امروز سوم ماه می «روز جهانی آزادی مطبوعات» در حالی فرا رسیده است که در افغانستان رسانه‌ها دومین سال‌شان را زیر سلطه‌ی سانسور و جبر گروه تروریستی طالبان سپری می‌کنند و سانسور جز جداناپذیر پالیسی رسانه‌هایی شده است که در این کشور زیر نظارت سنگین گروه طالبان فعالیت می‌کنند.
آزادی بیان و رسانه در کنار شماری از مسایل دیگر، بزرگ‌ترین دست‌آورد در 20 سال گذشته به حساب می‌آمد. دست‌آوردی که با روی کار آمدن گروه تروریستی طالبان یک شبه به نقطه‌ی تاریک سقوط کرد. با تسلط این گروه بر افغانستان، آزادی بیان مانند: آزادی اندیشه، حق شهروندی، حقوق زنان و اقلیت‌های فکری نابود شد، سانسور و تحمیل خواست‌های نامشروع طالبان، بار سنگین رسانه‌های گردید که هنوز در کشور فعالیت دارند. با حاکم شدن گروه تروریستی طالبان نزدیک به 250 رسانه از فعالیت بازماندند و بیشتر از 6500 خبرنگار نیز بیکار شدند.
در بیست سال گذشته بیشتر از 1500 خبرنگار زن در رسانه‌ها فعالیت می‌کردند که با تسلط گروه طالبان این ارقام نزدیک به صفر شده و حالا از فعالیت بی‌قید و شرط زنان در رسانه‌های خبری نیست.
شکنجه و زندانی کردن خبرنگاران از سوی گروه طالبان در دوسال گذشته از دیگر مواردی است که کشورها و نهادهای حمایت از رسانه‌ها نتوانسته است از آن جلوگیری کنند و در روز آزادی رسانه‌ها چندین خبرنگار در بند گروه طالبان به سر می‌برند. این گروه با چشم‌پوشی از حقوق انسانی آن‌ها هیچ پاسخی برای نهادهای حامی خبرنگاران ارایه نمی‌کند.
پس از سقوط نظام جمهوری، رسانه‌ها با محدودیت شدیدی مواجه شده‌اند، کنترل، سانسور و محدودیتی که اکنون بر رسانه‌ها اعمال می‌شود، نه‌تنها فرصتی برای فعالیت آزاد رسانه‌ای نگذاشته، بلکه کار رسانه‌ای را بسیار پرمخاطره ساخته و آن‌طور که پیداست، گروه طالبان کنترل بر رسانه‌ها را راهی برای پنهان کردن جنایت‌های شان و تثبیت جایگاه خود در دیدگاه جهانیان می‌داند، به همین خاطر محدود کردن رسانه‌ها را از اولویت‌های سیاست خود قرار داده‌اند.
در همین راستا این گروه اخیراً برای رسانه‌ها، آیین‌نامه‌‌ای وضع کرده‌اند که می‌توان آن را سیاست نشریاتی طالبان خواند. در این آیین‌نامه آمده‌است که رسانه‌ها نباید مطالبی را نشر کنند که «غیراسلامی» باشد، به «ارزش‌های ملی» توهین کنند و یا مسایلی را پخش کنند که توسط مقامات طالبان تأیید نشده باشد. این دستورات ابزاری است که فعالیت‌های رسانه‌ای را با چالش مواجه کرده‌است؛ چون بسیاری از مطالب و گزارش‌ها را به سادگی می‌توانند ضد دینی، ضد ارزش‌های ملی و یا مخالف تأیید طالبان تعبیر کنند.
طالبان یک نهاد نظارتی را نیز برای نظارت از پخش و نشر رسانه‌ها موظف کرده‌اند تا قبل از نشر هرگونه خبر در رسانه‌ها، سانسور و ارزیابی شود. همین‌طور، مواردی نیز وجود داشته که خبرنگاران خودسرانه بازداشت و مجبور به انتشار اخبار مورد تأیید نهاد نظارتی طالبان شده‌اند.
مقررات جدید گروه طالبان، آزادی رسانه‌ها را در کشور به صورت کامل محدود کرده و خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای از ترس این‌که مبادا بازداشت شوند، به خودسانسوری روی آورده‌اند. هرگونه گزارش انتقادی توسط خبرنگاران در مورد نظام طالبانی به‌شدت سرکوب می‌شود و عدم فعالیت نهادهای حامی رسانه‌ها باعث تشدید این امر شده است، نهادهای که بعد از تسلط گروه طالبان در عرصه‌ی حمایت از رسانه‌ها به کارشان ادامه داده‌اند در بسیاری از موارد همگام با پالیسی گروه طالبان در حرکت بوده و به گونه‌ی نمادین فعالیت دارند.
بی‌تردید چنین وضعیتی تأثیر منفی بر خبرنگاران و کار رسانه‌ای می‌گذارد. برای همین تعدادی از خبرنگاران از ادامه‌ی کار خودداری کرده و با تحمل دشواری‌ها، تهدید و خطر بازداشت و شکنجه از سوی طالبان زندگی به سر می‌برند، خیلی‌های دیگر مجبور به فرار از کشور شده‌اند و در کشورهای همسایه با چالش‌های گوناگون زندگی می‌کنند در این میان تعداد اندکی از خبرنگاران توانسته‌اند در عملیات‌های تخلیه از کشور بیرون شوند به جاهای امن برسند.
