هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل، روز گذشته (19 سپتمبر) درحالی آغاز به کار کرد که بهجز جوبایدن رییسجمهور امریکا، رهبران سایر کشورهای عضو دایمِ شورای امنیت (بریتانیا، روسیه، فرانسه و چین) در این نشست حضور نداشتند و آقای بایدن نیز در سخنرانی خود پیرامون مسایل مهم جهانی، از جمله وضعیت حقوق بشر، هیچ اشارۀ مشخصی به وضعیت زنان در افغانستان نکرد و حتا نامی از این کشور نبرد.
این نشست با سخنرانی آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد آغاز شد. او خطاب به سران و نمایندهگانِ کشورها گفت: همه باید به منشور سازمان ملل پیرامون حقوق اساسی بشر عمل کنیم. او با اشاره به نابرابری جنسیتی در جهان، آن را یک واقعیت خواند و ادامۀ مشکلات و محدودیتها بر سر راهِ زنان مانند مردسالاری و تحمیل پوشش اجباری در برخی کشورها را، نشانۀ عدم پیشرفت در این زمینه تلقی کرد و «برابری جنسیتی» را نه یک لطف درحقِ زنان، بلکه راهی مطمین برای حل مسایل جهانی عنوان کرد.
همچنین آقای گوترش ضمن صحبت از تغییرات اقلیمی و اهداف توسعۀ پایدار، نسبت به افزایش نظامهای سرکوبگر و کاهش دموکراسیها در جهان هشدار داد و گفت: در افغانستان حقوق زنان به شکل سیستماتیک نقض میشود.
اما جوبایدن رییسجمهور ایالات متحدۀ امریکا که پس از آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد در این نشست سخنرانی کرد، بهرغم اشاره به موضوعاتی نظیر جنگ اوکراین، دموکراسی، حقوق بشر و حقوق زنان و تلاش برای گسترش ارزشهای دموکراتیک و نقش حمایتی امریکا در این زمینه در جهان، هیچ نامی از افغانستان نبرد و هیچ پیام هشداری به نشانی طالبان برای رعایت حقوق بشری زنان نداشت. همچنین آقای بایدن در هنگام ورود به مجمع عمومی سازمان ملل، به پرسش خبرنگاران که “آیا دربارۀ حقوق زنان افغانستان صحبت خواهید کرد؟” پاسخی نداد.
بیاعتنایی امریکا به مسایل حقوق بشری زنان افغانستان به عنوان اصلیترین کشورِ دخیل و مسؤول در این زمینه، درحالی است که کشور ایرلند در حاشیۀ نشست مجمع عمومی سازمان ملل، جلسۀ ویژهیی را به منظور دفاع از حقوق زنان افغانستان و حمایت از مطالبات انسانیشان برگزار کرده بود. میزبانی این جلسۀ ویژه را نمایندهگی سیاسی ایرلند در سازمان ملل برعهده داشته است. شماری از بانوان فعال افغانستان مانند حبیبه سرابی و فوزیه کوفی و نیز مقامات و نمایندهگان سایر کشورها همچون وزیرخارجۀ کانادا و اندونزیا در این جلسه حضور داشتهاند و در مورد مسایل حقوق بشری افغانستان صحبت کردهاند.
از سوی دیگر، جان کربی سخنگوی شورای امنیت کاخ سفید، پیشتر در توضیح سیاست خارجی امریکا در قبال افغانستان گفته بود: «ما در حال حاضر هیچ برنامهیی برای به رسمیت شناختن طالبان نداریم. اما اگر طالبان در پی کسب مشروعیت اند، باید به تعهداتشان در قبال جامعۀ بینالملل دربارۀ نحوۀ حکومتداری بهویژه در رفتار با زنان و دختران عمل کنند. اکنون آنها نهتنها به تعهداتشان عمل نکردهاند، بلکه برعکس عمل کردهاند. بنابراین، به رسمیتشناسی آنان ممکن نیست.»
در هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل، کرسی افغانستان مانند دو سال قبل، خالی بود. آقای نصیراحمد اندیشه نمایندۀ دایمی افغانستان در مقر سازمان ملل در ژنیو، در اینباره میگوید: «افغانستان فقط یک دیپلمات و نماینده در نیویارک دارد که آقای فایق است و او بهشدت مصروف جلسات جانبیِ نشست مجمع عمومی است که به ابتکار کشورها برای بحث روی مسایل مهمِ طرفین برگزار میشود. کرسی و نمایندهگیِ ما در مجمع عمومی مشکل حقوقی ندارد و در جلسات جانبی موضوع لابی برای به رسمیتشناسی آپارتاید جنسیتی را تعقیب میکند.»
آنچه تا کنون دربارۀ مسایل افغانستان و وضعیت حقوق بشری این کشور بهویژه در ارتباط با زنان و دختران در هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شده، متناسب با شدت بحرانهای جاری و مطالبات و اعتراضات مدنی زنان و مردانِ افغانستان نبوده است. اما این نشست به مدت یک هفته ادامه خواهد یافت و در آن سران و نمایندهگان سایر کشورهای جهان نیز پیرامون مسایل مهمِ جهانی از جمله جنگ اوکراین، تغییرات اقلیمی، صلح، پیشرفت و توسعۀ پایدار سخنرانی خواهند کرد. همچنین در حاشیۀ این نشست، سران و نمایندهگان کشورها میتوانند به ابتکار یکدیگر روی موضوعات مورد علاقۀ کشورهایشان رایزنی و مذاکره کنند. تا کنون سران و نمایندهگانِ کشورهای برازیل، ایالات متحدۀ امریکا، ترکیه و قطر در 78اُمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کردهاند. دیده شود که تا پایان این نشست، چه مباحثی دربارۀ افغانستان از سوی سران و نمایندهگان سایر کشورها مطرح میشود و در نهایت چه حاصلی برای جنبشهای اعتراضی زنان و چه تأثیرات مثبتی برای وضعیت جامعۀ افغانستان به دنبال خواهد داشت.