش به امور اداری و سیاست‌گذاری، رشته‌ی تحصیلی مدیریت دولتی را انتخاب کرده و امیدوار است برای ارتقای رفاه عمومی، تغییری در سیستم دولتی ایجاد کند، ولی وجود گروه طالبان در افغانستان راه‌های رسیدن او به خواسته‌هایش را بسته است.
راضیه مرادی در صحبت‌هایش گفته است که «هر زمانی که ترس و ناامیدی برایم رخ می‌داد به خانواده و مردم کشورم فکر می‌کردم، آن‌ها فداکاری‌های زیادی برای من انجام داده‌اند، تحصیل با درجه عالی حداقل کاری است که می‌توانم برای جبران انجام دهم. خانواده و جامعه‌ی من همیشه حامی رویاهای من بوده‌اند. به خاطر آن‌هاست که توانستم یک زن فعال در جامعه باشم. تمام دستاوردهایم را مدیون آن‌ها هستم.»
او همچنان گفته است « گفتن حقیقت را وظیفه خود می‌دانم، اگر ما فقط سکوت کنیم، هیچ فرصتی برای تغییر این رژیم وجود نخواهد داشت. طالبان می‌خواهند مردم سکوت کنند، اما به عنوان یک زن افغانستانی با آرمان، این مسئولیتم است که در مورد تأثیر رژیم بر جامعه حرف بزنم.»
اکنون با گذشت یک سال و هفت ماه از سلطه طالبان بر افغانستان، هیچ زنی اجازه تحصیل در مقطع متوسطه، لیسه و دانشگاه را ندارد و مجاز به فعالیت سیاسی و اجتماعی نیست.
جایزه‌ی شجاعت
داکتر«ذاکره حکمت» زن دیگر است که به مناسبت هشت مارچ (روز همبستگی زنان جهان) جایزه‌ی «شجاعت» وزارت خارجه‌ی امریکا را دریافت کرده است.
ذاکره حکمت، اهل افغانستان و بنیان‌گذار یک انجمن حمایت از پناهندگان در ترکیه است، در کنار او ۱۰ زن دیگر از کشورهای مختلف نیز جایزه‌ی شجاعت وزارت خارجه‌ی امریکا را دریافت کرده‌اند.
ذاکره حکمت رشته‌ی پزشکی را در ترکیه خوانده است و در جریان تحصیلاتش با سازمان‌های امدادرسان به مهاجران همکاری کرده است، در وب‌سایت وزارت خارجه‌ی امریکا در بارهی ذاکره حکمت آمده است که او در ولایت غزنی افغانستان به دنیا آمد و مکتب متوسطه را مخفیانه در دوره‌ی اول رژیم طالبان به پایان رساند.
در اعلامیه‌ای وزارت خارجه‌ی امریکا همچنان آمده است که خانم حکمت در سال ۲۰۱۴ میلادی با ایجاد انجمن حمایت از پناهندگان افغانستانی به گونه‌ی خستگی‌ناپذیر در زمینه‌ی حمایت از حقوق مهاجران و زنان تلاش کرده و به لطف تلاش‌های داکتر ذاکره، بسیاری از افغانستانی‌‌ها، به‌ویژه زنان، دختران و اقلیت‌ها به کمک دسترسی پیدا کرده‌اند.
مراسم اهدای جوایز به مناسبت هشت مارچ، با حضور آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه‌ی امریکا و جیل بایدن، بانوی اول این کشور در کاخ سفید برگزار شد.
ذاکره حکمت در صحبت با صدای امریکا گفته است «این جایزه را به آن زنان افغانستان اهدا می‌کند که بر ضد محدودیت‌های طالبان ایستادگی کرده و صدای مخالفت شان را بلند کرده‌اند.»
ده زن دیگر از کشورهای ارجنتاین، جمهوری افریقای مرکزی، کوستاریکا، اتیوپیا، اردن، قزاقستان، مالیزیا، منگولیا، پولند، اوکراین و زنان و دختران معترض ایران نیز از دیگر دریافت کنندگان این جایزه در سال ۲۰۲۳ استند.
وزارت خارجه‌ی امریکا از سال ۲۰۰۷ به اینسو همه ساله جوایز بین‌المللی شجاعت را به زنان فعال از سرتاسر جهان می‌دهد که تا اکنون بیش از ۱۸۰ زن از ۸۰ کشور جهان به شمول افغانستان این جایزه را دریافت کرده‌اند.
عزیزه صدیقی، ماری اکرمی، ثریا پاکزاد، وژمه فروغ، شکریه اصیل، شفیقه قریشی، ماریا بشیر، مریم درانی، ملالی بهادری، نسرین اوریاخیل، نیلوفر رحمانی، رویا سادات و ظریفه غفاری از افغانستان نیز در سالهای گذشته جایزه‌شجاعت زنان را از وزارت خارجه ایالات متحده دریافت کرده‌اند.
دختر الهام بخش
عالیه فرزان، خبرنگار بی‌بی‌سی دری، یکی از ۱۹ زنی است که در روز جهانی زن امسال به عنوان زنان الهام‌بخش در بخش خبر بی‌بی‌سی جهانی معرفی شد.
خانم فرزان در ده سالگی پدر خود را در یک بمب‌گذاری انتحاری در افغانستان از دست داد و مادرش به سختی او و خواهر و برادرانش را بزرگ کرده است. عالیه فرزان در دوران تحصیلش کار می‌کرد که بتواند خرج تحصیلش را بدهد.
او پس از ختم دانشگاه می خواست وارد رسانه‌های محلی شود ولی با مخالفت خانواده‌اش روبه‌رو شده بود. عالیه منتظر ماند تا بتواند کاری باب میل خانواده‌اش پیدا کند و در اواخر ۲۰۱۸ وارد بی‌بی‌سی شد، از آن‌جایی که بی‌بی‌سی رسانهی جهانی بود، خانواده‌اش با کار او مخالفت نکردند.
حالا او در جمع 19 زن دیگر قرار گرفته است که در مورد وضعیت زنان در سراسر جهان اطلاع رسانی کرده‌اند. عالیه قبل از تسلط گروه طالبان بر افغانستان در مورد وضعیت زنان افغانستان برای رسانه بی‌بی‌سی از کابل گزارش تهیه می‌کرد و بی‌بی‌سی در مورد او گفته است که عالیه در این مدت «کارهای با ارزشی» در مورد زنان انجام داده است و همین‌ها باعث شده تا او در جمع زنان الهام بخش بی‌بی‌سی جهانی قرار بگیرد.
