گروه تروریستی طالبان در یک دستور تازه، دانشگاههای دولتی و خصوصی را بر روی دانشجویان دختر مسدود کرده است.
بر اساس مکتوبی که با شماره «۲۲۷۱» و به تاریخ ۲۹ قوس ۱۴۰۱ خورشیدی از سوی وزارت تحصیلات عالی گروه طالبان به دانشگاههای دولتی و خصوصی فرستاده شده، این تصمیم در جلسه کابینه این گروه اتخاذ شده است.
در این مکتوب که آن را ندامحمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی گروه طالبان امضا کرده، از دانشگاههای دولتی و خصوصی خواسته شده است که دستور تعطیلی دانشگاهها بر روی دختران را فوری عملی کنند و از اجرایی شدن آن گزارش بدهند.
گروه طالبان از زمان تسلط بر افغانستان در ۲۴ اسد ۱۴۰۰ خورشیدی، محدودیتهای شدید علیه زنان در افغانستان وضع کرده است.
ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم، ممنوعیت رفتن زنان به پارکهای تفریحی، حمامهای عمومی و ورزشگاهها، اعلام پوشش اجباری، حذف زنان از ادارههای دولتی، محدودیت بر سفر و حضور زنان در اجتماع از عمدهترین محدودیتهایی است که در بیش از یک سال گذشته طالبان علیه زنان افغانستان اعمال کردهاند.
با وجود همه این محدودیتها، باز بودن دروازه دانشگاهها، تنها روزنهی امید برای دختران بود که اکنون مسدود شده است.
اعلام مسدون شدن دانشگاهها بر روی دختران همزمان بود با جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد افغانستان. آنتونیو گوترش، سرمنشی سازمان ملل متحد در این جلسه از گروه طالبان خواست که حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان را رعایت کند.
نمایندگان آمریکا و بریتانیا در جلسه شورای امنیت، اقدام گروه تروریستی طالبان را برای مسدود کردن دانشگاهها بر روی دختران، محکوم کردند.
خشم و یأس
مسدود شدن دانشگاههای دولتی و خصوصی بر روی دختران، با واکنشهای گسترده فعالان حقوق زن و شهروندان افغانستان مواجه شده است؛ واکنشهایی که بیشتر نشانه خشم و یأس است.
شهرزاد اکبر، رییس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در واکنش به این تصمیم گروه طالبان، افغانستان را «گور دستهجمعی آرزوهای زنان و دختران» دانسته است.
خانم اکبر افزوده که وضعیت زنان افغانستان مصداق «زنده به گور بودن» است و «شرم و نفرین نثار حاکمانی که این نابرابری را تحمیل میکنند و آنانی که این وحشت را توجیه میکنند.»
سمیرا حمیدی، کمپاینر سازمان عفو بینالملل گفته است که گروه طالبان از زنان دانشآموخته میترسند و میدانند که زنان و دختران آگاه هرگز آنها را نمیپذیرند.
او هشدار داده که گروه طالبان پس از اجبار دختران دانشجو به ماندن در خانه، در گام بعدی داکتران و پرستاران زن را نیز مجبور خواهند کرد که در خانه بمانند.
فوزیه کوفی، عضو پارلمان پیشین افغانستان خطاب به مردان افغانستان نوشته است که اگر تا به حال نسبت به ممنوعیت آموزش در مکاتب، واکنش نشان ندادهاید، خیر است، اما «اینکه امروز دختران شما اجازه رفتن به دانشگاه را ندارد چه میکنید؟ تماشا؟»
این عضو مجلس پیشین افغانستان در ادامه گفته است که «شرم ما باد اگر فقط تماشاگر ظلم هستیم.»
منیژه باختری، سفیر افغانستان در اتریش، گفته است که تصمیم گروه طالبان مبنی بر مسدود کردن دانشگاهها بر روی دختران، یکبار دیگر ثابت کرد که گروه طالبان هیچ احترامی به حقوق بشر و حقوق زنان قائل نیست.
او این تصمیم گروه طالبان را «غیرقابل پذیرش» و نقض شدید حقوق زنان و دختران دانسته است و افزوده که تداوم چنین سیاستهای تبعیضآمیز، افغانستان را به شدت متضرر خواهد کرد.
محمد امین احمدی، عضو پیشین هیأت مذاکره کننده صلح افغانستان و مبلغ مبارزه مدنی بدون خشونت، مسدود شدن دانشگاهها بر روی دختران را «آپارتاید تمام عیار» و بدتر از آپارتاید نژادی دانسته است.
آقای احمدی گفته است که «به موجب کنوانسیون مربوطه، این عمل مصداق جنایت علیه بشریت بوده و از جرائم بینالمللی است.»
او برای شناسایی این تصمیم گروه طالبان به عنوان آپارتاید جنسیتی و جنایت علیه بشریت، راهاندازی یک کمپاین جهانی را «نیاز اساسی» و«بسیار سرنوشتساز» دانسته است.
جمعی از فعالان مدنی و حقوق زن افغانستان در واکنش به اقدام تازه گروه طالبان با نشر یک اعلامیه، خواستار توقف کمکهای مالی جهان به طالبان و اقدام عملی در برابر جنایات این گروه شدهاند.
آنها این تصمیم گروه طالبان را «ضد بشری» و «جنایت قرون وسطایی» دانسته و گفتهاند که با اجرایی شدن این تصمیم زنان بیشتر از گذشته از اجتماع رانده خواهند شد و به انزوای مطلق خواهند رفت.
در اعلامیه این فعالان مدنی و حقوق زن آمده است که «کشورهایی که هم اکنون هفتهوارمیلیونها دالر به نام کمکهای بشر دوستانه به صورت پیدا و پنهان به طالبان میدهند، آنها را در تداوم جنایت علیه مردم و نقض حقوق بشری زنان جریتر مینمایند.»
آنها کشورهایی را که به گروه طالبان به صورت مستقیم کمک مالی ارسال میکنند در قبال جنایات این گروه مسئول دانستهاند.
لحظه غمانگیز برای حقوق زنان
مسدود شدن دانشگاهها بر روی دانشجویان دختر از سوی گروه طالبان، علاوه بر واکنش فعالان حقوق زن و شهروندان افغانستان، واکنش سازمانهای بینالمللی و شماری از چهرههای مطرح جهان را نیز به همراه داشته است.
سازمان بینالمللی دیدبان حقوق بشر این اقدام گروه طالبان را «تصمیم شرم آور» خوانده است که حق آموزش زنان و دختران را نقض میکند.
دیدبان حقوق بشر گفته است که گروه طالبان هر روز به صراحت اعلام میکنند که حقوق اساسی شهروندان افغانستان، به ویژه زنان را رعایت نمیکنند.
الیف شافاک، نویسنده مشهور ترکی – بریتانیایی، این تصمیم گروه طالبان را «وحشتناک، تعصبآمیز و زنستیزی محض» و «لحظه غمانگیز و دلخراش برای حقوق زنان» دانسته است.
او در پیامی که در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده است، با اشاره به پیامدهای این تصمیم گروه طالبان نوشته است که «حتا تعداد بیشتری از دختران در سنین پایین ازدواج خواهند کرد و میلیونها زن ساکت خواهند شد. تمام پزشکان، معلمان، وکلا، هنرمندان زن فوقالعاده آینده افغانستان… همگی از فضای عمومی دور نگه داشته خواهند شد و اساسیترین حقوق بشریشان ربوده خواهد شد.»
نویسنده کتاب مشهور «ملت عشق» افزوده که «قلبم درد میکند. جامعه جهانی نمیتواند زنان و دختران افغانستان را رها کند.»
دفتر جنوب آسیای سازمان عفو بینالملل با نشر یک اعلامیه، آموزش را یک حق اساسی بشری دانسته است و خواستار لغو فوری تصمیم طالبان مبنی بر مسدود شدن دانشگاهها بر روی دختران شده است.
این نهاد گفته است که طالبان باید به زنان در تمام سنین، اجازه دهند تا در مکاتب و دانشگاهها تحصیل کنند و از برنامههای تبعیضآمیز خود که به طور مستقیم بر زنان و دختران تأثیر میگذارد دست بردارند.
سازمان عفو بینالملل در اعلامیه خود گفته است، سیاستهایی که در حال حاضر توسط گروه طالبان دنبال میشود «تبعیضآمیز»، «ناعادلانه» و«ناقض قوانین بینالمللی» است.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان گفته است که این تصمیم طالبان حق دسترسی به آموزش برابر را بیشتر نقض میکند و حذف زنان از جامعه افغانستان را عمیقتر میسازد.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد از گروه طالبان خواسته است که این تصمیم را فورا لغو کنند.
رینا امیری، نماینده ویژه آمریکا در امور زنان افغانستان گفته است که این تصمیم گروه طالبان نشان میدهد آنها در حال بازگشت به سیاستهای افراطی دهه ۹۰ میلادی هستند که نیمی از جمعیت و ثبات افغانستان را درهم میکوبد.
او افزوده که ممانعت از آموزش دختران جزئی از فرهنگ افغانستان نیست و جامعه جهانی باید همانند مردم افغانستان این تصمیم طالبان را رد کند.
خانم امیری گفته است که ما در نقطه عطف قرار داریم و جامعه جهانی باید موضع قاطعانه در قبال این سیاستهای افراطی اتخاذ کند.
او هشدار داده است که ناکامی در اتخاذ موضع قاطعانه علیه طالبان، این گروه را جسورتر میکند و الهامبخش گروههای تندرو در جاهای دیگر جهان خواهد شد و حقوق زنان، دختران و گروههای آسیبپذیر را فراتر از افغانستان به خطر خواهد انداخت.
