کمیسیون مستقل حقوق بشر با نشر گزارشی از خشونت‌ها با زنان طی ده ماه نخست سال جاری میلادی می‌گوید 95.8 درصد خشونت‌ها با زنان در داخل خانه صورت می‌گیرد.
این کمیسیون امروز(پنج‌شنبه، ششم قوس 1399 خورشیدی) با تدویر کنفرانس مطبوعاتی نتایج مستندسازی ده ماه گذشته‌اش را منتشر کرد.
در گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر که از ماه جنوری تا اکتبر 2020 میلادی را احتوا می‌کند آمده است که آمار ثبت خشونت‌ها طی این ده ماه نسبت به زمان مشابه در سال گذشته 11 درصد کاهش یافته اما بازهم 3477 مورد خشونت علیه زنان ثبت شده است.
شبنم صالحی، کمیشنر کمیسیون مستقل حقوق بشر در این برنامه گفت: بانک اطلاعاتی این کمیسیون نشان میدهد که در ده ماه (جنوری تا اکتبر سال 2020 م) به تعداد 3477 مورد خشونت با زنان در دفاتر کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان ثبت شده است. در حالی که در ده ماه سال 2019 میلادی، تعداد 3910 مورد خشونت با زنان در بانک اطلاعات کمیسیون ثبت شده بود و مقایسه این موارد نشان میدهد که آمار خشونت با زنان در ده ماه سال روان نسبت به سال قبل در حدود 11 درصد کاهش داشته است.
اما خانم صالحی تصریح کرد که این کاهش ممکن است ناشی از عوامل متفاوتی از قبیل محدودیت در دسترسی زنان به ارگان‌های عدلی و قضایی، گسترش ناامنی در مناطق متفاوت کشور و قرنتین در پی شیوع ویروس کرونا باشد.
انواع خشونت
در گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر آمده است که خشونت علیه زنان به انواع گوناگون همچون خشونت فزیکی، خشونت جنسی، خشونت زبانی و روانی، خشونت اقتصادی، اخراج از منزل، ازدواج اجباری، ازدواج زودهنگام، ممانعت از حق انتخاب همسر، بد دادن و بدل دادن، ممانعت از حق تحصیل و غیره صورت می‌گیرد.
خشونت فزیکی
گسترده‌ترین و رایج‌ترین نوع خشونت با زنان خشونت فزیکی و جسمی است.
شبنم صالحی، کمیشنر کمیسیون مستقل حقوق بشر گفت: خشونت فزیکی 35.7 درصد کل موارد خشونت با زنان را تشکیل میدهد.
خشونت‌های حاد
براساس گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر در جریان سال 2020 میلادی، 281 مورد خشونت حاد از قبیل قتل، تجاوز، اختطاف و خودکشی در کشور اتفاق افتاده است.
از میان 281 مورد، 167 مورد قتل زنان بوده که بیش‌ترین قضایای قتل، قتل‌هایی است که از سوی اعضای خانواده صورت می‌گیرد.
رسیدگی به این رویدادها مسؤولیت پولیس و نهادهای عدلی و قضایی است. اما کمیسیون مستقل حقوق بشر می‌گوید تاکنون از میان 281 مورد قضیه حاد خشونت با زنان، عاملان 123 قضیه دستگیر و عاملان 158 قضیه دیگر هنوز دستگیر نشده‌اند.
خشونت جنسی
ثبت رویدادهای خشونت جنسی از مسایل تابو در جامعه سنتی افغانستان است، و بسیاری از قضایا کتمان می‌شود، اما بازهم در مدت ده ماه نخست سال جاری میلادی حدود 130 مورد خشونت جنسی با زنان در دفاتر کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان ثبت شده است.
خانم صالحی در این مورد گفت که این رقم، 3.7 درصد کل موارد خشونت با زنان در سطح کشور را شامل می‌شود.
حادترین موارد خشونت جنسی، تجاوز جنسی است که 23 مورداز 130 رویداد ثبت شده را تشکیل میدهد.
خشونت زبانی و روانی
تحقیر، دشنام و تهدید از اشکال رایج این نوع خشونت‌ها است که می‌تواند اثرهای منفی را بر شخصیت و روان زنان بگذارد.
براساس اطلاعات کمیسیون مستقل حقوق بشر 1120 مورد خشونت زبانی و روانی با زنان در ده ماه سال جاری است که 32.2 درصد کل خشونت‌ها علیه زنان را تشکیل میدهد.
شبنم صالحی، کمیشنر کمیسیون مستقل حقوق بشر گفت: این نوع خشونت‌ها به شکل تهدید به ازدواج مجدد و یا دادن طالق اجباری از سوی همسر، تمسخر و سخنان تحقیرآمیز، نسبت اتهام، تهدید به بی‌سرنوشتی، تهدید به قتل و تهدید به تجاوز بر اقارب ثبت شده است.
خشونت اقتصادی
601 مورد خشونت اقتصادی در دفاتر کمیسیون مستقل حقوق بشر ثبت شده است که 17.3 درصد از مجموع موارد خشونت با زنان در این مدت را تشکیل میدهد.
این نوع خشونت شامل محرومیت زنان از دریافت نفقه، بی‌صلاحیتی در مصارف خانواده، محرومیت از حق میراث، فروش ملکیت‌های باارزش شخصی مخصوصاً زیورات، جلوگیری از کار و اشتغال زنان می‌باشد.
اخراج از منزل، ازدواج اجباری، ازدواج زودهنگام، ممانعت از حق انتخاب همسر، بد دادن و بدل دادن و ممانعت از حق تحصیل از جمله گونه‌های خشونت است که در ده ماه سال جاری میلادی 385 قضیه در کمیسیون مستقل حقوق بشر به ثبت رسیده است.
پیامدهای خشونت بر زنان
کمیسیون مستقل حقوق بشر، اما پیامدهای این خشونت‌ها را نگران‌کننده می‌خواند.
خانم صالحی در این مورد گفت: اِعمال خشونت بر زنان پیامدهای ناگوار برای صحت، حرمت و شأن اجتماعی و وضعیت زندگی و رفاه زنان دارد. به طور نمونه، طی ده ماه نخست سال 2020 به تعداد 1339مورد بی‌سرنوشتی، 26 مورد ترک منزل، 58 مورد فرار از منزل، 536 مورد تقاضای جدایی، 247 مورد جراحت، 328 مورد مشکلات روانی و غیره پیامدهای معمول خشونت با زنان بوده است.
او افزود که از مجموع 3477 مورد خشونت ثبت شده از سوی این کمیسیون در 482 مورد مساعدت‌های حقوقی، در 483 مورد دادخواهی برای دسترسی زنان به عدالت، در 346 مورد معرفی توسط مکتوب به نهادهایی مانند وزارت امور زنان، وزارت عدلیه، شفاخانه و نهادهای خیریه در 315 مورد انتقال بین نهادها و در 715 مورد معرفی به نهادهای پولیس و سارنوالی صورت گرفته است.
محل وقوع خشونت با زنان
شبنم صالحی، کمیشنر کمیسیون مستقل حقوق بشر گفت از مجموع 3477 مورد خشونت در حدود 3331 مورد؛ یعنی 95.8 درصد در محیط خانه رخ داده است. بقیه موارد در جاده یا کوچه، محل کار یا اداره و شفاخانه، مکتب یا دانشگاه، در توقیف‌گاه یا زندان رخ داده است.
بالاترین آمار خشونت با زنان در ولایت‌های کابل 1376 مورد، قندهار 340 مورد، بامیان 318 مورد، بلخ 282 مورد، ننگرهار 218 مورد، هرات 209 مورد، دایکندی 159 مورد ثبت شده است.
خانم صالحی در این مورد گفت که این ولایت‌ها به خاطر بهبود شرایط دسترسی به عدالت برای زنان آمارهای بیشتر ثبت خشونت را داراست.
به گفته‌ی او، در روستاها و مناطق ناامن ممکن خشونت‌های بیشتری صورت بگیرد ولی به خاطر عدم دسترسی زنان به نهادهای حامی زنان و اداره‌های عدلی و قضایی، امکان ثبت قضایا وجود ندارد.
کمیسیون مستقل حقوق بشر می‌گوید وجود عرف و سنت‌های ناپسند، نبود امنیت و ضعف در حاکمیت دولت در ولسوالی‌ها و ولایت‌ها، عدم برخورد قاطعانه با مجرمان و فرهنگ معافیت از مجازات، فساد اداری و سوءاستفاده از موقف وظیفه‌ای، دخالت افراد متنفذ در امر رسیدگی به قضایا، دسترسی محدود زنان به عدالت، فعالیت افراد و گروه‌های مسلح غیرمسؤول، حمایت ناکافی از قربانیان خشونت علیه زنان، بی‌سوادی و سطح پایین آگاهی مردم، فقر و بیکاری و افزایش اعتیاد به مواد مخدر؛ منحیث عوامل اصلی خشونت با زنان شمرده شده است.
راه حل کاهش خشونت با زنان
کمیسیون مستقل حقوق بشر آگاهی‌دهی از موقعیت حقوقی زنان در خانواده و جامعه؛ مبارزه با حاکمیت مردسالاری؛ استقلال مالی زنان؛ مشارکت زنان در سطوح کلان سیاست‌گذاری؛ تقویت جایگاه زنان در محاکم عدلی و قضایی و ساختارهای امنیتی؛ تعدیل منع آزار و اذیت زنان و جرم‌انگاری تمام مصادق آزار و اذیت؛ تعدیل قانون منع خشونت با زنان و کود جزا با هدف برداشتن قید انصراف قربانی از دعوا و گسترش خانه‌های امن برای حمایت از قربانیان خشونت را به عنوان راهکارهایی برای کاهش خشونت با زنان در کشور پیشنهاد می‌کند.
