سه هفته مانده تا ضربالاجل مسدود شدن آرایشگاههای زنانه؛ اما رفتوآمد زنان به آرایشگاهها تغییری نکرده است. با وجود هشدارها و فرمان جدی طالبان، آرایشگران زن هنوز تصمیم نگرفتهاند که لوازم آرایشگاههای شان را جمع کنند یا خیر. با آنکه آرایشگران در شوک تصمیم اخیر طالبان اند اما همچنان به عنوان آخرین فرصت از مشتریهای شان پذیرایی میکنند.
وزارت امر به معروف و نهی از منکر گروه تروریستی طالبان، در مکتوبی به تمامی آرایشگاههای زنانه در ۳۴ ولایت کشور دستور داده است که در یک مهلت یک ماهه (از سوم سرطان تا سوم اسد 1402 خورشیدی) آرایشگاههای شان را ببندند.
اتحادیه صنفی دکانداران به گونهی رسمی به مالکان آرایشگاهها مکتوب و یا سندی مبنی بر بستن آرایشگاهها نداده است، اما شماری از مأموران طالبان در تماس تلفنی با آنها، خواستار مسدودکردن آرایشگاهها شدهاند.
شماری از آرایشگران زن در شهر کابل با نگرانی از تشدید مشکلات اقتصادی ناشی از مسدود شدن آرایشگاهها به نیمرخ میگویند که نمیدانند دیگر کدام راه را برای پیدا کردن نان امتحان کنند. آنان از سوی مالکان دکانهای شان نیز زیر فشار قرار دارند تا مکان را برای مشتریان جدید تخلیه کنند.
عزیزه قاسمی که دو ماه پیش یک آرایشگاه را در ناحیه سیزدهم شهر کابل به راه انداخته بود چند روز قبل از دستور بسته شدن آرایشگاهها، پول جواز فعالیت آرایشگاهش را به بانک پرداخت کرده بود و بخاطر رخصتیهای عید نتوانست جواز فعالیت بگیرد. او اکنون نه تنها قادر به اخذ جواز فعالیت نیست بلکه از دارایی که برای آرایشگاهش سرمایهگذاری کرده بود نیز مقروض و متضرر شده است.
عزیزه میگوید: «فقط از شبکههای اجتماعی خبر شدم که دکانهای ما را بسته میکنند، حیران استم که بعد از این چه کار کنم که برای اولادهایم نان پیدا کنم. از طرف دیگر پولی را که سرمایهگذاری کرده بودم هم از دست میدهم.»
سمیه (نام مستعار) یک آرایشگر زن در منطقه پل سرخ، از مربوطات ناحیه سوم شهر کابل است. او نیز به نیمرخ گفت از طرف اتحادیه صنفی تماسی دریافت کرده که گفتهاند کمکم وسایل آرایشگاه کوچکش را جمع کند و تا مهلت تعیین شده دکانش را ببندد.
از سویی هم مالک دکان او نیز پس از شنیدن خبر بسته شدن آرایشگاهها، او را زیر فشار قرار داده است که زودتر دکان را تخلیه کند تا به مشتری جدیدی به اجاره بدهد.
سمیه به نیمرخ گفت: «بیشتر از طالبان، از طرف مالک دکان خود زیر فشار استم که هر روز برای تصفیه حساب و تخلیه زنگ میزند تا برای دکانش مشتری جدید پیدا کند.»
سمیه سه کودک دارد و شوهرش معلول است که توانایی کار را ندارد. او تنها نانآور خانواده پنج نفره است. او میگوید: «دیگر گزینهای برای کار کردن ندارم. اگر آرایشگاهم را بسته کنند مجبورم برای گدایی به خیابان بروم.» سمیه میگوید تا زمانی که میتواند در برابر این تصمیم طالبان میایستد و دکانش را نمیبندد.
زهرا رضایی، دانشجوی ۲۳ ساله و کارمند یک آرایشگاه دیگر نیز به نیمرخ گفت که زیر فشار تخلیه و تصفیه حساب مالک دکانش قرار دارد.
او میگوید: «گرچند از طرف طالبان مکتوب رسمی به ما نیامده و اتحادیه صنفی هم چیزی نگفته است اما مالک دکانم هر روز بخاطر تصفیه حساب میآید و میپرسد که چه زمانی اینجا را تخلیه میکنیم. من مجبورم دکانی را که یک ساله به اجاره گرفته بودم زودتر تخلیه کنم وگرنه در نبود کار توان پرداخت اجارهاش را نخواهم داشت.»
زهرا از دو سال بدینسو مشغول حرفهی آرایشگری بود و این حرفه را به گونهی مسلکی آموزش دیده بود. او از این کارش مصارف تحصیل و خرج خانوادهاش را تأمین میکرد. زهرا پس از محرومیت از ادامهی تحصیل در دانشگاه اکنون کارش را نیز از دست میدهد.
گروه تروریستی طالبان دلیل بستن آرایشگاههای زنانه را «حرام بودن کاشت مو و ناخن و برداشت ابرو» و نیز «اسراف در اقتصاد خانوادهها» خوانده است.
محمدصادق عاکف، سخنگوی وزارت امر به معروف گروه طالبان در یک پیام ویدیویی گفته است که دلیل صدور فرمان بستن آرایشگاهها گرفتن پول از خانوادهی داماد برای آرایش عروس و انجام آرایشهای خلاف شرع بود.
او در این ویدیو میگوید: «در این وضعیت ناگوار اقتصادی، در آنجا(آرایشگاهها) بسیار اسراف و غلو وجود داشت. از خانواده داماد پول بیشتر گرفته میشد. از لحاظ شریعت جایز نیست که به یک انسان موهای یک انسان دیگر بخاطر زیبایی شانده شود. در آنجا ابروی زنان چیده میشد که در مخالفت آشکار با شریعت است و در هنگام آرایش از موادی استفاده میشد که هنگام وضو آب به بدن نمیرسید.»
صدور فرمان بستن آرایشگاههای زنانه از سوی سازمانهای مختلف با واکنش جدی روبرو شده است. دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان(یوناما) خواهان لغو این فرمان از سوی طالبان شده و از عواقب آن ابراز نگرانی کرده است. رینا امیری، نماینده ویژهی امریکا در امور زنان و حقوق بشر افغانستان نیز در تویتی گفته است که ممنوعیت طالبان بر آرایشگاهها حذف مکان مهم دیگر کار زنان است که برای تأمین معیشت خانوادههای خود تلاش میکنند. شماری از زنان معترض و آرایشگران زن نیز در یک گردهمایی اعتراضی از جامعه بینالمللی خواستند که این محدودیت علیه زنان را لغو کنند.
گرچند آمار مشخصی از تعداد آرایشگاههای زنانه در سطح کشور وجود ندارد اما طبق آمار تقریبی که اتاق تجارت و صنایع با رسانهها شریک کرده است حدود 12 هزار آرایشگاهها در سراسر افغانستان فعال است که نزدیک به 60 هزار زن در این عرصه کار میکنند. اما با بسته شدن آرایشگاهها به روی زنان، دهها هزار زن و دختر منبع درآمد شان را از دست خواهند داد.
قابل یادآوری است که گروه تروریستی طالبان قبل از صدور این فرمان، با نظارت از محل کار زنان آرایشگر به آنها دستور داده بودند که برای مشتریان خود محل مناسب برای ادای نماز تهیه کرده و از «آرایش غلیظ و خلاف شرع» اجتناب کنند.آرایشگران زن با پذیرفتن این محدودیتها به کارشان ادامه میدادند تا اینکه فرمان بسته شدن آرایشگاهها صادر شد.