گروه تروریستی طالبان در آخرین اقدام زنستیزانه آرایشگاهها را به روی زنان بستند و پس از صدور پیهم فرمانهای محدودکنندهی طالبان بر زنان، اکنون کمتر زنانی برای کار و کسب درامد از خانه بیرون میروند. اما شماری از زنان با وجود این محدودیتها به فکر کارآفرینی و راهاندازی تشبثات کوچک اند و شماری از زنان به هدف مقابله با محدودیتهای طالبان بر زنان در فضای عمومی، به تجارت آنلاین رو آوردهاند.
فرحناز فریبرز، خبرنگار 24 ساله با دو تن دیگر به تازگی«برند حریر» را در مرکز تجارتی داودزی در شهرکابل به راه انداخته است. فرحناز به نیمرخ میگوید با درنظرداشت تمام محدودیتهای طالبان بر زنان او و دوستانش سعی دارند برای دختران بازمانده از تعلیم و تحصیل زمینهی کار وکسب درامد را فراهم کنند.
فرحناز میگوید: «هدف از ایجاد این برند تنها ایجاد زمینهی کار برای دختران بازمانده از آموزش است، چون در شرایط فعلی تنها کاری که برای آنها میتوانم انجام بدهم همین ایجاد زمینهی کار است.»
او میگوید برای ایجاد این برند سه ماه تلاش نموده و برای سرپا کردن آن دوصد هزار افغانی هزینه کرده و سرانجام موفق به افتتاح این برند شده است.
اکنون 15 دختر بازمانده از مکتب و دانشگاه زمینهی کار در بخشهای خیاطی، گلدوزی، مهرهدوزی، فروشات و تبلیغات آنلاین در کنار فرحناز مشغول به کار شدهاند. فرحناز میگوید تصمیم دارد فعالیتهای تجارتیاش را به سایر ولایتهای کشور نیز گسترش بدهد اما در این امر به کمک نهادهای بیرونی و سازمانهای حامی زنان متکی است.
فرحناز گفت: «یک مقدار پولی را که داشتم نخواستم در خانه بماند، با جمعی از دخترانی که هنر داشتند این تصمیم را گرفتیم و در مدت سه ماه توانستیم این برند را افتتاح کنیم.»
تیم فرحناز با تشدید محدودیتها علیه زنان و دختران از سوی طالبان نگران از دست دادن تجارت و سرمایه شان هستند؛ نگرانی که سبب شده است شماری از زنان متشبث دیگر به تجارت آنلاین رو بیاورند.
زهرا(نام مستعار) 27 ساله، دانشآموختهی پالیسی و اداره عامه در دانشگاه کابل و تولید کننده صنایع دستی چون خامکدوزی و بافندگی است. او پس از تشدید محدودیتهای طالبان بر زنان، صنایع دستیاش را به گونهی آنلاین به فروش میرساند.
زهرا به نیمرخ گفت که او قبلا در شهرک دوازده امام در غرب کابل یک دکان کوچک برای فروش محصولات صنایع دستی داشت، سه دختر دیگر نیز در کنار او مشغول به کار بودند و دهها زن دیگر محصولات صنایع دستی شان را برای فروش نزد زهرا میگذاشتند. اما با رفتارهای آزار دهندهی ماموران امر به معروف و نهی از منکر طالبان و بازدیدهای مکرر آنان از محل کار زهرا، او وادار شد که دکانش را جمع کند و اجناسش را به خانه ببرد.
زهرا میگوید: «تقریبا هر روز ملاهای طالبان برای توصیه میآمدند و گاهی میدیدند که مردان وارد دکانم نشوند و یا من با مردانی که در همسایگیام دکان داشتند رفتوآمد میکنم یا نه. به من توصیه میکرد پوشش مدنظر شان را رعایت کنم.آنها حتا محصولاتم را یک به یک بررسی میکردند تا چیزی خلاف شرع آنها را به زنان نفروشم.»
به گفتهی زهرا، بهانهگیری طالبان اگر منجر به ضبط اموال او میشد دیگر منبعی برای کسب درامد نداشت. از این رو ترجیح داد محصولاتش را به خانه ببرد و به تجارت آنلاین بپردازد.
ماموران امربه معروف طالبان بارها از زهرا پرسیده است که «چرا پدر و یا برادرت کار نمیکنند؟»
به گفتهی او طالبان اصرار داشتند که باید مردان خانوادهاش را ملاقات کنند اما زهرا در برابر این بازجوییها دوام نیاورده و فروش محصولاتش را به گونهی آنلاین به راه انداخته است.
اکنون شش ماه است که او سفارش مشتریانش را به گونهی آنلاین ثبت کرده و پشت دروازه خانههای مشتریانش میرساند.
اما زهرا نگران سرمایهای است که ممکن طالبان حتا از فروش آن به گونهی آنلاین جلوگیری کند زیرا توسط یک زن مدیریت میشود.
زنان با وجود مبهم بودن سرنوشت شان زیر سلطهی طالبان همچنان در تقلای حضور در بازار و تجارت برای کسب درامد اند. اما گروه طالبان با بستن مکاتب و دانشگاهها به روی زنان و دختران، در نمایشگاههای بینالمللی زنان را دخیل میسازند تا به گفتهی این زنان تجارت پیشه «روی آپارتاید جنسیتی را که به راه انداختهاند سرپوش بگذارند.»
در تازهترین مورد گروه طالبان دومین «نمایشگاه امام ابوحنیفه» را در ماه سرطان امسال در شهرکابل برگزار کرد.
محمدیونس مومند، معاون اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان در پایان این نمایشگاه به رسانهها ادعا کرد که «در این نمایشگاه که بازدیدکنندگان خارجی از چهار کشور منطقه نیز حضور داشتند به ارزش 45 میلیون دالر با تاجران افغانستان قرارداد صورت گرفته است و در مجموع اضافهتر از 41 میلیون دالر غرفههای زنان در این نمایشگاه فروشات داشته است.»