دو سال پس از تسلط دوبارۀ گروه تروریستی طالبان بر افغانستان، زنان و شهروندان معترض کشور روزهای 13 تا 20 آگست امسال را به عنوان «هفتۀ همبستهگی با مردم افغانستان» نامگذاری کردند.
در این هفته، تجمعات اعتراضی گسترده از سوی شهروندان افغانستان در شهرهای مختلف جهان برگزار و کارزاری نیز با هشتگ «نه_به_طالبان» در شبکههای اجتماعی راهاندازی شد. اسپیسهای توییتری و راهاندازی گفتوگوهای مجازی بخش دیگری از کارزار یکهفتهیی زنان و شهروندان معترض کشور علیه گروه تروریستی طالبان بود.
زنان و شهروندان معترض افغانستان در این اعتراضها مطالباتی را مطرح کردند و خواستهای مشخصی را پیش کشیدند.
به رسمیتشناسی آپارتاید جنسیتی
با گذشت دو سال از تسلط طالبان بر افغانستان و صدور بیش از 50 دستور علیه زنان، بحثها دربارۀ وقوع آپارتاید جنسیتی در کشور نیز با جدیت بیشتری مطرح شدهاست. در اعتراضاتی که در هفتۀ همبستهگی با مردم افغانستان برگزار شد، یکی از خواستهای اصلی معترضان، به رسمیت شناختن آپارتاید جنسیتی بود.
به رسمیتشناسی این موضوع سازمان ملل متحد و کشورهای عضو آن را مکلف میسازد که مکانیسمهای ویژۀ حفاظتی زنان را طرح و اجرا کنند.
کارشناسان سازمان ملل متحد، به شمول ریچارد بنت، گزارشگر ویژه در امور حقوق بشر برای افغانستان نیز در یک بیانیۀ مشترک، اعلام کردند که اکنون بحث در مورد وقوع آپارتاید جنسیتی در افغانستان «ضروری» شدهاست.
پیشتر از آن، گوردون براون، نخست وزیر پیشین بریتانیا و سفیر سازمان ملل متحد در امور آموزش جهانی در مقالهیی در روزنامۀ گاردین گفته بود که «آنچه که دختران در افغانستان تجربه میکنند، یک اختلال موقتی نیست. این چیزی کمتر از آپارتاید جنسیتی نیست».
پیش از این اعتراضات، این مسأله به این جدیت و گستردهگی از سوی معترضان، کارشناسان سازمان ملل متحد و چهرههای شناختهشدۀ جهانی، مطرح نشده بود.
پایان دادن به رژیم طالبان
پایان دادن به رژیم طالبان در افغانستان، دومین خواست جدی معترضان در هفتۀ همبستهگی بود. در قطعنامۀ مشترکی که از سوی معترضان صادر شده آمدهاست که آنها خواستی به جز «پایان بدون قید و شرط رژیم طالبان» ندارند.
برای اولینبار است که مسألۀ سرنگونی رژیم طالبان با چنین جدیت و گستردهگی از سوی معترضان در شهرهای مختلف جهان مطرح میشود. این موضوع نشان میدهد که زنان و شهروندان معترض کشور، رویکرد تعامل با طالبان را که در اولین روزهای تسلط این گروه بر کشور مطرح بود، به صورت کامل کنار گذاشتهاند و برای آیندۀ عاری از طالبان و اندیشههای طالبانی مبارزه میکنند.
پیگرد قانونی طالبان در دادگاه لاهه
خواست دیگر زنان و شهروندان معترض افغانستان، تشکیل پرونده برای گروه طالبان به جرم «جنایت علیه بشریت» در دادگاه کیفری بینالمللی بود. کارشناسان سازمان ملل نیز در بیانیۀ خود رسماً اعلام کردهند که اقدامات طالبان علیه زنان «آزار و اذیت جنسیتی» و «جنایت علیه بشریت» است. گوردون بروان هم در مقالۀ خود گفته که زمانی آن فرا رسیده که سرکوب زنان افغانستان توسط طالبان «جنایت علیه بشریت» اعلام شود.
همچنان، ده نهاد معتبر حقوق بشری بینالمللی، از جمله عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر در یک بیانیۀ مشترک از دادستان دیوان کیفری بینالمللی خواستهاند که باید از بررسی تمام الگوهای جنایات ناشی از اقدامات گروههای مسلح در افغانستان از جمله جنایات طالبان علیه زنان وکودکان، اطمینان حاصل کند.
حمایت از ایجاد حکومت فراگیر و دموکراتیک
یکی دیگر از جدیترین خواستهای شهروندان معترض افغانستان، حمایت جامعۀ جهانی از تشکیل حکومت فراگیر و دموکراتیک در کشور بود.
در قطعنامۀ سراسری معترضان آمدهاست که «سازمان ملل متحد و همۀ کشورها باید از یک دولت فراگیر مبتنی بر رأی مردم حمایت کنند و اجازه ندهند که یک گروه تروریستی و مزدور برای مدت نامعلوم بر سر اقتدار بماند و سرنوشت مردم را گروگان بگیرد.»
هرچند در این اعتراضات، برای اصطلاحاتی چون «حکومت فراگیر» و «دولت مشروع» تعریف روشن ارایه نشدهاست، اما طرح چنین خواستهای نیز نشان میدهد که معترضان با ایدئولوژی و تمام بنیادهای فکری طالبان مخالف هستند.
قطع هر گونه تعامل با طالبان
با توجه به افزایش سطح تعامل کشورهای جهان با طالبان در آستانۀ دومین سال تسلط این گروه بر افغانستان، پایان دادن به هر گونه تعامل با این گروه، یکی از جدیترین خواستهای معترضان در هفتۀ همبستهگی بود.
در مادۀ چهارم قطعنامۀ مشترک معترضان از سراسر جهان آمدهاست که «با طالبان نباید با هیچ بهانه و ترفندی تعامل صورت گیرد و این گروه تروریستی نباید از سوی هیچ کشور و نهادی به رسمیت شناخته شود. هر نوع تعامل با طالبان و به رسمیتشناختن این گروه تروریستی، به معنای تعامل با تروریسم و رسمیتدادن به تروریستان است».
توقف ارسال کمکهای نقدی به طالبان، تشدید تحریمها علیه رهبران این گروه و حمایت از گروههای آزادیخواه از دیگر مطالبات شهروندان معترض افغانستان در هفتۀ همبستهگی از جامعۀ جهانی بود.
خواستها و مطالبات زنان معترض و شهروندان افغانستان، در اعتراضاتی که در هفتۀ همبستهگی برگزار شد، بیش از هر وقت دیگری منسجم و هماهنگ بود و این مسأله را میتوان یک نقطۀ عطف در روند این اعتراضات و یک گام به جلو شمرد.