سازمان ملل متحد، ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا، سازمان دیدبان حقوق بشر و سازمان عفو بین‌الملل به مناسبت پانزدهم اگست، سالروز سقوط افغانستان به دست گروه طالبان واکنش نشان دادند.
نمایندگان این سازمان‌ها دیروز(دوشنبه، ۲۴ اسد ۱۴٠۱ خورشیدی برابر با ۱۵ اگست ۲٠۲۲ میلادی) به مناسبت یک سالگی سقوط افغانستان از وضعیت نامساعد حقوق بشر و ستم‌های گروه طالبان بر زنان ابراز نگرانی کردند.
پس از سقوط نظام جمهوری و روی کار آمدن گروه طالبان در پانزدهم اگست سال گذشته میلادی، نظارت این سازمان‌ها بر نقض حقوق بشر توسط گروه طالبان در افغانستان کم و در بسا موارد از بین رفته است.
نمایندگان این سازمان‌ها با نشر بیانیه‌های جداگانه در توییتر از زیر پا گذاشتن حقوق بشری شهروندان افغانستان توسط گروه طالبان شکایت داشته و جامعه جهانی را مکلف بر نظارت و پیگیری می‌دانند.
سیما باهوس، معاون دبیر کل سازمان ملل و مدیر اجرایی زنان این سازمان، گفته است که در یک سال گذشته زنان افغانستان با بی‌احترامی‌های زیاد به حق زندگی آزاد و برابر روبه‌رو بوده‌اند.
مدیر اجرایی زنان سازمان ملل متحد گفته است که بدون مشارکت زنان و دختران در تمام جنبه‌های زندگی عمومی، شانس افغانستان برای دست‌یابی به صلح پایدار، ثبات و توسعه اقتصادی بسیار کم است.
او همچنان گفته است که سیاست‌های تبعیض‌آمیز گروه طالبان در برابر زنان، افغانستان را منزوی کرده و تنها کشوری در جهان است که در آن دختران از رفتن به مکتب محروم شده‌اند.
به باور خانم باهوس، نبود هیچ زنی در کابینه سرپرست گروه طالبان، حق زنان برای مشارکت سیاسی را حذف و آنان را در معرض انواع مختلفی از خشونت مبتنی بر جنسیت قرار داده است.
سیما باهوس از طالبان خواسته تا اطمینان بدهند که زنان روزنامه‌نگار، مدافعان حقوق بشر و فعالان جامعه مدنی، از آزادی برخوردار هستند و می‌توانند آزادانه، مستقل و بدون ترس از انتقام یا حمله کار کنند.
در بیانیه UN Women یا بخش زنان سازمان ملل متحد همچنان گفته شده که چندین دهه پیشرفت در برابری جنسیتی و حقوق زنان در افغانستان، طی چند ماه زیر سلطه‌ی طالبان از بین رفته است.
قابل ذکر است که طالبان پس از قدرت گیری در افغانستان، زنان این کشور را با وضع محدودیت‌ها از حق آموزش، کار و آزادی محروم کرده‌اند، برخلاف وعده‌های که در توافق‌نامه قطر امضا کرده بود هیچ‌گونه موازات حقوق بشری را رعایت نکرده‌اند.
در همین حال، اتحادیه اروپا نیز در یک سالگی سقوط افغانستان به دست گروه طالبان واکنش نشان داده و عملکردهای یک ساله‌ی گروه طالبان را نکوهش کرده است.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با نشر رشته توییتی گفته است که گروه طالبان باید رویکرد خود را تغییر دهد و از حقوق زنان، دختران و اقلیت‌ها حمایت کند.
جوزپ بورل، در حساب توییترش نوشته است: «یک سال پس از تسلط طالبان بر افغانستان، وضعیت بشردوستانه بدتر شده است و نقض گسترده حقوق بشر به‌ویژه حقوق زنان، دختران و اقلیت‌ها توسط طالبان در حال افزایش است.»
آقای جوزپ بورل افزوده است: «من از کسانی که بالفعل قدرت را در کابل در دست دارند می‌خواهم که این تصمیم‌ها و رفتارهای غیرقابل قبول شان را تغییر دهند.»
همچنان هدر بار، معاون مدیر بخش حقوق زنان سازمان دیدبان حقوق بشر، در توییتی به مناسبت سقوط نظام جمهوریت نگاشته است: «ما به زنان افغان عذرخواهی بدهکاریم، زیرا دولت‌های ما قول داده‌اند تا همیشه در کنار آن‌ها بایستند و سپس این وعده را زیر پا گذاشتند.»
او افزوده است که «متاسفم که کشور من، امریکا و بسیاری دیگر قول دادند که برای همیشه از حقوق زنان و دختران افغانستان دفاع کنند و سپس این وعده را زیر پا گذاشتند.»
خانم هدر بار در ادامه نوشته است: «من در ایالات متحده امریکا مالیات می‌پردازم و رای می‌دهم و در فاجعه‌ای که سال گذشته رخ داده است، احساس شریک جرم می‌کنم و برای آن واقعاً متاسفم.»
معاون مدیر بخش حقوق زنان سازمان دیدبان حقوق بشر خطاب به زنان افغانستان گفته است: «با توجه به آن‌چه در حال گذراندن آن هستید، باور داشتن به نظام حقوقی بین‌المللی و مکانیسم‌‌ها بسیار سخت است.»
او از زنان افغانستان خواسته است که به استفاده از این معاهدات ادامه بدهند و از جامعه جهانی بخواهند که برای آنان کاری کنند.
وی با انتقاد از کشورهای جهان گفته است که واکنش کشورها به نقض حقوق زنان و دختران توسط گروه طالبان ضعیف بوده است و کشورها اقدامات مشخصی برای پاسخگو کردن طالبان انجام نداده‌اند.
به گفته‌ی او، شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌‌تواند ممنوعیت سفر و سایر تحریم‌ها را بر مقام‌های طالبان که در نقض حقوق بشری دست دارند، اعمال کند.
خانم بار در پایان این یادداشت نوشته است که «طالبان نمی‌توانند دختران و زنان افغانستان را روحیه‌کشی کنند و جهان باید شما را حمایت کند.»
این در حالیست که زنان معترض افغانستان در چندین گردهمایی اعتراضی از جهان خواسته‌اند که بیش از این نظاره‌گر وضعیت بحرانی افغانستان نباشد و اقدام عملی کند.
در ادامه واکنش‌ها از سوی نهادهای بین‌المللی، رینا امیری، نماینده ویژه امریکا در امور زنان و حقوق بشر در افغانستان با نشر رشته توییت گفته تنها گزینه این است که جهان به ایستادگی و حمایت از مردم افغانستان ادامه دهد، زیرا «آنان شجاعانه خواستار یک دولت فراگیر هستند که به حقوق همه مردم احترام می‌گذارد.»
او همچنان گفته است: «این یک زمان دردناک برای بسیاری از افغانستانی‌ها است، به‌ویژه برای زنان و دخترانی که در حال حذف‌اند و برای گروه‌های قومی و مذهبی که در معرض خطر‌ند و در سایه خشونت طالبان زندگی می‌کنند.»
خانم امیری راه پیش رو را طولانی و پر چالش توصیف کرده و افزوده است که «ایالات متحده امریکا همچنان بزرگ‌ترین اهدا‌کننده کمک‌های بشردوستانه و متعهد به همکاری با مردم افغانستان در زمینه احترام به حقوق بشر، آینده اقتصادی پایدار و صلح پایدار است.»
به گفته‌ی او، خواست مردم افغانستان این است که آنان برای افغانستانی که همه مردم آن حق آموزش داشته باشند، به‌عنوان اعضای فعال جامعه و نیروی کار خدمت کرده و دولت خود را انتخاب کنند.
سازمان عفو بین‌الملل نیز به مناسبت سالروز سقوط افغانستان واکنش نشان داده است.
در گزارشی که از سوی سازمان عفو بین‌الملل در مورد یک سالگی سقوط افغانستان به دست گروه طالبان نشر شده، آمده است که «طالبان در مدت یک سال گذشته که کنترل افغانستان را به دست گرفته، به صورت مداوم بر حقوق بشر حمله کرده، گروه‌های اجتماعی و اقلیت‌های قومی را آزار و اذیت کرده، اعتراضات مردمی را با خشونت سرکوب کرده، حقوق زنان را نادیده گرفته و برای گسترش ترس در میان مردم از اعدام و کشتار کار گرفته و مخالفان شان را ناپدید کرده اند.»
این سازمان گروه طالبان را به نقض گسترده‌ی حقوق بشر در یک سال گذشته متهم کرده و گفته است که جنگجویان طالبان بر خلاف وعده‌هایی که سپرده بود جنایات زیادی مانند شکنجه، قتل‌های انتقام‌جویانه و دیگر جرایم حقوق بشری را مرتکب شده‌اند.
عفو بین‌الملل در ادامه گزارش، از جامعه جهانی خواسته است تا برای جلوگیری از بیشتر شدن بحران حقوق بشر در افغانستان و برای پاسخگو نگه داشتن گروه طالبان در برابر این جنایات شان، اقدامات معناداری انجام دهند.
