لطیفه سادات موسوی، خبرنگار نیمرخ در ولایت دایکندی
همزمان با آغاز روند گفتوگوهای صلح با طالبان در قطر، نگرانیهای مردم افغانستان بخصوص زنان از نتایج این گفتوگوها نیز روزبهروز بیشتر میشود. گفتوگوهای که اندکی پیش از آغاز آن یک زن برجسته عضو آن مورد سو قصد قرار گرفته و زخمی شد و همچنان تحرکات طالبان در نقاط مختلف افزایش یافته است. میبایست با شروع گفتوگوها خشونتها کاهش پیدا میکرد، اما چنین نشده است و این نگرانیهای زیادی را برانگیخته است. زنان ولایت دایکندی که یکی از ولایات امنتر به حساب میآید نیز نگرانیهای زیاد دارند.
نجیبه سجادی یک سال قبل برادرش را درجنگ میان نیروهای دولتی و طالبان در والسوالی پاتو دایکندی از دست داده است، او میگوید: از وضعیت فعلی افغانستان و بازیگران گفتوگوکنندگان صلح به شدت نگران و نا امید است. وی میافزاید: در ماده پنجم قطعنامهی جرگه مشورتی صلح که درپی آن 500 طالب از زندان آزاد شد به آتشبس فوری تأکید شده بود، اما تا اکنون آتشبس نه که حملات وحشیانه طالبان روزبهروز افزایش پیدا کرده است. به گفته نجیبه سجادی طالبان ازخود هیچ تعهدی در برابر قطعنامهی جرگه مشورتی صلح و رهایی زندانیان شان نشان ندادهاند و اکنون بازیگران اصلی صلح دولت افغانستان و امریکا، نباید این سهلانگاری آنان را نادیده بگیرند.
«به باور من طالبان گروهی هستند که از خود اراده و هویت مستقلی ندارند، بلکه یک گروه ایدیالوژیک با نظریههای افراطی دینی هستند که از سوی برخی کشورهای بیرونی که منفعت شان را دربحران افعانستان میبینند تحریک و حمایت میشوند و برخلاف مردم افغانستان که خواهان صلح و آرامیاند آنها هدف شان فقط رسیدن به قدرت است. به نظر من آنها همان طالبان بیست سال پیش با همان افکار و مندرس طالبانی است که معتقد به هیچ یک از حقوق و ارزشهای انسانی زنان نیستند، گرچند آنها به وحشیگریهای خود رنگ و بوی دینی میدهند، اما هر فرد افغانستان که دورهی سیاه طالبان را تجربه کردند و یا در تاریخ خوانده است میدانند که رد پای به جاهلیت و افراطیت این گروه بر میگردد و خشونت در اسلام جایگاهی ندارد.»
از سوی دیگر لیلا حسینی فعال حقوق زن در دایکندی نیز از وضعیت امنیتی موجود درافغانستان، ابراز ناامیدی میکنند و میگوید: درگفتوگو های صلح با طالبان باید جایگاه اقشار مختلف زنان، مانند: بازماندگان شهدا، بیوه زنان، معلولان، جوانان، دانشآموختگان مشخص و آیندهی آنها تضمین شود. در غیر آن صورت به منظور حفظ جایگاه انسانی و حقوقی شان تا حد قربانی شدن ایستادگی میکنند.
او میافزاید «بهبود وضعیت زنان افغانستان، آزادی بیان و آزادی مطبوعات، تنها دستآورد حکومت افعانستان در دو دههی اخیر است. ما در دایکندی نیز از این دستآورد حفاظت میکنیم و نمیگذاریم زنان دایکندی دور افتاده به سالهای بیسوادی و درقفس جامعهی بسته بازگردد. نمیگذاریم روند بهبود وضعیت زندگی زنان متوقف شود.»
ولایت دایکندی با وجود دور بودن از مرکز کشور یکی از ولایتهای کمتر توسعهیافته و سنتی است، اما آمار بلند دختران در مکتبها، دانشگاهها، ادارات دولتی و غیر دولتی، در سیاست، فرهنگ و هنر چشمگیر است.
بی بی منصوره یک معلم جوان است. به گفتهی خودش دوازده سال میشود درخدمت معارف دایکندی است و به حیث معلم ایفای وظیفه میکند. او میگوید: از آیندهی دختران و زنان که درمکتب و دانشگاهها استند نگران است. بانو منصوره میافزاید: «نادیده گرفتن آمار بلند حضور زنان و دختران دراجتماع درواقع مرگ آنها استت. زنان و دختران که درچنگال فقر و جغرافیای خشین دایکندی نمردهاند در زیر سایه حکومت سیاه طالبان خانه نشین شده و میمیرند.»
به باور زنان دایکندی تا زمانیکه طالبان به صلح علاقمند نباشند و به تعهداتی که در قطعنامه جرگه مشورتی آمده است و تعهداتی که بعدن در دوحه میسپارند پابند نباشند زنان همچنان شاهد خشونت، محکمه صحرایی و سنگسار شدن خواهند بود و هیچ صلحی هم به میان نخواهد آمد.