هیأت داوران جایزه سیموندوبووار را به یاد مهسا(ژینا) امینی و در ستایش از جنبش «زن، زندگی، آزادی» به زنان ایران اهدا کرد.
شهلا شفیق، نویسندهی ایرانی، این جایزه را به صورت نمادین و به نمایندگی از زنان ایران، در پاریس دریافت کرد و اظهار امیدواری نمود که این جایزه به زودی به دست برندگان اصلی آن در ایران برسد.
در بیانیهی هیأت داوران این جایزه آمده است: «امروز در ایران فریاد زن، زندگی، آزادی از سوی هزاران مظاهرهکنندهی زن و مرد سر داده میشود. خیزش زنان به نبرد تمامی یک نسل برای آزادی بدل شده است. هیأت داوران با اختصاص جایزه ۲۰۲۳ به زنان ایرانی و به یاد مهسا امینی از این جنبش فراگیر حمایت میکند.»
در مراسم اهدای این جایزه کلیپی از مبارزهی زنان و مردان ایرانی در برابر خشونت و تبعیض جنسیتی حکومت آن کشور پخش شد و دریا دادور، خوانندهی مشهور ایرانی، آهنگ «برای…» را که شروین حاجیپور در حمایت از خیزش زنان ایران تهیه کرده بود، بازخوانی کرد.
جایزه سیموندوبووار امسال برای دومینبار به زنان ایران اهدا شد. در سال ۲۰۰۹ میلادی نیز این جایزه به فعالان زن کمپاین «یک میلیون امضا»که برای دادخواهی در مورد لغو قوانین تبعیضآمیز علیه زنان در ایران ایجاد شده بود، اهدا شد و سیمین بهبهانی، به نمایندگی از فعالان این کمپاین این جایزه را دریافت کرد.
جایزه سیمون دوبووار به چه کسانی اهدا میشود؟
جایزه سیمون دوبووار در سال ۲۰۰۸ میلادی و به مناسبت صدمین سال تولد این فیلسوف و نویسندهی فمینیست، بنیان گذشته شد.
این جایزه را ژولیا کریستوا، نویسنده و فمینیست معروف بلغاری-فرانسوی بنیان گذاشت و برای مدتی ریاست هیأت داوران آن را نیز به عهده داشت.
امسال ریاست هیأت داوران این جایزه را سیلوی له بون دوبووار، دخترخواندهی سیمون دوبووار به عهده داشت.
این جایزه به افراد و گروههایی اهدا میشود که برای آزادی جنسیتی و حقوق بشر در کشورهای مختلف جهان مبارزه میکنند.
از سال ۲۰۰۸ تاکنون این جایزه به فعالان حقوق زنان در کشورهای مختلف اهدا شده است؛ از جمله ملاله یوسفزی، فعال حق آموزش زنان از پاکستان در سال ۲۰۱۳ برندهی این جایزه شناخته شد.
تاکنون علاوه بر جنبشهای زنان ایران، دو نهاد دیگر مربوط به زنان نیز برندهی این جایزه بینالمللی شناخته شدهاند؛ انجمن زنان دموکرات تونس و موزیم ملی زنان هنرمند در آمریکا.
انجمن زنان دموکرات تونس در سال ۲۰۱۲ میلادی و یک سال پس از سرنگونی حکومت زینالعابدین بن علی، به دلیل نقش برجسته آن در انقلاب تونس، برنده این جایزه شد.
موزیم ملی زنان هنرمند در سال ۲۰۱۵ میلادی جایزه سیمون دوبووار را به دست آورد. این موزیم، یک نهاد خصوصی و غیرانتفاعی در آمریکا است که دستاوردهای هنری زنان در هنرهای بصری، نمایشی و ادبی اختصاص یافته است و تا سال ۲۰۱۵ میلادی ۴۵۰۰ نقاشی، مجسمه و هنر تزئینی زنان هنرمند را جمعآوری کرده بود و به دلیل این موفقیت برنده این جایزه شد.
تسلیمه نسرین، نویسندهی بنگلادیشی، سارا گارسیا گروس، فعال سالوادوری، آسلی اردوغان، نویسندهی اهل ترکیه، آیژیا اومینگ، فعال حقوق زنان چینی، باربارا آنا نو واکا، از انجمن نجات زنان لهستان، میشل پروت، تاریخشناس فرانسوی و لیود میلا اولیتسکایا، رماننویس و فعال مدنی روسی، از جمله دیگر برندگان این جایزه هستند.
مرگ مهسا امینی و اعتراض زنان ایران
جنبش «زن، زندگی، آزادی» در ایران پس از مرگ مشکوک مهسا(ژینا) امینی در بازداشت پولیس امنیت اخلاقی آن کشور(گشت ارشاد) شکل گرفت.
مهسا، دختر ۲۲ ساله اهل شهر سقز کردستان ایران، زمانی که برای بازدید از اقاربش به تهران آمده بود، از سوی گشت ارشاد بازداشت شد و بر اساس ادعای معترضان ایرانی، در اثر لتوکوب و شکنجه ماموران گشت ارشاد کشته شد.
در پی مرگ این دختر جوان، اعتراضات گسترده علیه دولت و علیه «پوشش اجباری» در ایران و با شعار «زن، زندگی، آزای» به راه افتاد که اکنون به یک جنبش گسترده مردمی تبدیل شده است و بسیاری از آن به عنوان «انقلاب زنان ایران» یاد میکنند.
اکنون که بیش از صد روز از خیزش سراسری مردم ایران و اعتراضات زنان این کشور میگذرد، معترضان با سرکوب گسترده از سوی حکومت جمهوری اسلامی مواجه هستند.
تاکنون صدها معترض از سوی مأموران دولت ایران در خیابانها کشته، هزاران نفر دیگر بازداشت و چندین معترض نیز اعدام شدهاند.
سازمان حقوق بشر ایران اعلام کرده است که تاکنون 481 نفر از معترضان توسط مأموران دولت ایران کشته شدهاند و دستکم 109 معترض در خطر صدور حکم و یا اجرای حکم اعدام قرار دارند.
جنبش زن، زندگی، آزادی با حمایت گسترده بینالمللی مواجه شده است و هنرمندان، فعالان حقوق زن و کشورهای مختلف حمایت خود را از اعتراضات زنان و شهروندان ایران اعلام کرده و خشونت و سرکوب علیه معترضان از سوی دولت ایران را محکوم کردهاند.
در افغانستان نیز زنان معترض کشور بارها حمایت خود را از اعتراضات زنان در ایران اعلام کرده و گفتهاند که در هر دو کشور، زنان «به جرم زن بودن» کشته میشوند.