زندگی زنان در تاریخ معاصر افغانستان به ویژه بعد از نیمه دوم قرن بیستم تا اکنون، مثل سائر مسائل اجتماعی و سیاسی فراز و نشیب های فراوانی را بخود دیده است، زنان گاهی تاکرسی های بلند سیاست و قانون گزاری بالا کشیده شده اند و گاهی از همه عرصه های اجتماعی حذف شده اند، فرصت برسی تمامی این دوران در حوصله این یاد داشت نیست اما آنچه نویسنده در دوران جمهوری اسلامی افغانستان از نزدیک شاهد آن بوده است در این یادداشت بصورت اجمالی مرور خواهد شد.

امروز هشتم مارچ، روز جهانی زن بود، کشورها و سازمان‌های بین‌المللی مختلف به این مناسبت اعلامیه نشر کردند و بیانیه دادند.

این نوشته سفیدخوانی اثر تازه‌ی مصطفا صمدی شاعر هراتی به نام «زنمرگی» است که به غیبت زن افغانستانی در وضعیت کنونی کشور پرداخته است. در ابتدا به چندوچون این غیبت، اشاراتی می‌رود که در ادامه با تمرکز بر کتاب زنمرگی، بیشتر گشوده می‌شود.

به کشورهای ذی‌دخل در قضایای افغانستان به عنوان کلام آخر باید گفت که اگر در پی نجات ما زنان افعانستان از بحران موجود نیستید، باشد، ما را به حال خودمان بگذارید و دیگر بر ما اشک تمساح نریزید! به قول  شاعر : «از طلا گشتن پشیمانیم ما را مس کنید!».

سخن‌ گفتن از برابری زن، در زمینه‌یی که اساساً مردانه و ضدآزادی‌ست، به طنز تلخی می‌ماند که صرفاً مایۀ آزار است. نابجا، پرگویانه و حتی انحرافی. فضای واقعی وقتی از تمام جهات، به واسطۀ نظامی آیینی-اساطیری، توتالیتر، مردانه و مطلقاً ضد واقعیت، آن‌هم به طرز تاریخی و فرهنگی اشغال شده‌ باشد، پیشکش مفهوم عدالت و برابری چه معنا دارد؟

سیمون دوبووار، پیامبر فلسفی و تاریخی زنان در مصاحبه‌ای که در سال 1972 میلادی با آلیس شوارتزر یکی از فمینیست‌های مشهور آلمان انجام داد دو پله را برای آغاز زندگی انسانی و برابر برای زن ضروری دانست: حق کار در بیرون از خانه و خودداری از ازدواج.