نویسنده: پرستو یاری
در آستانه‌ی دومین سالروز سقوط نظام جمهوری قرار داریم. دو سال قبل از امروز در پانزدهم اگست سال 2021 میلادی بود که نظام جمهوری سقوط کرد و گروه طالبان بر اریکه قدرت تکیه زد و تمام دستاوردهای دو دهه اخیر نظام جمهوری را از بین بردند و سازوکارهای حقوقی و قانونی که مرعی‌الاجرا بود توسط گروه طالبان ملغا و تمام نهاد‌هایی که در حوزه‌ی حقوق بشری شهروندان فعالیت داشتند همه منحل اعلام شدند.
گروه طالبان بعد از [تسلط] بر افغانستان، اکثریت شهروندان را از حق شهروندی شان محروم و در انزوای مدنی، سیاسی و اجتماعی قرار دادند. زنان نسبت به اقشار مختلف جامعه بیشتر و بیشتر آسیب‌پذیر و از حقوق بشری شان کاملا محروم شدند. طی این مدت هرچه فرمانی از طرف اداره گروه طالب صادر شده است بر محرومیت زنان تأکید داشته و زنان را چون از حق آموزش، حق کار، حق آزادی گشت‌وگذار و غیره محروم نموده‌اند. طالبان به اهداف زن‌ستیزانه شان در سطح کشور نایل و به ناروایی خویش ادامه می‌دهند.
طالبان با وجودی که کشور را تسخیر کرده و هیچ مانعی را در راستای تحقق اهداف زن‌ستیزانه‌اش نمی‌بینند و در سطح کشور در این عملکرد خفقان‌آور موفق بوده‌اند و آنچه که خواسته‌اند بالای مردم بی‌دفاع خاصتا زنان تحمیل نموده‌اند. اما در سطح بین‌المللی هنوز هم در انزوای سیاسی قرار داشته و هیچ کشوری تا اکنون حاضر نشده است که رژیم دیکتاتور و یکجانبه طالبان را به رسمیت بشناسد. در این عرصه با چالش‌های زیادی مواجه هستند. حالا نیاز است که بالای انزوای گروه طالبان در سطح ملی و بین‌المللی مکث و به آن پرداخته شود.
با وجودی که شهروندان آزاده‌ی افغانستان به شمول زنان و مردان عملکرد گروه طالبان را طی دو سال تقبیح و در حمایت از حقوق اساسی شهروندان با قلمی، قدمی و صدای انزجار خویش را ابراز و به تداوم دادخواهی‌های شان کوشیده‌اند، اما در این میان، این دختران و زنان هستند که طی دو سال گذشته در صف اول اعتراضات و دادخواهی‌ها قرار داشته و صدای حق طلبانه شان را به گوش جهانیان رسانیده‌اند.
امروز که دو سال از سلطه‌ی خودخوانده طالبان می‌گذرد، این گروه در عرصه بین‌المللی تا هنوز هیچ موفقیت نداشته است؛ نه مشروعیت ملی دارند و نه بین‌اللملی. می‌توان قسمتی از چالش این گروه در عرصه بین‌المللی را حاصل زحمات زنانی دانست که بدون وقفه و با وجود همه اختناق جاری، به جاده‌ها برآمدند و به مقاومت و مبارزه‌ی مدنی علیه این گروه پرداختند.
زنان با اعتراضات مدنی و راهپیمایی‌های خیابانی شان گروه طالبان را در عرصه ملی و بین‌المللی به چالش کشیده‌اند. اگرچه موج اعتراضات و دادخواهی زنان به شدت سرکوب و حتا در مواردی با گلوله پاسخ داده شده، با آنهم این اعتراضات و دادخواهی‌ها در داخل کشور و دادخواهی‌های زنان در خارج کشور باعث شد که حقوق زنان به گفتمان اصلی جامعه بین‌المللی مبدل شود و در سرخط رسانه‌های ملی و بین‌المللی قرار بگیرد. جامعه بین‌المللی نیز در اثر همین مبارزات و تلاش‌های زنان تا اکنون از به رسمیت شناختن گروه طالبان امتناع ورزیده است.
گروه طالبان با ایدئولوژی سرکوب‌گرایانه حق هرگونه اعتراض و آزادی بیان را از مردم افغانستان سلب نموده است. اما دادخواهی‌های زنان در داخل و خارج از کشور این پیام را به طالبان و جهانیان نشان داده است که دختران و زنان امروز کنشگر، پرسشگر، روشن‌نگر، توانمند و نترس هستند و حرفی برای گفتن دارند. در واقع زنان با پیکار بی‌وقفه ثابت کردند که طالبان در درازمدت نمی‌توانند با تهدید و ارعاب جلو حق‌خواهی آنان را بگیرند. به جهانیان نیز این پیام واضح را رساندند که بدون حضور زنان امکان ندارد در عرصه‌های مدنی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به موفقیت نایل شد و با نادیده گرفتن زنان نمی‌توان به هیچ حاکمیتی مشروعیت بخشید.
