افغانستان در حاکمیت گروه طالبان به سرزمین گرسنگان مبدل شده، بهطوریکه گسترۀ فقر تمام جامعه را فرا گرفتهاست. در مدت نزدیک به سه سال که این گروه بر سرنوشت مردم تسلط پیدا کردهاند، مردم هر روز بیشتر از قبل در گرسنگی غرق میشوند. کمکهای میلیونی که از سوی جامعه جهانی به افغانستان ارسال میشود نیز نتوانستهاست جلوی گسترش فقر را بگیرد؛ زیرا گروه طالبان قسمت بزرگی از کمکهای ارسالی را برای سرکوب مردم استفاده میکند و مقدار کمی که در میان مردم توزیع میشود نیز به دست کسانی که مستحق دریافت کمک هستند، نمیرسد.
اداره بازرس ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) در گزارش تازۀ خود در مورد کمکهای آمریکا به افغانستان بعد از تسلط گروه طالبان گفتهاست که آمریکا ۱۷ میلیارد و ۱۹ میلیون دالر در بخشهای مختلف این کشور هزینه کردهاست.
بر اساس گزارش سیگار، از مجموع ۱۷ میلیارد دالر هزینه شده در ۲ سال و ۸ ماه گذشته، ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دالر آن در زمینۀ کمکهای بشردوستانه، ۵ میلیارد و ۳۸ میلیون دالر در بخش اسکان مجدد همکاران افغانستانی نیروهای آمریکایی،۵ میلیارد و ۵۳ میلیون دالر در بخش پذیرایی از همکاران سابق نیروهای آمریکایی و ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دیگر به صندوق امانی افغانستان در سوئیس اختصاص یافتهاست.
سیگار هر ۳ ماه یکبار در مورد کمکهای آمریکا و اوضاع امنیتی و اقتصادی افغانستان گزارشی منتشر میکند و این گزارش جدید، ماههای ژانویه، فوریه و مارس را در بر میگیرد. در این گزارش همچنین آمدهاست که بهرغم کمکهای گسترده به افغانستان، اقتصاد این کشور شکنندهاست و شمار افراد نیازمند به کمکهای بشردوستانه نیز در حال افزایش است.
در این میان، دفتر هماهنگکننده امور کمکهای بشری سازمان ملل (اوچا) از قطع احتمالی برخی اقلام امدادی برای نیازمندان در افغانستان هشدار دادهاست. این اداره گفتهاست که بین ماههای «اپریل و جون» برخی منابع حیاتی از جمله سرپناه، بهداشت، مواد خوراکی، حفاظت و آموزش برای نیازمندان در خطر قطع شدن قرار دارد.
در گزارش اوچا آمدهاست که از اپریل تا جون سال روان میلادی، حدود ۶.۹ میلیون دالر در بخش آموزش، ۱۲.۷ میلیون دالر در بخش سرپناه اضطراری و مواد غیرخوراکی، ۵۴.۲ میلیون دالر در بخش مصونیت غذایی و زراعتی، ۹.۹ میلیون دالر در بخش صحت و ۳۶.۳ میلیون دالر در بخش تغذیه نیاز است تا احتیاجات لازم برای نیازمندان در افغانستان فراهم گردد.
در گزارش اوچا تأکید شدهاست که از میان تمام نیازمندان در افغانستان، حدود ۱۷.۳ میلیون تن از آسیبپذیرترین افراد بهشمول افراد دارای معلولیت تحت پوشش کمکرسانی این نهاد قرار خواهند گرفت.
در گزارشی دیگر، برنامه جهانی غذای سازمان ملل گفته که نفوس افغانستان حدود ۴۰ میلیون تن است و یک سوم مردم در این کشور با گرسنگی روبهرو هستند و اگر جمعیت افغانستان ۱۰۰ تن حساب شود، ۴۷ تن آنان برای زنده ماندن به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند.
در میان گرسنگان افغانستان، زنان و کودکان قربانیان اصلی است؛ زیرا در این کشور بنا بر سنت حاکم، زنان جنس دوم و پیشمرگهای مردان هستند. اگر از سطح بزرگتر آن بگذریم و در محیط خانوادههای افغانستانی نگاه کنیم، بار اصلی گرسنگی را زنان بر دوش میکشند، زیرا آنها مسئولیت دارند که اول به مردان خانواده غذا بدهند و اگر چیزی باقی ماند خودشان بخورند. به باور معمول که اکثراً زنستیزانه میباشد در افغانستان بهگونهای است که در هر خانهای، مردان خانواده مقدمترند و باید بهترین و بیشترین قسمت غذا و دیگر امکانات معیشتی را در اختیار داشته باشند. این یک برخورد کاملاً عادی در میان خانوادههای روستایی و فقیر است که پسران خانواده بیشتر از دختران به غذا و امکانات حفاظتی دسترسی داشته باشند.
در کنار این موارد افغانستان کشوری است که شغل ۸۰ درصد مردم آن کشاورزی است؛ با این حال نامش در ردیف بالای فهرست گرسنهترین کشورهای جهان قرار دارد. از مجموع ۶۵ میلیون هکتار اراضی افغانستان، ۷.۸ میلیون هکتار آن قابل کشاورزی است؛ یعنی چیزی حدود ۱۲ درصد کل خاک افغانستان.
بر اساس معیارهای جهانی، هر کشاورز میتواند برای۱۰۰ نفر غذا تهیه کند؛ اما بیشتر از۲۵ میلیون کشاورز در افغانستان نتوانستهاند برای نزدیک به 40 میلیون ساکن این کشور غذا تهیه کنند. مسئلۀ تغذیه و نبود آن، تبعاتی چون سوءتغذیه را به دنبال داشته و چالش بزرگی است که گریبان مردم افغانستان را گرفتهاست.
گزارش شاخص جهانی گرسنگی در جهان نشان میدهد که در حال حاضر، ۵.۱ درصد کودکان افغانستان قبل از سن ۵ سالگی تلف میشوند که سوءتغذیه عامل عمدهۀ مرگومیر آنها است.
به صورت کلی تأمین مواد غذایی در افغانستان چالش بزرگی است، هرچند با توجه به سطح پایین زندگی در افغانستان معیار تغذیه در این کشور پایینتر از دیگر کشورها است، ولی همین معیار پایین نیز در دسترس نیست و افغانستان به نگرانی بزرگ جهان در عرصۀ تغذیه تبدیل شدهاست.
کمبود شدید غذا و سرپناه که شروع جدی آن با تسلط گروه طالبان بر افغانستان رقم خورد، حالا دامنگیر همۀ مردم شدهاست؛ اما زنان و دختران بهعلت وضع محدودیت از سوی گروه طالبان و فرهنگ زنستیزانۀ حاکم بر جامعه، بیشتر از مردان در معرض گرسنگی، بیسرپناهی و فقدان مراقبتهای بهداشتی قرار دارند.
با این حال در گزارش تازهای که برنامۀ جهانی غذا به تاریخ 21 ثور به نشر رسانده، گفتهاست که سه میلیون کودک در سراسر افغانستان مبتلا به سوءتغذیه هستند. این نهاد در ادامه گفتهاست که آنها تنها میتوانند از هر سه کودک مبتلا به سوءتغذیه از یک نفر آنان حمایت کنند. برنامه جهانی غذا تأکید کرده که کودکان بار اصلی کاهش کمکها به افغانستان را تحمل میکنند و برای رسیدگی به وضعیت آنان تأمین مالی پایدار حیاتی است.


