فوزیه کوفی، عضو هیأت مذاکرهکنندهی دولت با گروه طالبان میگوید دور اول گفتوگوهای صلح موفقیتآمیز بود، اما در زمینهی جایگاه زنان پساصلح اجماع وجود ندارد.
حزب موج تحول افغانستان به رهبری فوزیه کوفی امروز(دوشنبه، 15 جدی 1399 خورشیدی) نشستی را در مورد آتشبس، جایگاه زنان پساصلح و افزایش ترورهای هدفمند در کشور برگزار کرده بود.
فوزیه کوفی، رهبر حزب موج تحول افغانستان و عضو هیأت مذاکرهکنندهی دولت در این برنامه جنگ جاری میان حکومت افغانستان و گروه طالبان را غیرمنصفانه توصیف کرد و گفت: قوانین جنگ در افغانستان مراعات نمیشود و بیشتر قربانیان این جنگ مردم ملکی استند.
خانم کوفی تأکید کرد که «در این جنگ زنان بیشترین قربانی را میدهند، اما زنان افغانستان تنها قربانی جنگ نیستند بلکه در طول تاریخ قربانی تبعیض و بیعدالتی نیز بودهاند. درد تبعیض و بیعدالتی کمتر از درد گلوله نیست.»

اما زنان افغانستان در عین حالی که با نابرابری جنسیتی دستوپنجه نرم میکنند با جدی شدن پروسه صلح دولت با گروه طالبان، ضمن دیگر دغدغهها و تلاش برای ختم جنگ، همزمان از صلح میترسند تا دستآوردها، ارزشها و حقوقشان قربانی صلح نشود.
از همین رو کارزارها و گفتمانهای زیادی را به راه انداختند تا در روند صلح از حقوق زنان حفاظت شود. اما هنوزهم سرنوشت زنان در فردای امضای موافقتنامه صلح جای نگرانی است.
رویکرد موج تحول به رهبری خانم کوفی در این مورد این است که «در زمینهی جایگاه زنان پساصلح اجماع وجود ندارد، بنابراین از دولت جمهوری اسلامی افغانستان و هیأت مذاکره صلح میخواهیم تا در این زمینه اجماع ملی به میان آورده، حقوق و جایگاه زنان را مدنظر گرفته و به مردم افغانستان اطمینان دهند.»
در همین حال، فوزیه کوفی آتشبس را برای ختم جنگ یک ضرورت دانسته و تأکید کرد که برقراری آتشبس باعث موفقیت گفتوگوها و تأمین صلح خواهد شد، اما افزایش قتلهای مرموز و ترورهای هدفمند خبرنگاران، فعالان مدنی و حامیان حقوق زن در جریان روند صلح را یک چالش جدی در جامعه تلقی کرد.
خانم کوفی که حدود سه ماه قبل خود از یک حمله مسلحانه در کابل جان سالم به در برد، در بارهی قربانی شدن جامعه مدنی و اعضای رسانهها گفت: «دلیل قتلهای مرموز و هدفمند باید مشخص شود. تاکنون کار ارگانها و شخصیتهای سیاسی ما غیر از تقبیح و تکفیر چیز دیگری نیست. باید تحقیق و پیشگیری صورت بگیرد. باید مسؤولیتپذیری و پاسخگویی وجود داشته باشد. نباید کار در حد یک اعلامیه و تقبیح باشد. نهادهای کشفی و تحقیقی مکلف است به گونهی جدی کار کنند تا ریشهی ترورهای هدفمند را دریابند.»
در همین حال، ناهید فرید نمایندهی مردم هرات در مجلس نمایندگان ضمن تأکید بر ختم جنگ و تأمین صلح میگوید: «در روند صلح نگرانیهایی مبنی بر نقض حقوق زنان وجود دارد، اما زنان افغانستان هیچچیزی را از هیچکسی هدیه و خیرات دریافت نکردهاند، به این دلیل هرگز داشتهها و دستآوردهای شان را به این زودی از دست نخواهند داد.»
خانم فرید افزود که طرف جنگ(گروه طالبان) میخواهد آزادی زنان را سلب کند زیرا از زنان میترسد؛ چون زنان آگاه آیندهی خوبی را برای فرزندان و کشورشان میسازند.
به نظر بیشتر کارشناسان یک بحث مهم در روند صلح افغانستان این است که تفاوتهای ماهوی عمیق میان دو طرف درگیر جنگ(دولت افغانستان و گروه طالبان) وجود دارد.
به گفتهی خانم فرید: «ریشهی تمام اختلافها این است که گروه طالبان زعیم را جاگزین الاهی و دایمی میدانند، در حالی که مردم افغانستان میخواهند در زیر چتر دموکراسی زعیم خود را خودشان انتخاب کنند و در تعیین سرنوشتشان سهم داشته باشند.»
به همین خاطر، خانم ناهید فرید خطاب به فوزیه کوفی گفت: ما از نمایندهگانی چون فوزیه کوفی میخواهیم که به دوحه به قصد امضای موافقتنامه نروند. باید صدا باشند، صدای تنها زنان نه، بلکه صدای تمام مردم کشور از جمله جوانان، کودکان و اقلیتهای کشور که در دو دههی پسین دستآوردهای مهمی داشتهاند.
یکی از وزیران پیشین کابینه نیز بر حفظ دستآوردهای دو دهه اخیر تأکید کرد و یکی از راهکارهای موفقیت پروسه صلح و حفاظت از حقوق زنان را برقراری آتشبس و طرح یک استراتژی نیرومند دانست.
فریده مومند، وزیر پیشین وزارت تحصیلات عالی باورمند است که جنگ و صلح نیازمند یک راهبرد همهجانبه است.
به گفتهی او، افغانستان طولانیترین جنگ در عصر حاضر را تجربه میکند و برای مهار آن به راهکارهای قوی نیاز است.
او افزود که دلیل دوام جنگ در کشور نبود استراتیژی نیرومند است و در خلای این استراتژی به تعهدها عمل نمیشود، به جای آتشبس، خشونت ادامه مییابد و جوانان و کودکان افغانستان هر روز قربانی میشوند.
پروسه صلح دولت با گروه طالبان حدود یکونیم دهه است که پیچوخمهای زیادی را پیموده و در این مدت دو بار آتشبس موقت برقرار شده است. در سال 1397 خورشیدی آتشبس موقت فرصت داد که جنگجویان گروه طالبان مسلحانه وارد شهر کابل شوند و کارمندان دولت نیز بدون هراس به دیدار خانوادههایشان در مناطق تحت کنترل طالبان بروند.
اما در یک سال اخیر، آتشبس و کاهش خشونت نه به عنوان یک ضرورت برای موفقیت صلح احترام شده و نه منحیث یکی از مواد اصلی توافقنامه امریکا با طالبان حفظ شده است.
با آنهم گفتوگوها میان هیأتهای مذاکرهکنندهی دولت افغانستان و گروه طالبان پس از سه ماه تنش و تلاشهای نفسگیر به توافق روی کارشیوهی گفتوگوهای صلح انجامیده است.
هیأت دولت اکنون در کابل است و هیأت طالبان در پاکستان. قرار است فردا، شانزدهم جدی هیأت گفتوگوکنندهی دولت دوباره به شهر دوحه-پایتخت قطر برود و دور دوم گفتوگوها از سر گرفته شود.
حزب موج تحول و شماری از زنان و فعالان اجتماعی که در برنامهی امروزی شرکت کرده بودند با صدور قطعنامهای از هیأت مذاکرهکنندهی دولت و گروه طالبان خواستند تا در روزهای آغازین دور دوم گفتوگوها روی برقراری آتشبس دایمی و سراسری توافق نمایند؛ زیرا آتشبس از خواستههای اساسی مردم افغانستان میباشد و برقراری آتشبس پروسهی صلح را تقویت مینماید.
در این قطعنامه همچنین بر جلوگیری از ترورهای هدفمند تأکید شده است: «ترورها و قتلهای هدفمند و زنجیرهای در ماههای اخیر از فعالان رسانهای، خبرنگاران، فعالان سیاسی و فعالان حقوق زن قربانی گرفته است. ترورهای هدفمند برای مردم افغانستان قابل قبول نیست باید هرچه زودتر به ترورها پایان داده شود و حکومت باید تدابیر لازم و تصمیم قاطع در پیوند به تامین امنیت فعالان سیاسی، مدنی، رسانهای و زنان اتخاذ نموده و به مردم افغانستان اطمینان دهند.»