طالبان بعد از بستن مکتب‌ها و دانشگاه‌ها به روی دختران حالا توزیع اسناد تحصیلی برای دختران را نیز منع کرده‌اند. بعد از بسته شدن مکتب‌ها، دانش‌آموزانی که کلاس دوازدهم را با طرح ارتقاء از سوی وزارت معارف گروه طالبان به پایان رسانده‌اند نیز در برخی از موارد نتوانسته‌اند شهادت‌نامه و سوابق سه ساله‌ی شان را بگیرند.
محموده ثاقب، دختری است که یک سال قبل از تسلط گروه طالبان بر کشور از دانشگاه کابل فارغ شده است، اما به خاطر نبود ورق «دیپلوم» نتوانسته بود اسناد تحصیلی‌اش را بگیرد.
او در این مورد به نیمرخ گفت: «هر باری که ورق دیپلوم می‌آید بسیار کم است، من قبل از آمدن گروه طالبان هم چندین بار برای گرفتن اسناد تحصیلی به دانشگاه مراجعه کرده بودم. ولی هر بار می‌گفتند ورق دیپلوم تمام شده است و باید منتظر باشی.»
او بعد از تسلط گروه طالبان هم چندین بار به دانشگاه رفته بود، ولی بازهم نتوانسته بود دیپلومش را بگیرد.
«بعد از سقوط کابل هم چندین بار به دانشگاه رفتم، ولی گفتند حالا ورق دیپلوم نمی‌آید.»
محموده به دلیل نداشتن اسناد تحصیلی، فرصت ثبت نام در بورسیه تحصیلی کشور ایران را از دست داده است. «یکی از دوستانم گفت که در یکی از دانشگاه‌های ایران در مقطع ماستری برایم بورس می‌گیرد، ولی من به خاطر نداشتن اسناد آن فرصت را از دست دادم.»
نبود ورق «دیپلوم» به دلیل این‌که در داخل افغانستان چاپ نمی‌شود از دیر باز یکی از چالش‌هایی بوده است که دانشجویان بعد از فارغ شدن با آن روبرو بوده‌اند، ولی با قدرت گرفتن گروه طالبان این مشکل برای دختران تنها در نبود ورق نیست؛ بلکه روند توزیع آن نیز برای دختران منع شده است.
رزما عمرخیل، از جمع دانش‌آموختگانی است که از دانشگاه «تعلیم و تربیه کابل» فارغ شده است، او هم مانند بیشتری از همکلاسی‌هایش بعد از سه سال نتوانسته است دیپلوم بگیرد. با آمدن گروه طالبان و بسته شدن دانشگاه‌ها به روی دختران گرفتن اسناد تحصیلی به نظر او غیر ممکن می‌آید.
«در زمان نظام جمهوریت نتوانستم دیپلوم بگیرم و حالا که گروه طالبان آمده و دختران اجازه‌ی رفتن به دانشگاه را ندارند غیر ممکن است که بتوانم اسناد تحصیلی‌ام را به دست بیاورم.»
از آخرین باری که رزما می‌خواست برای گرفتن اسناد تحصیلی خود به دانشگاه مراجعه کند سه هفته می‌گذرد، ولی جنگجویان طالبان او را حتا نزدیک دروازه‌ی دانشگاه هم اجازه نداده‌اند.
«منتظر بودم که چه وقت کارهای اداری دانشگاه شروع می‌شود، زمانی که خبر شدم امتحان چانس دوم دانشجویان پسر را می‌گیرند به دانشگاه رفتم. اما افراد طالبان حتا اجازه ندادند نزدیک دروازه دانشگاه شوم.»
به گفته‌ی رزما یکی از جنگجویان طالبان با خنده به او گفته بود: «به خانه برو و شوهرداری را یاد بگیر، حکومت اسلامی آمده و بعد از این سیاسرها را از پوهنتون و روی سرک جمع می‌کند.»
شرایط به دست آوردن اسناد تحصیلی در دانشگاه‌های خصوصی به مراتب سخت‌تر از دانشگاه‌های دولتی است.دانشگاه‌های خصوصی برای طی مراحل کردن اسناد فراغت از دانشجویان مبلغ نزدیک به ده هزار افغانی از هر دانشجو می‌گیرند، ولی ماه‌ها طول می‌کشد تا اسناد تحصیلی دانشجویان را آماده کنند و این روند بعد از تسلط گروه طالبان و منع آموزش دختران به مراتب سخت‌تر از قبل شده است.
فرزانه، 23 ساله، دختری که از رشته‌ی قابلگی عالی یکی از دانشگاه‌های خصوصی فارغ شده و برای گرفتن اسناد تحصیلی‌اش ده هزار افغانی به دانشگاه پرداخت کرده است هنوز با گذشت یک سال هنوز نتوانسته اسناد تحصیلی‌اش را به دست بیاورد.
او در این باره به نیمرخ گفت: «برای تهیه دیپلوم و ترانسکریپت (جدول نمرات) ده هزار افغانی به دانشگاه پرداخت کردم، ولی حالا هر باری که به دانشگاه مراجعه می‌کنم می‌گویند؛ روند پیگیری اسناد بند است و هر زمانی که شروع شد خبر می‌دهیم.»
یکی از کارمندان اداری دانشگاه کابل که نخواست نامش گرفته شود در مورد نبود ورق «دیپلوم» به نیمرخ گفت: «در زمان نظام جمهوریت دیپلوم‌ها به دلیل امنیتی و کیفیت در بریتانیا چاپ می‌شد و به همین خاطر روند توزیع کند پیش می‌رفت. اما با آمدن گروه طالبان هنوز معلوم نیست که این ورق‌ها در کجا چاپ خواهد شد و اگر مشخص شده باشد هم ما اطلاع نداریم، ولی حالا توزیع جدول نمرات و سرتفکیت برای دانشجویان پسر جریان دارد.»
او در مورد منع توزیع اسناد تحصیلی به دانشجویان دختر گفت: «بعد از بسته شدن دانشگاه‌ها به روی دختران، از سوی وزیر تحصیلات عالی گروه طالبان به ما دستور داده شده است که توزیع اسناد تحصیلی مثل جدول نمرات و سرتفکیت برای دختران را متوقف کنیم.»
این مشکلات تنها در برابر دانشجویان دانشگاه‌ها وجود ندارد، بلکه با آمدن گروه طالبان و ستیز این گروه با زنان، دخترانی که از کلاس دوازدهم فارغ شده‌اند نیز در بسیاری از موارد نتوانسته‌اند شهادت‌نامه و سوابق سه ساله‌ی شان را به دست بیاورند.
ماه‌گل رجایی، 19 ساله، با آمدن گروه طالبان از رفتن به مکتب منع شده بود، ولی با ارتقاء یافتن بدون آموزش از سوی گروه طالبان از کلاس دوازدهم فارغ شده است.
او در مورد گرفتن و تأیید شهادت‌نامه‌اش به نیمرخ گفت: «به خاطر تأیید شهادت‌نامه پیش آمر حوزه سوم تعلیمی رفتم، در اول از امضا کردن شهادت‌نامه خودداری می‌کرد وقتی از بغض گریه‌ام گرفت، امضا کرد، ولی با حالت تمسخرآمیز گفت که شهادت‌نامه تان را در تاقچه بمانید شاید یک روز به درد تان بخورد، ولی درس خواندن را دیگر به خواب ببینید.»
این در حالی است که بعد از بسته شدن دانشگاه‌ها به روی دختران از سوی گروه طالبان، دانشگاه‌های کشورهای مختلف برای حمایت از دانش‌آموزان دختر بورس‌های رایگان تحصیلی اعلام کردند و بیشتر دانش‌آموزان دختر برای دریافت این بورس‌ها نیاز به اسناد تحصیلی دارند، ولی گروه طالبان در کنار منع آموزش دختران در داخل افغانستان به بهانه‌های مختلف از دست‌یابی آن‌ها به این فرصت‌ها جلوگیری می‌کنند.
بانوانی که پس از سال‌ها آموزش اکنون نمی‌توانند اسناد تحصیلی خود را به دست بیاورند با انتقاد از عملکرد نهادهای مسئول بین‌المللی می‌گویند نهادهای حامی حقوق زنان و کشورهای جهان در این یک‌ونیم سال گذشته در برابر تمام اقدامات ظالمانه‌ی گروه طالبان به انتشار چند اعلامیه بسنده کرده و هیچ اقدام عملی انجام نداده است که این کم‌کاری از سوی جامعه‌ی جهانی و نهادهای حمایت از حقوق زنان دست کمی از ظلم گروه طالبان در برابر زنان ندارد.
