حجاب؛ ابزاری برای سرکوب زنان

در دو هفته‌ی اخیر، برخورد اعضای «امر به معروف و نهی از منکر» گروه تروریستی طالبان با زنانی که پوشش مورد نظر این گروه و حجاب اجباری را رعایت نمی‌کنند بسیار شدید شده و در بسیاری از موارد دختران را با جبر به حوزه‌های امنیتی شهر کابل برده و لت و کوب و شکنجه کرده‌اند. گرچند محدودیت در انتخاب و پوشش زنان در افغانستان از زمان به قدرت رسیدن گروه طالبان یک اتفاق جدیدی نیست، اما وزارت امر به معروف این گروه هرازچندگاهی این محدودیت‌ها را به اشکال مختلف افزایش می‌دهد و فشار را بر زنان بیشتر می‌کند.

زنان و دختران افغانستان در دو سال و اندی گذشته با برپایی تظاهرات و گردهمایی‌ها در برابر پوشش اجباری اعتراض کرده و برای ادامه پوشش به میل خود و مقابله با دستورهای سرکوب‌گرانه این گروه مقاومت کرده‌اند، ولی آن‌چه که گروه طالبان با برخورد شدید و لت و کوب کردن زنان می‌خواهند، ایجاد رعب و ترس بیشتر در جامعه است تا زنان و دختران از ادامه فعالیت‌های اجتماعی محروم‌تر شوند.

آخرین رویداد ربوده شدن دختران از سوی گروه طالبان که به رسانه‌ی نیمرخ گزارش داده شده در روز شنبه تاریخ 15 جدی، در منطقه برچی در غرب کابل بوده است. مهدیه سالاری، یکی از گواهان آن رویداد به نیمرخ می‌گوید، افراد گروه طالبان دختران را از پیاده‌روها گرفته و با خود برده‌اند. به گفته‌ی او: «طالبان نیروهای زنانه استخدام کرده تا دختران را به‌زور با خود شان ببرند. من و دوستم از کورس برمی‌گشتیم که یک خانم راه ما را گرفت گفت، که باید با او برویم. وقتی دوستم مقاومت کرد یک خانم دیگر نیز آمد و چند شلاق زد او را مجبور کرد به موتر سوار شود.»

به گفته‌ی مهدیه، لباس دوستش یک لباس معمولی بوده که اکثر دخترها می‌پوشند، ولی افراد گروه طالبان می‌خواهند با این کار شان دختران را از رفتن به آموزشگاه دل سرد کنمد. «طالبان به بهانه بی‌حجابی تمام زنان و دخترانِ که در بیرون از خانه بخاطر کارهای روزمره شان می‌روند را بازداشت و با این اقدام می‌خواهند که مانع کامل حضور زنان در بیرون از خانه شوند و نیز خانواده‌های آنها را مجبور می‌کنند تا در حمایت از این گروه، صدا بلند کنند، لباس فقط بهانه است. طالبان میخواهند بر دختران فشار بیاورد و دیگر به کورس‌ها نروند.»

گروه طالبان پس از شروع اختطاف دختران به بهانه‌ی بی‌حجابی در یک حرکت تحقیرآمیز دیگر در هفته گذشته پس از آنکه ده‌ها دختر را در غرب کابل بازداشت کردند، خانواده‌های آنان را که در پی رهایی دختران ‌شان بودند مجبور کردند که با پلاکاردهایی در حمایت از حجاب به خیابان بیایند و تظاهرات کنند.

این گروه تروریستی با قدرت گرفتن دوباره‌ بر تبلیغ دینی از طریق‌ رسانه‌ها بیشتر روی آورده‌اند. آن‌ها به این باور اند که تأکید بیش از حد بر تبلیغ دینی، مردم را به سوی اسلام و ارزش‌های آن سوق می‌دهد و عواطف دینی آنان را تحریک می‌کند تا از این طریق بتواند پایه‌های حاکمیت سیاه شان را مستحکم‌تر کنند. با این حساب، مشخص است که دین برای طالبان، ابزاری برای سلطه‌گری است و آن‌ها گمان می‌کنند با رسوخ آموزه‌های دینی به روایت طالبان در میان مردم، ارکان حاکمیت این گروه بیش از پیش استحکام می‌یابد.

اقدام اخیر گروه تروریستی طالبان و تشدید آزار و اذیت زنان در سطح شهر توسط افراد این گروه نگرانی خانواده‌ها را افزوده است و این امر باعث بیشتر شدن فشار بالای دختران شده است. یکی از دختران که نخواست نامش فاش شود، به رسانه نیمرخ گفت: « وقتی خانواده‌ام خبر شد که گروه طالبان دختران را به خاطر پوشیدن کفش سفید و رژ لب سرخ با خود برده، مرا را نیز بارها سرزنش کرده و گفته است اگر می‌خواهی آبروی ما را نبری دیگر رژ لب نزن و کفش سیاه بپوش.»

به گفته‌ی او، گروه طالبان افرادی را استخدام کرده تا به لب‌های دخترها خیره ‌شوند و اگر دید که سرخی‌اش بیشتر است آن‌ها را می‌گیرند و بعداً به خاطر رهایی آن‌ها خانواده‌های شان را تحقیر می‌کنند تا پول بگیرند‌. او در ادامه افزود: «من و تمام دخترانی که با هم در ارتباط هستیم، در وحشت فرو رفتیم، حالا که خانواده‌ی ما پیش گروه طالبان مسؤل ضمانت حجاب و رنگ لب ما است، نه تنها در بیرون بلکه در خانه نیز فشار بیشتر از قبل شده و زیر ذره‌بین قرار گرفته ایم؛ حالا برادر و پدر ما ناخواسته در این مورد هم‌دست گروه طالبان شده اند.»

در کنار محدودیت‌های کار و آموزش، محدودیت‌ بر پوشش و رفتارهای اجتماعی زنان هر روز به گونه‌‌ی متفاوت‌تر و وحشیانه‌تر اجرا می‌شود؛ وزارت امر به معروف طالبان اخیراً برای زنانی که در مراکز صحی کار می‌کنند، نیز دستورالعمل جدیدی صادر کرده و با ارسال نامه‌ای به ۹۵ مرکز بهداشتی و درمانی در کابل، به پزشکان و کارمندان زن دستور داده که هنگام کار پوشش مورد تأیید طالبان یعنی لباس بلند و گشاد سیاه‌رنگ و روبند داشته باشند وگرنه اجازه ادامه فعالیت نخواهند داشت.

به گفته‌ی یکی از داکتران بخش اطفال شفاخانه‌‌ی فرانسوی در کابل، گروه طالبان حدود دو ماه پیش به این شفاخانه نیز نامه فرستاده که اگر کارمندان صحی زن، پوشش تعیین شده از سوی این گروه را رعایت نکنند از کار منفک شوند. «بعد از نشر این نامه استخبارات گروه طالبان هر ازگاهی برای بررسی به شفاخانه میاید.»

در حال حاضر پوشيدن چادری و برقع، بر اساس موازين پذيرفته شده بين المللی، اعلاميه‌ی جهانی حقوق بشر که در آن حقوق يکسان افراد و حق انتخاب را تضمين می‌کند، نه تنها بی‌عدالتی در حق زنان است، بلکه توهينی است برحقوق وآزادی‌های فردی انسان و به ويژه زنان که به‌صورت مستدام در کشورهای اسلامی نظير افغانستان مورد خشونت قرار گرفته و با کم بها دادن‌ها به انسان درجه دوم تنزّل يافته‌اند.

اما، طالبان با تعریف خشن که از احکام شرعی دارند و پیروی از سنت مردسالارانه و جاهلانه‌شان می‌خواهند زنان را از حقیقت اجتماعی‌شان دور کنند و دستور داده‌اند؛ زنان اجازه ندارند لباس رنگی بپوشند و در جمع بیایند و آن‌ها را مکلف کرده تا لباس‌های تنگ نپوشند و در بیرون از خانه حجاب با رنگ سیاه بر تن کنند. این دست دستورهای که طالبان بر زنان صادر می‌کنند، دشمنی طالبان با حقوق زنان بوده و ظالمانه بودن آن‌ها را به نمایش می‌گذارد.

با این همه اما، نهادهای بین المللی و مدافع حقوق زنان در بیشتر از دو سال گذشته هیچ‌گونه اقدام عملی در برابر دستورهای زن‌ستیزانه‌ی این گروه انجام نداده‌اند و همواره تلاش کرده تا راهی برای تعامل با این گروه تروریستی پیدا کند.