سه روز از زمین‌لرزۀ مرگبار هرات میگذرد و هنوز بیشتر اجساد قربانیان در زیر آوار باقی مانده و اجساد بیرون‌شده نیز در گورهای دسته‌جمعی به خاک سپرده شده و یا به شفاخانه‌ها منتقل شده‌اند؛ اما جنازه‌های زنان به‌دلیل نبود امدادگرِ زن برای شست‌وشو و تکفین، زیر آفتاب مانده‌اند.
از سوی دیگر، نارسایی و ضعف مدیریت، نبود تجهیزاتِ جست‌وجو و بی‌اعتنایی طالبان و تأخیر در فعالیت نهادهای امدادرسان، سبب افزایش قربانیانِ این رویداد شده است.
منابع محلی به نیمرخ می‌گویند که گروه طالبان در هرات علاوه بر سهل‌انگاری در نجات آسیب‌دیده‌گان حادثه، از امدادرسانی زنان و سفر خبرنگاران به محلِ رویداد برای پوشش رسانه‌یی جلوگیری کرده و مصاحبۀ زلزله‌دیده‌ها با رسانه‌ها را نیز سانسور می‌کنند.
نگین (مستعار) یک فعال حقوق زن و یکی از شاهدان عینی در هرات، در گفت‌وگو با نیمرخ می‌گوید که گروهی از زنان از شهر هرات همراه با بسته‌های کمکی برای امدادرسانی عازم ولسوالی زنده‌جانِ ولایت هرات شده بودند اما افراد طالبان به آن‌ها اجازۀ سفر ندادند.
نگین گفت: «ما تقریباً حدود ده زن بودیم و مقداری بسته‌های کمکی و مواد غذایی تهیه کرده بودیم تا به ولسوالی زنده‌جان ببریم اما در اولین ایست بازرسی متوقف شدیم و به ما اجازۀ سفر ندادند.»
به گفتۀ نگین، آنان با بسته‌های کمکی و موادغذایی به شفاخانۀ حوزوی هرات رفتند تا به زخمیانِ زلزله در آن‌جا رسیده‌گی کنند.
از سوی دیگر، شماری از خبرنگارانِ زن می‌گویند که برای پوشش رسانه‌ییِ مناطق زلزله‌زدۀ هرات عازم ولسوالی زنده‌جان شدند اما گروه طالبان به آنان نیز اجازۀ سفر ندادند.
یکی از خبرنگاران محلی به نیمرخ گفت: «ما را گفتند همکارانِ مردتان را بفرستید!»
تاکنون تصاویر و ویدیوهایی که از محل وقوع زلزله در ولسوالی زنده‌جان منتشر شده، توسط مردم محل تهیه شده و رسانه‌هایی که برای پوشش این وضعیت به هرات رفته‌اند، با سانسور شدید اطلاعات مواجه استند.
یکی از خبرنگاران اعزامی به هرات که نمی‌خواهد نامی از او برده شود، به نیمرخ می‌گوید که جریانِ بازدید و مصاحبۀ آن‌ها با مجروحان و اعضای خانوادۀ قربانیان تحت نظارتِ افراد طالبان صورت می‌گیرد.
این خبرنگار می‌گوید: «اعضای خانوادۀ قربانیان از عدم رسیده‌گی به‌موقعِ طالبان و کمبود امکانات شکایت داشتند، اما یکی از افراد طالبان پس از ختم مصاحبه، آن ویدیو را از کمره‌ام حذف کرد و گفت خانوادۀ قربانیان در شوک هستند و با این صحبت‌ها مردم را علیه نظام تحریک می‌کنند.»
این خبرنگار می‌گوید که اجساد قربانیان زلزله در هرات در قبرهای دسته‌جمعی به خاک سپرده می‌شوند اما جنازه‌های زنان ساعت‌ها در آفتاب می‌مانند، زیرا طالبان به مردان اجازۀ دست زدن به آن‌ها را نمی‌دهند.
او گفت: «برای تکفین و غسل دادنِ جنازه‌ها آب کافی در دسترس نیست و زنانِ داوطلب هم حضور ندارند که جنازه‌های زنان و دختران را غسل بدهند و کفن بپوشانند؛ به همین دلیل جنازه‌های زنان و دختران در آفتاب می‌مانند تا یکی از اعضای خانوادۀشان پیدا شود و آن‌ها را دفن کنند.»
در تصاویر و ویدیوهایی که خبرنگاران اعزامیِ رسانه‌ها به هرات منتشر کرده‌اند، تنها شدت تخریب مناطقِ زلزله‌زده به تصویر کشیده شده و خانواده‌های قربانیان نیز در سوگ از دست دادنِ عزیزان‌شان اشک می‌ریزند اما از نبود امکانات و یا عدم رسیده‌گی به بازمانده‌گانِ زلزله سخنی زده نمی‌شود.
از سویی هم، برخی منابع از کمبود تجهیزات درمانی برای زخمیانِ این رویداد در شفاخانه‌های هرات خبر می‌دهند.
هدیه جعفری، یکی دیگر از شاهدان عینی در شفاخانۀ حوزوی هرات، می‌گوید که زخمیانِ این رویداد با کمبود جای مناسب و نبود دوای کافی مواجه‌اند.
او می‌گوید: «اکثر زخمی‌ها روی تخت‌های شفاخانه جا نمی‌شوند و همراهان‌شان شب‌ها را در صحن شفاخانه سپری می‌کنند.»
با آن‌که یک تعداد شفاخانه‌های خصوصی در هرات برای درمان رایگانِ زخمیانِ زلزله اعلام آماده‌گی کرده‌اند اما گفته می‌شود امکانات رسیده‌گی به آن‌ها هنوز هم ناچیز است.
زمین لرزۀ شدیدی به بزرگی ۶,۳ ریشتر ساعت ۱۱:۱۰ دقیقۀ پیش از چاشتِ روز شنبه (۱۵ میزان ۱۴۰۲ خورشیدی) هرات و ولایت‌های همجوارِ آن را تکان داد.
این زمین‌لرزه در شهرهای مرزی ایران و ترکمنستان نیز احساس شد. پس‌لرزه های این زلزلۀ قوی تا روز گذشته (دوشنبه، ۱۷ میزان) نیز ادامه داشته است.
پس از نخستین زلزلۀ قوی روز شنبه در هرات، باشنده‌گان اکثر مناطق این ولایت خانه‌های‌شان را ترک کرده و شب‌ها را در بیرون از خانه و زیر خیمه‌های سیار سپری می‌کنند.
بر اساس آمارهای ارایه شده توسط سازمان صحی جهان، دوسومِ قربانیان زلزلۀ مرگبار هرات را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند.
علا ابوزید نمایندۀ سازمان صحی جهان که به‌تازه‌گی به هرات سفر کرده، در گفت‌وگو با رسانه‌ها اظهار داشته که در هنگام وقوع زلزله، مردانِ خانواده برای کار در بیرون از خانه و زنان وکودکان در داخلِ خانه بوده‌اند؛ از این‌رو اکثر قربانیان را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند.
گرچند آمار دقیقی از جان‌باخته‌گان و زخمیانِ این رویداد در دست نیست، اما دفتر هماهنگی امور بشردوستانۀ ملل متحد یا اوچا آمار جان‌باخته‌گان را 1033 تن و زخمیان را 1663 تن اعلام کرده است.
این سازمان همچنان تأیید کرده که 516 تن نیز تا کنون ناپدید استند. بر اساس اطلاعات ارایه‌شده در ولسوالی زنده‌جان هرات، تنها 8 روستا به گونۀ کامل تخریب شده است.
