نقض حقوق زنان، پیامدهای منفی برای نسل‌های آینده

با بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در آگست 2021، محدودیت‌های شدید بر آموزش دختران اعمال شده‌است. این تصمیمات و محدودیتهای آموزشی دختران باعث واکنش‌های گستردهٔ داخلی و بین‌المللی شده و نگرانی‌های بسیاری را برانگیخته‌است. طالبان با تفسیر تندروانه‌ای از شریعت اسلامی، مراکز آموزشی دخترانه را مسدود کرده و آموزش دختران را ممنوع کرده‌اند. اصرار طالبان بر این محدودیت‌ها، تفسیر تندروانهٔ دینی و به‌بهانهٔ نگرانی‌های امنیتی است، اما به‌نوعی ترس خود را از داشتن زنان قدرتمند و مبارز نشان می‌دهند. تمام ممنوعیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی علیه زنان، پیامدهای تضعیف حقوق بشر و افزایش نابرابری جنسیتی را در افغانستان در پی داشته‌است.

رژیم طالبان با صدور فرمان‌های متعدد، زنان و دختران را از زندگی عمومی، حذف کرده و ممنوعیت‌های فراوانی را علیه زنان به ویژه در بخش‌های آموزش، کار و سفر وضع کرده‌است. هم‌زمان با آغاز سال جدید آموزشی و نیز چهارمین سال ممنوعیت آموزش دختران دانش‌آموز بالاتر از صنف ششم در افغانستان، نمایندگی سازمان ملل متحد «یوناما» از تداوم محرومیت دختران و زنان از حق آموزش، شدیداً ابراز نگرانی کرده و گفته که این سیاست زن‌ستیزانه و سخت‌گیرانهٔ طالبان، وضعیت حقوق بشری را در افغانستان پیچیده‌تر کرده‌است.

روز گذشته ۶ حمل سال ۱۴۰۴ شمسی، «رُزا اوتنبایوا» نمایندهٔ ویژهٔ دبیر کل سازمان ملل و رئیس هیئت معاونت این سازمان در افغانستان، در مورد آغاز سال جدید آموزشی و تداوم محرومیت آموزشی برای دختران گفت که سال جدید آموزشی افغانستان باز هم با غیبت آشکار و زیان‌بار دختران در کلاس‌های درسی آغاز شد. منع آموزش دختران نه‌تنها به چشم‌انداز آن‌ها در قبال آینده زیان می‌رساند، بلکه صلح و رفاه تمام مردم افغانستان را نیز متضرر می‌کند.

در اعلامیه‌ای که به نقل از معلومات یونسف نشر شده، چنین آمده‌است: محدودیت‌های آموزشی رژیم طالبان برای دختران، ۴۰۰ هزار دختر را در سال جاری متأثر کرده‌است. به‌صورت کلی از زمان تسلط دوبارهٔ رژیم طالبان بر افغانستان، تاکنون ٢.٢ میلیون دختر از آموزش‌های متوسطه و عالی در افغانستان محروم شده‌اند.

«رزا اوتنبایوا» با ابراز ناامیدی از تداوم محرومیت دختران از حق آموزش گفت: مردمی که چندین دهه جنگ را تحمل کرده‌اند و با بحران بشری حاضر دست‌وپنجه نرم می‌کنند، این محدودیت‌ها چشم‌انداز احیای دوبارهٔ افغانستان را کاهش می‌دهد و باید لغو گردد.
رئیس هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان در این اعلامیه تأکید کرده که محدودیت آموزشی دختران، از دلایل اصلی منزوی شدن افغانستان تحت ادارهٔ طالبان از جامعه جهانی است و تداوم این محدودیت‌ها، احیای دوبارهٔ این کشور را به عقب می‌اندازد.

در همین موضوع، روز گذشته «سیما باهوس» رئیس بخش زنان سازمان ملل متحد، خواستار بازگشایی دوبارهٔ مکتب‌ها به روی دختران بالاتر از صنف ششم شد. وی روز سه‌شنبه، ۵ حمل، با نشر مطلبی در شبکهٔ اجتماعی اکس از ادامهٔ ممنوعیت آموزش دختران افغانستانی ابراز نگرانی کرد و گفت: طالبان باید محدودیت‌های وضع شده در برابر زنان و دختران افغانستان را لغو کند و تأکید کرد که نقض حقوق زنان، پیامدهای منفی برای نسل‌های آینده در پی خواهد داشت. رئیس بخش زنان سازمان ملل متحد، در بخشی از صحبت‌های خود افزوده‌است که دختران باید به مکتب برگردند و حقوق اساسی آنان باید بدون تأخیر و فوری احیا شود.

نگرانی‌ها از ادامهٔ ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم درحالی‌است که وزارت معارف گروه طالبان، سال نو آموزشی را با برگزاری مراسمی در کابل تجلیل کرد و یک‌بار دیگر مقام‌های این گروه در این مراسم در مورد بازگشایی مکتب‌های دخترانه سکوت اختیار کردند. این چهارمین سال است که طالبان زنگ سال نو آموزشی را بدون حضور دختران در مکتب‌ها نواختند و اکنون ۱۲۸۰ روز می‌شود که دختران از رفتن به مکتب محروم هستند.

در شرایطی که امروزه آموزش دختران در کشور افغانستان ممنوع است توسعهٔ آموزش‌های مجازی در کشورهای دیگر در حال پیشرفت است و این زاهکار آموزشی می‌تواند به گسترش آموزش دختران در افغانستان کمک کند. وقتی آموزش‌های آنلاین راه‌اندازی شود، دختران و زنان افغانستانی با همهٔ محدودیت‌هایی که دارند، می‌توانند از طریق این نوع آموزش‌ها تحصیل کنند و به اهداف و آرزوهای خود دست یابند.