کلیشه برعکس

 نیم‌رخ
مـردان در روز سـیزده سـنبله بـرای یـک روز جای‌شـان را بـا زنـان تغییـر دادنـد و موضـوع کلیشـه هـای جنسـیتی قـرار گرفتنـد. ایـن حرکـت را تعـدادی ازمدافعـان حقـوق زنـان و فمینیسـت هـا بـرای کاربـران فارسـی زبـان در شـبکه اجتماعـی توییـتر راه انـدازی کردنـد کـه بـا اسـتقبال گسـترده کاربـران زن و مرد مواجـه شـد. ایـن حرکـت بـا هشـتگ #کلیشـه_ برعکـس شـناخته مـی شـود. رسـانه هـا گـزارش دادنـد توییـت بـا هشـتگ #کلیشـه_ برعکـس از مـرز بیسـت هـزار توییـت فراتـر رفـت. کاربـران بـا اسـتفاده از هشـتگ یادشـده، بیشـتر در مـورد تبعیـض هایـی علیـه زنـان در محاکـم حقوقـی، اجتـماعی، باورهـای عرفـی اعـتراض کردنـد. نکتـه قابـل تامـل ایـن هسـت کـه واکنش بـه کلیشـه هـای جنسـیتی پـا را فراتـر از توییـتر گذاشـت و وارد فیسـبوک هـم شـد. هـر چنـد کـه بررسـی هـای مـا در شـبکه هـای اجتماعـی نشـان می دهد کـه بیشـتر کاربران ایرانـی از ایـن حرکـت اسـتقبال کردنـد اما در بیـن کاربران افغانسـتان هـم بـا واکنـش هایـی روبـرو بـوده اسـت. در ذیـل بـه یکی از این واکنشـها به قلـم تهمینه   اشـاره می کنیم: مسـئله اساسـی ایـن کلیشـه و اکـثر مبـارزات زنـان در کشـورهای ایـران و افغانسـتان جنسـیت اسـت، زنـان چـه نقشـی در اهمیـت هـر چـه بیشـتر و پررنـگ تـر سـاختن مقولـه جنسـیت دارنـد؟ زنـان در پایـداری و مانـدگاری ایـن مناسـبات، چـه نقـش عمـده ای را ایفـا می‌کننـد؟ ایـن سـوالات و سـوالات ذیـل سـاده تریـن و پیش پاافتـاده ترین کارهایـی هسـتند که شـکاف هـای جنسـیتی در اجتماع را بـه وجـود مـی اورنـد و توسـعه مـی دهنـد. سـاعت در ارایشـگاه اتـلاف ۵- روزانـه چنـد زن حاضرنـد وقـت کننـد تـا رنـگ موهایشـان بلونـد شـود؟ – ماهانـه چنـد زن نوبـت ارایشـگاه بـرای اصـلاح صـورت و ابـرو دارنـد؟ – روزانه چند سـاعت وقت تان را صرف کشـیدن خط چشـم و سایه چشـم و میکاپ می کنید؟ اسـت و انواع و اقسـام کفش های ده سـانتی ۱۵۵- قدتان و پاشـنه بلنـد میخریـد تا قدتـان مطلوب تر شـود، انطور که جامعه مردسـالار– سرمایه دار میخواهد؟ – در جمـع هـای زنانـه آیـا موضوعـات اساسـی و اولیـه صحبـت هایتـان، فلسـفه و اقتصـاد و سیاسـت اسـت؟ – آیـا بـه ایـن فکـر کـرده اید کـه انقدر کار کنیـد و پـول جمـع کنیـد تـا خـرج تـالار و سرویـس طـلا و جواهـر همسرتـان را بدهیـد؟ – آیـا وقتـی قـرار عاشـقانه داریـد بـا خودتـان پـول کافـی میبرید تـا غذای شـام را حسـاب کنیـد؟ – میترسـید از اینکـه توانایـی مـادر شـدن نداشـته باشـید و شـوهرتان قیدتـان را بزنـد؟ – آیـا امـاری دقیـق داریـد کـه تعـداد دانشـجوهای پـسر در مقطـع دکـترا چنـد برابـر دانشـجوهای دخـتر اسـت؟ – جلـوی آینـه تـا کنـون سـینه، کپـل و ران هایتـان را دیـد زده ایـد و بـا دسـت تـان همه نقـاط بدن تـان را لمس کرده ایـد؟ از اینکـه سـایز سـینه هایتـان کوچـک اسـت ناراحتید و از اینکـه سـینه هـای درشـتی دارید خوشـحال هسـتید؟ – هـراس داریـد کـه هنگام سـکس موهای بدن تان رسـیده باشد؟ – حـاضر هسـتید یـک سـال لـوازم ارایـش نخریـد و پـول ان را مجموعـه کامـل فلسـفه یـا علـوم طبیعـی قـرن بیسـت را بخریـد و بـه جای ارایشـگاه رفتن و ارایش روزانه دو سـاعت تمـام در طـول روز مطالعـه کنید؟ – بـه ایـن فکـر کرده ایـد که زنـان قربانیان اصلـی جهان مد و فشـن هسـتند و اتفاقـا از ایـن بابـت هرگـز ابـراز ناراحتـی نمی کنند؟ – چـرا زنـان بـر علیـه کارخانـه هـای تولیـد لـوازم ارایـش و زیبایـی اعتصـاب نمی کننـد تـا خودشـان را از مضحکـه عروسـک باربـی خـلاص سـازند؟ – چـرا پیـری و چـروک هـای صـورت، دغدغـه اصلـی زنـان میـان سـال اسـت؟ – چـرا هنـوز جـرات نمی کنیـد بـه دوسـت پسر یـا همسرتان بگوییـد قبـلا سـکس داشـته اید یا دوسـت دارید سـکس با فـلان نفـر را تجربـه کنید؟ – چـرا حـاضر هسـتید از دوسـت پـسر یـا همسرتـان کتـک بخوریـد و در مـلا عـام ادای زنـی مبـارز را در بیاوریـد؟ – بـه عنـوان یـک زن مبـارز، ایـا تـا کنـون از تجربـه هـای سـکس مادرتـان پرسـیده ایـد و یا سـعی کـرده اید بـه او در شـناخت بهـتر انـدام هـای جنسـی اش کمـک کنیـد؟ – در مقایسـه بـا مـردان، ایـا تـا کنـون حسـاب کـرده اید که چنـد فلسـفی و علمـی مطالعـه کـرده اید؟ اگـر بنـا بـر مبـارزه بـر علیـه طبقـه بنـدی هـای جنسـیتی در جامعـه اسـت، زنـان اولیـن کسـانی هسـتند کـه بایـد خودشـان را از بـار مناسـبات جنسـیتی- سرمایـه داری مردسـالارانه خـلاص سـازند، و هنگامـی کـه هـر زنـی توانسـت از ایـن مناسـبات رهایـی یابـد می توانـد بـر علیـه ذهنیـت هـای مردسـالار عـام جامعـه مبـارزه کنـد. در کنار ایـن مـوارد، عوامـل روانـی و محیطـی دیگـری هسـتند کـه بـه مناسـبات جنسـیتی دامـن می زننـد، مسـئله جنسـیت  برتـری دارد. ِحتـا مسـئله ای سیاسـی اسـت و بنگاه قـدرت امـا مادامـی کـه شـما بـه عنـوان یـک زن نتوانیـد در قـدم نخسـت همیـن زنجیـر هـای جنسـیتی کـه قفـل و کلیدش بـه دسـت خودتان اسـت رهایـی یابیـد نمیتوانیـد معتقد به از بیـن بـردن شـکاف های جنسـیتی باشـید. در نتیجه این می شـود کـه اکـثر مشـاغل و صندلـی هـای دانشـگاه های فلسـفه و علـوم طبیعـی را مـردان پـر می کننـد و در مقابـل زنـان اکـثر صندلـی هـای ارایشـگاه هـا و سـالن هـای مد و فروشـگاه هـای لبـاس را پـر می کننـد